Артур Конан Дойл - Знак чатырох

– Гэта было вельмі высакароднае памкненне, – горача сказала нашая спадарожніца, – надзвычай ласкава з вашага боку.

Нізкі чалавечак нядбайна махнуў рукой.

– У гэтай справе мы былі проста вашымі даверанымі асобамі, – сказаў ён. – Так, прынамсі, думаў я, аднак брат Барталам’ю не зусім падзяляў маё меркаванне. У нас было шмат грошай. Большага я не жадаў. І, дарэчы, гэта вульгарна – абыходзіцца з маладой дзяўчынай так подла. Le mauvais goût mène au crime [2] Кепскі густ вядзе да злачынства (фр.). . Французы ўмеюць фармуляваць такія думкі вельмі вытанчана. Нашыя з братам меркаванні разышліся так сур’ёзна, што я палічыў за лепшае пераехаць на іншую кватэру і пакінуў Пандычэры-Лодж, узяўшы старога кітматгара і Ўільямса. Аднак учора я даведаўся, што здарылася падзея надзвычайнае важнасці. Скарб урэшце знайшоўся. Я неадкладна звязаўся з міс Морстэн, а таму нам засталося толькі паехаць у Норвуд і запатрабаваць сваю долю. Мінулае ночы я расказаў Барталам’ю, што напісаў вам, а таму мы будзем калі не жаданымі, то прынамсі чаканымі гасцямі.

Містэр Шолта замоўк і, седзячы на шыкоўнай канапе, працягваў пацепвацца. Мы таксама маўчалі, задумаўшыся над новым паваротам гэтай неверагоднай гісторыі. Першым ускочыў на ногі Холмс.

– Вы ўсё зрабілі правільна, сэр, ад пачатку да канца, – сказаў ён. – Мы, магчыма, зможам вам аддзячыць, праліўшы трохі святла на ўсё, што здаецца вам поўнай цемраддзю. Але, як нам нядаўна нагадала міс Морстэн, ужо звечарэла, а таму давайце неадкладна возьмемся за справу.

Наш новы знаёмец акуратна скруціў трубку ад кальяна і выцягнуў з-за гардзіны вельмі доўгае паліто, упрыгожанае тасьмой, з каракулевым каўняром і закаўрашамі. Нягледзячы на тое, што вечар быў задушлівы, містэр Шолта зашпіліўся на ўсе гузікі і завяршыў зборы, начапіўшы вушанку з трусінага футра, якая хавала яго вушы так, што быў відаць толькі рухавы і востры твар.

– Здароўе ў мяне слабаватае, – зазначыў ён, ідучы калідорам. – Адсюль і іпахондрыя.

Звонку нас чакаў кэб. План дзеянняў фурман, відавочна, атрымаў загадзя, бо коні адразу ж рушылі хуткім крокам. Тадэвуш Шолта ўвесь час балбатаў, спрабуючы перакрычаць грукат колаў.

– Барталам’ю – хлопец разумны, – казаў ён. – Вам цікава, як ён знайшоў скарб? Дык вось, ён прыйшоў да высновы, што каштоўнасці захоўваюцца дзесьці ў доме, а таму старанна агледзеў кожны метр нашага жытла і перамераў усе пакоі, не пакінуўшы без увагі ні цалі. Так, напрыклад, ён вызначыў, што вышыня будынка складае семдзесят чатыры футы, але калі скласці вышыні пакояў і накінуць таўшчыню перакрыццяў, вылічаных з дапамогай прасвідраваных адтулінаў, агульная вышыня аказваецца не большай за семдзесят футаў. Куды падзеліся яшчэ чатыры? Шукаць іх трэба было дзесьці наверсе. Тады брат прабіў дзірку ў столі апошняга паверха і там, як і варта было чакаць, знайшоў патаемнае гарышча, замураванае і нікому не вядомае. Усярэдзіне на дзвюх бэльках стаяў куфар са скарбам. Брат выцягнуў яго праз дзірку – цяпер куфар з каштоўнасцямі ў яго. Паводле яго ацэнак, іх кошт – не менш за паўмільёна стэрлінгаў.

Пачуўшы пра такую гіганцкую суму, мы паглядзелі адно на аднаго шырока раскрытымі вачыма. Калі мы здолеем абараніць правы міс Морстэн, з беднае гувернанткі яна ператворыцца ў адну з найбагацейшых спадчынніц Англіі. Добры яе сябар павінен быў бы ўзрадавацца, пачуўшы такую навіну, але да свайго сораму мушу прызнацца, што маё сэрца – сэрца сапраўднага эгаіста – зрабілася нібы свінцовае. Заікаючыся, я прамармытаў некалькі няўцямных словаў віншавання, панура павесіў галаву і апусціў вочы, не чуючы балбатні нашага новага знаёмца. Ён і праўда быў іпахондрыкам, і я быццам праз сон чуў пералічэнні бясконцых сімптомаў і просьбы патлумачыць яму склад і дзеянне цэлага шэрагу шарлатанскіх пігулак, многія з якіх ён меў пры сабе ў кішэні ў скураным мяшэчку. Спадзяюся, ён забыўся пра ўсе адказы, якія я даў яму тым вечарам. Холмс сцвярджае, што я настойліва раіў містэру Шолта не прымаць больш за дзве кроплі касторавага алею за раз, і рэкамендаваў вялікія дозы стрыхніну* ў якасці супакаяльнага сродку. Я адчуў вялізную палёгку, калі наш кэб рэзка спыніўся і фурман саскочыў на зямлю, каб адчыніць нам дзверы.

– Вось, міс Морстэн, і Пандычэры-Лодж, – сказаў містэр Тадэвуш Шолта, дапамагаючы ёй выйсці з экіпажа.

Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, на ЛитРес.