Валентин Зуб - Таямнічы надпіс

— А ты запомніла, каго ён намеціў?

— Я некаторых нават перапісала, а астатніх так памятаю.

— Добра, вельмі добра. Трэба зараз жа ўсіх папярэдзіць аб небяспецы.

— А можа, гэтыя спісы стараста склаў толькі для выгляду, а сам паведаміць людзям, каб уцякалі? — усумнілася Таня.

— Наўрад… Але паглядзім…

Стараста нікому нічога не паведаміў.

Пасля гэтага выпадку Таня і стала сувязной атрада дзядзькі Мірона, а Сцёпа перайшоў назусім у атрад.

…Таня бегла па вузкай звілістай сцежцы, якая вяла нацянькі да моста праз невялічкую рачулку, што працякала недалёка ад вёскі. Калі ісці па дарозе, то да моста будзе добрых шэсць кіламетраў, сцежкай жа — кіламетры два. А там, за мостам, трэба павярнуць у лес і па прыкметах, якія паказаў Тані Сцёпа, прабірацца далей. За лесам пачыналася балота, а там зноў лес. На ўскраіне другога лесу стаяла хата леснічыхі Тэклі. Ад яе да партызанскага атрада было не больш трох кіламетраў.

Вось і мост, дзе трэба павярнуць. Але што гэта? Таня прыслухалася. Нехта страляе і зусім блізка. Спачатку Таня хацела хутчэй пабегчы, а потым спынілася і вырашыла паглядзець, што там робіцца.

Таня асцярожна, шмыгаючы з куста ў куст, пачала прабірацца ў той бок, адкуль чуліся стрэлы. Тое, што яна ўбачыла, вельмі здзівіла яе. Недалёка ад моста стаяла паліцэйская машына са спушчаным колам. Капітан Вагнер і Антак, сашчапіўшыся, качаліся па зямлі, равучы, як падбітыя звяры. Двое паліцэйскіх, з якіх адзін быў шафёрам, ляжалі забітыя. «Што гэта такое?»

І раптам Таня ўбачыла маленькі жоўты сакваяжык Карнея Пракопавіча, які ляжаў на траве.

З грудзей дзяўчынкі ледзьве не вырваўся крык радасці. Яна ўмомант падскочыла да сакваяжыка, схапіла яго і кінулася, што было Духу, далей ад гэтага месца. Так нечакана паперы доктара зноў апынуліся ў савецкіх людзей.

Расправіўшыся з доктарам, Антак, капітан Вагнер і двое паліцэйскіх селі ў машыну. Узняўшы хмару шэрага пылу, машына знікла за паваротам дарогі.

Антак сядзеў і думаў. Невясёлыя думкі былі ў яго. Ён бачыў, як пад ударамі Савецкай Арміі ламалася лінія нямецкай абароны, як уцякалі хвалёныя фашысцкія дывізіі, як паток раненых з усходняга фронту запрудзіў літаральна ўсе дарогі. І яго вера ў гаспадароў, якім ён аддана служыў гэтыя гады, — пахіснулася. У апошні час ён усё часцей і часцей задумваўся над тым, як уратаваць сваю скуру. «Зноў эміграцыя, — з жахам думаў Антак, — бяспраўнае існаванне, злыя кпіны і жарты…» Праўда, яны з бацькам цяпер улічылі ўсе магчымыя змены і правялі адпаведную падрыхтоўку. Іх сейф быў амаль да краёў напоўнены золатам. А з золатам і ў эміграцыі пражывеш.

Машыну высока падкінула на выбоіне. Маленькі жоўты сакваяжык таксама падскочыў і ўдарыў па каленях капітана. Той раптам павярнуўся да Антака і радасна загаварыў, ткнуўшы пальцам у сакваяжык.

— Цудоўная знаходка! Гэтыя паперы не маюць цаны. Я накірую іх у Берлін, і там хутка асвояць здабычу новага супрацьсухотнага прэпарата. Мой цесць — гаспадар буйнага фармацэўтычнага завода ў Германіі. Мільёны будзе заграбаць…

Пры слове мільёны Антак насцеражыўся. «А чаму б мне не захапіць гэтыя паперы? За граніцай я змог бы выдаць сябе за вучонага-вынаходцу, які вынайшаў выдатны сродак барацьбы з сухотамі… Але як гэта зрабіць?»

Нечакана ззаду пачуўся гучны стрэл, і машына, рэзка затармазіўшы, спынілася. Антак глыбока ўцягнуў галаву ў плечы.

— Пракляты балон, другі раз за дзень лопаецца, — вылаяўся шафёр.

— Ах, балон, — з палёгкай уздыхнуў Антак, але зараз жа зноў у яго заварушыліся падазроныя думкі: «Ведаем мы гэтыя балоны, спецыяльна накідаюць цвікоў, машына спыніцца, а тады і распраўляюцца». З машыны вылезлі паліцэйскія, але з імі ніхто не распраўляўся. «Няўжо выпадковасць?» — не верылася Антаку. Ён высунуў спачатку галаву, прыслухаўся і, не пачуўшы нічога падазронага, вылез з машыны.

Стаяў гарачы летні дзень. Сонца шчодра паіла зямлю спякотнымі праменнямі. Было вельмі ціха. Дрэвы, кусты, трава — усё застыла ў непарушным маўчанні, нават птушкі пахаваліся недзе ў гушчары, і не было чуваць іх вясёлага цвіркання. Няцяжка ўявіць, якая гарачыня была ў машыне. Тоўсты капітан Вагнер увесь абліваўся потам; крыху пачакаўшы, ён таксама вылез з машыны, пераскочыў кювет і з асалодай расцягнуўся пад кустом на мяккай пахучай траве, падклаўшы сакваяжык з паперамі пад галаву.

«Вось чорт, — вылаяўся ў думках Антак, — ні на хвіліну не расстаецца з ім». І раптам нядаўна ўзнікшая думка стаць адзіным гаспадаром сакваяжыка завалодала ім цалкам. Для гэтага цяпер быў самы зручны момант. Шафёр важдаўся з колам аўтамашыны, другі паліцэйскі дапамагаў яму, а таўсцяк капітан грэўся на сонцы.