Albert Baantjer: De Cock en dood door hamerslag

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

’Smalle Lowietje?’

Op dat moment ging de deur van de grote recherchekamer open. De tengere caféhouder, gehuld in een regenjas die tot aan zijn enkels reikte, stapte op De Cock toe. Op zijn vriendelijk muizensmoeltje lag een ernstige trek.

’Ik heb niet veel tijd. Ik heb even een vervanger achter de tap gezet.’

De Cock gebaarde naar de stoel naast zijn bureau.

’Ga toch even zitten,’ sprak hij vriendelijk. ’Het moet belangrijk zijn als jij op dit uur jouw etablissement verlaat.’ Smalle Lowietje nam wat onwillig plaats.

’Die vent was er weer.’

’Welke vent?’

Smalle Lowietje duimde over zijn schouder.

’Adriaan van Bovenkerk. Hij zei dat hij over informaties beschikte dat ik Johnny van der Kamp wel degelijk had gekend. Johnny van der Kamp was, zo zei hij zeker te weten, met zijn maat een paar maal in mijn etablissement geweest.’

’Verder?’

Smalle Lowietje schudde zijn hoofd.

’Verder niets. Ik wil niets met die vent te maken hebben. Hij is mij te opdringerig.’

De Cock kneep zijn wenkbrauwen samen.

’Van wie heb jij het verhaal dat die man vroeger een groot advocatenkantoor heeft geleid?’

’Van een penozejongen. Volgens hem was Adriaan van Bovenkerk een meester in de rechten en werkte op een groot kantoor.’ De Cock glimlachte.

’Toen heb jij hem maar een leider van een groot advocatenkantoor gemaakt.’

Smalle Lowietje trok een verongelijkt gezicht.

’Logisch toch.’

De Cock schoof zijn onderlip vooruit.

’Jij hebt die Van Bovenkerk niet gezegd dat je Johnny van der Kamp wel degelijk heb gekend?’

Smalle Lowietje schudde zijn hoofd.

’Jouw informaties deugen niet, heb ik hem gezegd. Na een enkel pilsje ging hij weg. Kwaad.’

De tengere caféhouder grinnikte.

’Het gedoe van die vent maakte mij wel nieuwsgierig. Hij onderzoekt iets, dacht ik. Ik ben op mijn manier toen zelf eens aan het snuffelen gegaan.’

’En?’

’Ik heb iets voor je gevonden.’

’Wat?’

Smalle Lowietje plukte uit de binnenzak van zijn wijde regenjas een notitie en gaf die aan De Cock.

’Hier heb je de naam van die Pieter en het adres in Antwerpen waar zijn oude moeder woont.’

De Cock las.

’Pieter de Goede.’

Smalle Lowietje knikte.

’Als je hem nodig hebt, dan kun je hem in Antwerpen zo laten oppakken.’

De Cock schudde zijn hoofd.

’Ik laat hem niet oppakken. Ik denk dat ik hem ergens anders voor nodig heb.’

Smalle Lowietje stond van zijn stoel op.

’Moet jij weten wat je doet. Ik ga terug achter de tap. Vervangers hebben soms grijpgrage handjes.’

De tengere caféhouder weifelde even.

’Ik heb nog iets wat je zal interesseren. Johnny van der Kamp en zijn maat Pieter de Goede woonden tot voor kort nog in een kraakpand aan de Oostenburgergracht. En weet je wie daar ook woonde?’

’Nou?’

’Jouw eerste dode zwerver: Harold de Vries.’

Vledder keek De Cock bewonderend aan.

’Jouw Smalle Lowietje is voor ons zijn gewicht in goud waard.’

De oude rechercheur knikte instemmend.

’Gelukkig is hij niet zo zwaar,’ grapte hij.

Vledder lachte.

’We kunnen toch altijd voor inlichtingen bij hem terecht. En hij heeft goede contacten.’

’Daarom… en om nog meer… is hij mijn vriend.’

’Gaan we naar Antwerpen?’

De Cock schudde zijn hoofd.

’Bel rechercheur Hans Rijpkema en vraag hem in welk kraakpand hij het lijk van François Vandenberge heeft gevonden.’ Vledder keek hem verwonderd aan.

’Wie is…’

Verder kwam hij niet. De wachtcommandant liep met een bedrukt gezicht de recherchekamer binnen. Hij stapte op De Cock toe.

’Ik wilde het niet door de telefoon doen.’

’Wat?’

Jan Kusters liet zijn hoofd iets zakken.

’Ik kom het je persoonlijk aanzeggen, De Cock,’ sprak hij met een grafstem. ’Er ligt weer een dode zwerver op de kop van het Stenenhoofd.’

De Cock had moeie voeten.

Ze waren er ineens, onaangekondigd. Het was als een donderslag bij heldere hemel. Hij leunde achterover en legde zijn voeten op een hoek van zijn bureau. Met een van pijn vertrokken gezicht bevoelde hij zijn kuiten. Het was alsof geniepige kleine duiveltjes uit pure boosaardigheid met duizend spelden in zijn kuiten prikten. Hij kende de pijn die uit de holten van zijn voeten kwam, langs zijn hielen omhoog trok en zich vastzette in zijn kuiten.

Hij wist ook wat die pijn betekende. Telkens als de zaken slecht verliepen, als zijn onderzoeken dreigden te verzanden en als hij het machteloze gevoel had volkomen in het duister te tasten, gaven de helse duiveltjes acte de présence.

Vledder keek hem bezorgd aan.

’Is het weer zover?’

De Cock knikte en sloot zijn ogen. Enkele minuten bleef hij zo zitten, bewegingloos en geconcentreerd. Zijn markant gezicht leek een stalen masker. Om de pijn te verdrijven zette hij zijn tanden in zijn onderlip.

’Het gaat wel weer over,’ sprak hij mat. ’Het duurt nooit zo lang, zoals je weet.’

De oude rechercheur schudde zijn hoofd.

’Ik heb vannacht ook veel te kort geslapen. Hooguit een uur of vier.’ Op het gezicht van de grijze speurder brak een glimlach door. ’Dat kun je het oude lijf van mij ook niet meer aandoen.’ Vledder rekte zich geeuwend uit.

’Dat heeft niets met een oud lijf te maken,’ sprak hij kreunend. ’Ik heb vanmorgen sinds ik opstond ook het gevoel dat ik niet meer ben dan een lome zak met rammelende botten. En ik had mij gisteren toch zo voorgenomen om vroeg naar bed te gaan.’ De Cock lachte.

’Wij hebben geen beroep voor goede voornemens.’ De grijze speurder voelde nog eens aan zijn kuiten. De pijn trok langzaam weg.

Voorzichtig tilde hij zijn benen van zijn bureau en rolde zijn stoel naar voren.

’Heb jij Buitendam vanmorgen al gezien?’

’Nee.’

De Cock grinnikte.

’Als hij hoort dat er weer een zwerver is vermoord, ben ik bang dat hij ontploft. Bij de dood van Johnny van der Kamp had hij het al te kwaad met de pers. Ik moest — in godsnaam nog wel — proberen te voorkomen dat er een derde zwerver werd vermoord.’

Vledder bromde.

’De pers is zijn sores.’

Het gezicht van De Cock versomberde.

’Ik was vannacht toch wel even geroerd toen ik in het bleke gezicht van het slachtoffer de gelaatstrekken van Jules de Graaf herkende. Voor ons soort mensen, zei hij, zijn er verkeerde wetten. Ik geloof dat hij gelijk heeft gekregen.’

De oude rechercheur schudde zijn hoofd.

’Zijn beschermend zaklantaarntje heeft hem dit keer niet kunnen redden.’

Vledder zuchtte.

’Wij moeten daar waarachtig toch iets aan doen,’ riep hij fel. ’We kunnen toch niet het hele Amsterdamse zwerversbestand laten uitroeien.’

De Cock gebaarde in zijn richting.

’Kom dan met briljante ideeën.’

’Die heb jij altijd.’

De Cock tikte tegen de zijkant van zijn hoofd.

’Het is hier nog duister.’

Vledder zuchtte omstandig.

’Snap jij er iets van? Wat is het verband tussen Harold de Vries, Johnny van der Kamp en Jules de Graaf… behalve dat ze alledrie thuis- en dakloos waren en een zwervend bestaan leidden?’

De Cock spreidde zijn handen.

’Misschien kenden zij alledrie een geheim, een geheim dat voor de moordenaar bedreigend was.’

’Wat voor een geheim?’

De Cock trok zijn schouders op.

’Dat weet ik niet. Ik had gehoopt dat na de eerste slachtoffers een van de zwervers naar ons toe zou komen om de moordenaar aan te wijzen.’

Vledder boog zich iets naar hem toe.

’Jij denkt dat zij alledrie hun moordenaar hebben gekend?’