Albert Baantjer - Een Rus in de Jordaan

‘Zeg dat wel… Wist hij nog iets te vertellen over Igor de Verschrikkelijke?’

‘Nee. Maar het is natuurlijk erg toevallig dat Cas Dodewaard zijn advocaat was en dat Igor is getrouwd met Gabriëlle de Vries, de halfzuster van Loesje.’

Jacob maakte wat aantekeningen op de grote onderlegger onder zijn toetsenbord. Hij schreef wat namen op en verbond die met pijlen en lijnen.

‘Is Cas Dodewaard… ex-rechercheur en nu advocaat van foute zaken… dan misschien degene geweest die het huwelijk tussen Gabriëlle en Igor de Verschrikkelijke heeft gearrangeerd, zoals Loesje in haar dagboek schreef?’

‘Heel goed mogelijk. Of de vader van Gabriëlle en Loesje heeft het gearrangeerd. Dat zou betekenen dat Cas Dodewaard Igor Ibramovic op een andere manier heeft leren kennen.’

‘Maar Cas Dodewaard was corrupt. Toch? Niemand was er rouwig om dat hij vertrok bij de politie. Misschien kende hij Igor de Verschrikkelijke al langer. Misschien was het geen toeval dat juist hij de inbraak onderzocht. Hoe vreemd is het niet dat het dossier verdwenen is? Cas Dodewaard kon het dossier laten verdwijnen.’

Peter van Opperdoes knikte langzaam. Er viel weinig af te dingen op de redenaties van zijn jonge collega.

‘We zijn er nog niet uit,’ concludeerde hij.

‘Wat gaan we doen? Dodewaard verhoren als getuige?’

Peter van Opperdoes twijfelde. Cas Dodewaard was een geslepen advocaat, met recherche-ervaring. Ieder verhoor zou hij meteen naar zijn hand zetten. In ieder geval zou hij zichzelf nooit verraden. Voordat ze hem aanpakten, moesten ze iets achter de hand hebben.

Peter van Opperdoes liet een stilte vallen. ‘Alle mannen denken maar aan een ding.’

Jacob keek verbaasd op. ‘Pardon?’

‘Alle mannen denken maar aan een ding, zei ik. Wat is dat ene ding?’

Een scheve glimlach verried Jacobs geamuseerdheid. ‘Dat hangt er maar helemaal van af wie dat zegt.’

‘Hoe bedoel je?’

‘Nou… als jij mij dat vraagt… als man… dan zou ik zeggen: voetbal.’

‘Heel goed. Maar stel nou eens dat een vrouw dat heeft gezegd. Wat bedoelt ze dan?’

‘Als een vrouw zegt dat mannen maar aan één ding denken, dan zal het wel over seks gaan. Het eeuwige vrouwelijke verwijt dat de mannelijke geest alleen maar aan één ranzig ding kan denken.’

‘Juist. Dat dacht ik dus ook. En daarvan uitgaande kunnen we misschien iets proberen. Het is een wilde gok, maar wel een die de moeite waard is, denk ik.’

‘En dat is?’

‘We zijn op zoek naar de man met het wapen… de Nagant 7.62.’

‘Kanjer.’

‘Precies, Kanjer. Met die naam belde hij een prostituee, Loesje de Vries.’

Jacob ging langzaam rechtop zitten, vol interesse. Hij wist waar de oude rechercheur naartoe wilde.

‘Klopt. En nu denk je…’

Hij stopte en Peter van Opperdoes maakte de zin af.

‘…mannen denken maar aan één ding: seks. Als Kanjer die naam gebruikt bij één prostituee, is de kans heel groot dat hij ook andere meisjes bezoekt onder die naam.’

Jacob stond op en liep opgewonden heen en weer door de kamer.

‘We gaan wat escortdames af en zoeken meisjes die qua uiterlijk vergelijkbaar zijn met Loesje de Vries… want dat is toch zijn smaak… en zoeken uit of een van hen wel eens een klant krijgt die zichzelf Kanjer noemt.’

Peter van Opperdoes haalde zijn opschrijfboekje tevoorschijn.

‘Ik ken nog wel wat mensen uit die prostitutiewereld…’

Jacob glimlachte spottend. ‘Uit je tijd bij de Warmoesstraat, zeker.’

‘Inderdaad. Goeie contacten, Jacob, is het halve recherchewerk.’

Jacob ging ongedurig naast Peter van Opperdoes staan. ‘Ja, ja, dat zal wel. Maar als we Kanjer hebben, zijn we al een enorm stuk verder.’

‘Een stuk verder. Want juich niet te vroeg. Als we Kanjer hebben, zijn we er nog niet.’

‘Kom op zeg, als we Kanjer hebben, zijn we er al bijna. Loesje heeft hem met het wapen gezien en daarna is ze vermoord. En Maurits Lepelaar is ook met het wapen vermoord dat toebehoort aan Kanjer.’

Peter van Opperdoes hief zijn vinger op. ‘Toebehoorde. Op het moment dat Loesje hem ermee zag. Wat er daarna met dat wapen gebeurd is, of wie het nu heeft, weten we niet.’

Jacob knikte peinzend. ‘Dat is waar. En het is wel een goed idee om Kanjer te pakken. Maar er is iets anders wat meespeelt, betreffende de rol van Kanjer in dit hele onderzoek… bedacht ik vannacht.’

Peter van Opperdoes keek verbaasd op. ‘Wat speelt er dan mee? Anders dan we dachten?’

Jacob zweeg even.

‘Misschien is zijn rol niet zo groot als we eerst dachten. Wij dachten dat Loesje vermoord was omdat ze de Nagant 7.62 van haar vader bij Kanjer had gezien. Maar ik denk niet dat dat de reden is dat ze is vermoord.’

‘Niet?’

Jacob ijsbeerde weer en weer door de kamer, terwijl hij zijn verhaal vervolgde. ‘Nee. Kijk… Kanjer heeft natuurlijk gemerkt dat zij het wapen heeft gezien. Hij is ook niet achterlijk, hij heeft het naast haar hoofd op het nachtkastje gelegd. Hij ging uit van de discretie van de prostituee. Die hebben ook een soort privacyreglement, al is het dan niet officieel. Hij maakte op dat moment geen geheim van dat wapen en was ervan overtuigd dat zijn geheim… het wapen… veilig was bij haar.’

Peter van Opperdoes glimlachte om het serieuze gezicht waarmee Jacob zijn theorie ontvouwde. ‘Kanjer wilde gewoon een wip maken en weer weg.’

Jacob keek Peter van Opperdoes gretig aan. ‘Precies! Het was helemaal zijn bedoeling niet om haar te vermoorden, anders had hij dat meteen wel gedaan. Daar, ter plekke! Toen ze het wapen zag!’

Peter van Opperdoes knikte langzaam. ‘Daar zit iets in. Waar wil je naartoe?’

‘Ik denk dat Loesje de Vries vermoord is… niet omdat ze het wapen had gezien, maar omdat ze met die wetenschap naar de politie is gelopen. Als ze haar mond had gehouden, was er vermoedelijk niets aan de hand geweest. Het pistool is van minder belang dan we dachten, het gaat erom dat Loesje naar de recherche is gegaan om haar verhaal te vertellen. Degene die haar vermoord heeft, was daardoor bang dat ze misschien nog wel veel meer zou gaan vertellen. Iets wat wij… nu… nog niet weten.’

Peter van Opperdoes keek geamuseerd. ‘Het is een mooie redenatie.’

Jacob knikte tevreden. ‘Dat vond ik nou ook.’

‘Maar hij klopt niet.’

Jacobs mond zakte een stukje open. ‘Niet?’

Peter van Opperdoes ging rechtop zitten en keek zijn jonge collega vriendelijk aan. ‘Wanneer was Kanjer precies bij Loesje de Vries op bezoek?’

‘Eh… nou… de avond voordat ze hier was.’

‘Precies. En hoe wist Kanjer dat ze naar de politie is gegaan? Denk jij dat Kanjer haar de hele avond, de hele nacht en de hele volgende ochtend in de gaten heeft laten houden? Om te zien wat ze zou gaan doen na zijn bezoek?’

Jacob liep terug naar zijn bureau en liet zich in zijn stoel zakken. ‘Nee, dat denk ik eigenlijk niet.’

‘En wie wist er allemaal dat Loesje naar de politie zou gaan? Ik denk niet dat zij dat aan iemand heeft verteld. En op dit bureau wisten alleen jij en ik dat… en misschien iemand beneden bij de balie, maar verder niemand. En ik heb haar nagekeken toen ze het bureau verliet, maar ik zag niemand haar volgen.’

Jacob zweeg teleurgesteld.

Peter van Opperdoes zwaaide met zijn hand. ‘Jacob, trek het je niet aan. We moeten het juist van dit soort redenaties hebben. Theorieën. Scenario’s. Wat er gebeurd kan zijn. Dat zijn belangrijke vragen voor ons. Alle mogelijkheden moet je onderzoeken en je zit er misschien tien keer naast voordat je goed zit.’

‘Maar Kanjer blijft belangrijk.’

‘Natuurlijk! Want het allerbelangrijkste wat wij nu willen weten, is iets wat alleen Kanjer ons kan vertellen.’

Jacob keek op. Hij wist wat Peter van Opperdoes bedoelde.