Yrsa Sigurdardottir - Neem mijn ziel

‘De politie heeft een man gearresteerd voor de moord op Birna,’ antwoordde Magnús, terwijl hij het glas hief en de cognac voor zijn ogen door het glas liet walsen. ‘Zeg maar tegen Baldvin dat hij me kan komen ophalen zodra hem dat schikt.’

‘Hij zit ergens in het oosten om het partijcongres voor te bereiden. Ik geloof dat hij pas vanavond laat wordt terugverwacht,’ zei zijn vrouw, met een angstige klank in haar stem. ‘Zal ik iemand anders vragen je te komen halen?’

‘Nee, dat is niet nodig,’ zei Magnús opgewekt. Zijn vreugde over het feit dat er eindelijk een einde was gekomen aan de spanning en de angst van de afgelopen paar dagen werd nog versterkt door het vertrouwde gevoel van trots op zijn kleinzoon. ‘Ik rij graag met hem mee, dus ik wacht wel. Bovendien wil ik alles over het congres horen.’

‘Hij heeft voortdurend naar je geïnformeerd sinds hij je daarnaartoe heeft gebracht,’ zei ze. ‘Wat zal hij blij zijn je weer thuis te hebben.’ Het bleef even stil en toen voegde ze er met een mengeling van argwaan en ongerustheid aan toe: ‘Zijn jullie iets van plan samen?’

‘Nee, natuurlijk niet,’ zei Magnús resoluut. ‘Nou, ik ga ophangen. Zeg maar tegen Baldvin dat hij me kan komen ophalen wanneer het hem uitkomt. Ik wacht wel.’

Ze namen afscheid en Magnús hing op. Hij liet zijn hand nog even op de telefoon liggen. Hij wist niet of het de alcohol was of de aanblik van zijn gerimpelde, klauwachtige hand, maar iets had hem teruggesleurd naar de werkelijkheid en hij voelde zich weer een oude man. Tot zijn verbazing voelde hij een traan over zijn verweerde gezicht lopen en hij keek hoe de druppel op zijn broekspijp viel. Starend naar de vlek, werd hij opeens overmand door schuldgevoel en verdriet.

O, Kristín.

Thóra wreef in haar ogen. ‘Ik weet niet wat we hier aan hebben, maar ik had gelijk — het vers op Grímur Thórólfssons grafsteen komt uit De Spreuken van de Hoge,’ zei ze, en ze leunde naar achteren. Ze keek Matthew trots aan, tot ze besefte dat hij geen idee had waar zij het over had. ‘De Spreuken van de Hoge zijn wijze uitspraken die worden toegeschreven aan de god Odin. Veel van zijn adviezen zijn nog steeds heel actueel.’ Thóra herkende het gebrek aan belangstelling op Matthews gezicht uit haar eigen schooltijd, toen ze voor het eerst over De Spreuken had gehoord. ‘Hoe dan ook,’ vervolgde ze. ‘Hier staat dat het vers beschrijft hoe vervelend mensen zich voelen wanneer ze afhankelijk zijn van anderen.’

‘Wat ons niet veel verder brengt,’ zei Matthew. ‘Dat weet immers iedereen.’

‘Ik vind juist dat het ons wel degelijk verder brengt,’ wierp zij tegen. ‘Zo is het bijvoorbeeld niet voor niets op Grímurs grafsteen gezet. Het is natuurlijk geen willekeurig gekozen spreuk.’

Ze richtte haar blik weer op het scherm en zocht naar het vers dat ze op de steen achter het hotel hadden gevonden. Dit leverde minder resultaat op; het enige wat ze vond was een verwijzing naar Jón Árnasons negentiende-eeuwse verzameling volkssagen op een pagina over het gebruik om kinderen buiten te vondeling te leggen en hoewel ze verschillende pogingen deed lukte het haar niet het gedicht zelf te vinden.

‘Dat vers heeft te maken met het te vondeling leggen van zuigelingen,’ zei ze tegen Matthew. ‘Hier staat dat het gejammer van ongedoopte baby’s die buiten aan hun lot worden overgelaten om te sterven, kan worden gehoord wanneer het hard waait op de plek waar ze zijn gestorven. En er staat ook dat de geesten van die baby’s zich kunnen verplaatsen door zich op één knie op te richten en zich met één hand voort te slepen.’ Ze keek naar Matthew op. ‘Is dat wat je hebt gezien toen je uit dat raam keek?’ Hij wierp haar een valse blik toe en Thóra richtte haar aandacht grijnzend weer op de computer. ‘Wanneer je er nog eens eentje ziet, moet je ervoor zorgen dat hij niet drie keer om je heen kan kruipen, want dan word je gek. Je moet altijd proberen ze weg te jagen. Dan gaan ze ervandoor en vinden ze uiteindelijk hun moeder terug.’ Ze keek Matthew met een onschuldig glimlachje aan.

‘Heel grappig,’ zei hij nors. ‘Ik meende het serieus, ik heb echt een kind gehoord.’

‘Ik moet een exemplaar van die volkssagen te pakken zien te krijgen en gaan lezen.’ Thóra geeuwde. ‘Maar dat heeft geen haast.’

‘Nee, er is geen haast bij,’ zei Matthew. ‘Ik heb niet het idee dat je daarmee de moordenaar eerder te pakken krijgt.’

‘Je weet maar nooit,’ zei ze, terwijl ze de trefwoorden voor haar laatste zoekactie — naar informatie over de tuberculose-epidemie in IJsland — intypte. Het leverde slechts een klein aantal internetpagina’s op en ze begon ze door te snuffelen. ‘Wat een pech,’ zei ze. ‘In 1946 zijn er medicijnen voor tbc op de markt gekomen. Een jaar na Gudný’s overlijden.’ Na nog wat verder te hebben gelezen, logde ze uit en stond op. ‘Ik begrijp nu wel waarom Gudný en haar vader niet naar een sanatorium wilden. Volgens de informatie die ik hier net lees, waren de pogingen om tbc te behandelen of te genezen bijzonder onaantrekkelijk. Eén long laten inklappen, een aantal ribben verwijderen, dingen die geen enkele zin hadden en in veel gevallen tot ernstige invaliditeit van de patiënten leidden.’

Matthew tikte haar op de schouder. ‘Dat is allemaal erg interessant, maar je moet nu toch echt even kijken wie er zojuist binnen is komen wandelen.’

Thóra keek in de richting van de balie, maar wendde onmiddellijk haar blik af. ‘Wat komt zíj hier doen? Denk je dat ze me heeft gezien?’

‘Misschien komt ze je in elkaar slaan,’ fluisterde hij in haar oor. ‘Maar wees gerust, ik zet al mijn geld op jou.’

Zonder hem te antwoorden, wierp Thóra nogmaals een snelle blik achter zich. Ze zag Jökull, ober en tuinman, naar de balie lopen, waar Bergurs vrouw aarzelend stond te wachten. Hij droeg een anorak en wandelschoenen en omhelsde Rósa vol genegenheid waarna ze samen het gebouw verlieten. Zij leken Thóra en Matthew geen van beiden te hebben gezien.

Thóra keek Matthew aan. ‘Hoe kennen zij elkaar in vredesnaam?’

‘Ik weet dat het bijna tijd voor jou is om naar huis te gaan, Bella,’ zei Thóra vermoeid. ‘Ik vraag je ook niet om het vanavond te doen. Je kunt het morgenochtend uitzoeken.’ Ze schudde haar hoofd naar Matthew toen haar secretaresse aan de andere kant van de lijn haar beklag deed. ‘Bella, het leek me gewoon een ideaal karweitje voor jou omdat jij zo gek bent op paarden.’ Thóra vroeg zich voor de zoveelste keer af hoe de reusachtige Bella er in vredesnaam ooit in kon slagen een paard te bestijgen. ‘Je hoeft alleen maar voor me uit te zoeken of er een verband bestaat tussen paarden en vossen, of tussen vossen en de dood.’ Ze zuchtte en sloot haar ogen toen Bella haar met een nieuwe vraag in de rede viel. ‘Bella, ik heb geen idee waarnaar je precies moet zoeken. Probeer er gewoon achter te komen of vossen en paarden, en in het bijzonder hengsten, iets met elkaar gemeen hebben.’ Thóra begreep dat ze duidelijker zou moeten zijn. ‘Het punt is dat er een man is gevonden die in een stal is doodgetrapt door een hengst. Er was een dode vos op zijn lichaam vastgebonden. Daar moet een reden voor zijn.’

Matthew knipoogde en lachte naar Thóra. Hij was op de hoogte van de wrijving tussen haar en haar secretaresse en vond het leuk om mee te luisteren, al verstond hij er geen woord van. ‘Doe haar de groeten van me,’ fluisterde hij.

Thóra trok een gezicht naar hem. ‘Ja, ja, Bella. Je vindt heus wel iets. Je hebt het op het kerkhof ook prima gedaan en ik weet zeker dat het je nu ook weer gaat lukken. En je moet de groeten hebben van Matthew.’ Terwijl ze dit zei, glimlachte ze liefjes naar hem. ‘Wanneer we terug zijn wil hij dolgraag een keer met je naar de manege. We hebben vandaag ook stallen bezocht en daar was hij helemaal weg van. Hij kan bijna niet wachten om een keer een stal uit te mesten en paarden te voeren. Duitsers zijn dol op IJslandse paarden.’ Ze nam afscheid en wendde zich tot Matthew. ‘Bella heeft je uitgenodigd een keer met haar naar de manege te gaan wanneer we weer terug zijn in de stad,’ zei ze. ‘Ze laat je de groeten doen.’