Albert Baantjer: De Cock en een deal met de duivel

Rechercheur De Cock van het aloude politiebureau aan de Amsterdamse Warmoesstraat stapte die zonnige lentemorgen met een diepe zucht van verlichting op het Stationsplein uit een overvolle tram.

Hij voelde zich geplet, gemangeld en verkreukeld. Om zijn gestolde bloedsomloop weer enigszins op gang te brengen, zwaaide hij driftig zijn armen op en neer.

In de tram was vijf haltes eerder een korte, zwaarlijvige vrouw bijna boven op hem gaan zitten, in de foutieve veronderstelling dat de plaats bij het raam vrij was. Zijn erbarmelijk gekreun onder de last van haar gewicht had ze vijf haltes lang hooghartig genegeerd. Eerst op het Stationsplein had hij zich aan haar weten te ontworstelen.

Na een paar stappen op het plein bleef de grijze speurder staan en beproefde opnieuw of al zijn ledematen nog functioneerden.

De grillige accolades rond zijn mond krulden tot een brede grijns. De geleden schade viel mee.

Te midden van een grote stoet trein-en tramverlaters slofte hij naar het brede trottoir van het Damrak.

De stad lag er prachtig bij.

De vlaggen aan de masten op de steigers van de rondvaartboten wapperden vrolijk in een zoete bries en het markante beursgebouw achter de vlaggenmasten toonde de glorie van Berlage.

De Cock blikte om zich heen en genoot. Het straatbeeld was na een paar zonnige dagen veel plezieriger geworden.

Het kille winterse weer was met een paar hardnekkige depressies

naar het barre noorden verdreven. Meisjes en vrouwen toonden

zich tot zijn vreugde weer in luchtige en weinig verhullende toiletjes.

Toen de grijze speurder de Oudebrugsteeg had bereikt, was hij het benauwende avontuur in de tram alweer vergeten. Fluitend stak hij het Damrak over.

Op de hoek van de Oudebrugsteeg en de Warmoesstraat lichtte hij beleefd zijn hoedje voor een bedaagde prostituee, groette een oude vertegenwoordiger van de penoze, die door De Cocks toedoen pas negen maanden had opgeknapt, en slenterde naar het politiebureau.

Toen hij de hal binnenstapte, wenkte Jan Kusters hem met een kromme vinger. De Cock liep met een brede grijns op zijn gezicht naar hem toe.

‘Jij gaat mij iets leuks vertellen?’ opperde hij vriendelijk.

De wachtcommandant schudde zijn hoofd.

‘Die arrogante arrestant van jou is lastig,’ reageerde hij pinnig.

‘Pedro de Jaager?’

Jan Kusters knikte. ‘Hij zeurt al vanaf vanmorgen zeven uur om zijn advocaat.’

De Cock grinnikte. ‘Die lui beginnen nooit zo vroeg.’

‘Dat heb ik hem gezegd, maar hij blijft bellen en zeuren. Volgens hem zit hij volkomen onschuldig.’

‘Dat is de makke,’ sprak De Cock cynisch, ‘met minstens de helft van onze arrestanten… volkomen onschuldig in de cel.’

Jan Kusters keek op. ‘Waar heb je hem voor?’

De Cock zuchtte. ‘Gangs en bendes… Chicago-toestanden uit het begin van de jaren dertig.’

‘Hebben we die nu hier?’

De Cock lachte. ‘Daar lijkt het op. Daar hadden ze tijdens de drooglegging elkaar bestrijdende bendes en gangs… wij hebben hier nu drugsbaronnen en een gedoogbeleid… wat dat ook moge betekenen.’

De wachtcommandant schudde zijn hoofd. ‘Zonder dollen.’

De Cock trok zijn gezicht in een ernstige plooi.

‘Pedro de Jaager zou volgens een paar tipgevers, die beslist anoniem willen blijven, betrokken zijn geweest bij de liquidatie van een lid van een concurrerende drugsbende.’

‘Is dat zo?’

De Cock plukte aan zijn neus.

‘Geen fl auw idee. We hebben geen stuiver bewijs. Zelfs geen lijk.’

Jan Kusters trok zijn wenkbrauwen op.

‘Geen lijk?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘De man die zou zijn geliquideerd, ene Arno de Graaf, beter bekend onder zijn bijnaam het Muur6 bloempje, is gewoon van de aardbodem verdwenen. Niemand weet waar hij is gebleven. Vledder en ik zijn bij familie en kennissen van hem op bezoek geweest, maar niemand weet iets…

wil iets zeggen.’

‘Die hebben ze gedumpt.’

‘Dat zit er in.’

‘Een lekkere zaak.’

De Cock knikte instemmend. ‘Ik ben bang dat de officier van justitie er weinig trek in heeft.’

‘Wordt hij vrijgelaten?’

‘Daar ga ik vanuit,’ antwoordde De Cock gelaten. ‘Als ik officier van justitie was, begon ik er ook niet aan. Tevergeefse moeite om een dergelijk geval voor de rechter te brengen. Een goedbetaalde advocaat haalt zo’n gammele zaak met gemak onderuit.’

De oude rechercheur blikte op zijn horloge.

‘Bel zijn advocaat maar. Het is halftien. Meester Van Hardenberg zal nu wel op zijn kantoor zijn.’

Jan Kusters greep de telefoon en De Cock draaide zich om en besteeg opmerkelijk kwiek de stenen trappen naar de tweede etage. In de grote recherchekamer wierp hij missend zijn oude hoedje naar de kapstok en trok zijn jas uit. Daarna raapte hij zijn hoedje op en slenterde naar zijn plek.

Bij het bureau van Vledder bleef hij verrast staan. ‘Wat doet die televisie op jouw bureau?’ vroeg hij niet-begrijpend.

Vledder schudde zijn hoofd. ‘Dat is geen televisie.’

‘Ben ik kippig?’

Vledder wees naar het scherm. ‘Dat is een computer.’

De Cock haalde zijn schouders op. ‘Wat moet je daarmee?’

‘Werken.’

De Cock snoof. ‘Kijken naar televisie,’ gromde hij, ‘noem ik geen werken.’

Vledder ademde diep.

‘Het is geen televisie,’ herhaalde hij geduldig. ‘Dat zei ik je toch? Het is een computer. Daar maken wij vanaf nu onze rapporten en processen-verbaal mee. Bovendien kun je er allerlei gegevens in opslaan… dingen die je wilt vastleggen, onthouden.’

De jonge rechercheur gniffelde.

‘En of je het nu prettig vindt of niet… binnenkort krijg jij ook zo’n ding op jouw bureau.’

De Cock keek met afgrijzen naar het scherm.

‘Ik moet zo’n ding niet,’ riep hij opstandig. ‘Ik weet niet hoe het werkt.’

‘Je krijgt les.’

‘Les… op mijn leeftijd?’

Vledder gebaarde naar het toetsenbord.

‘Het is heel eenvoudig. Je leert het zo. Ik heb al jaren een peecee thuis. Handig. Ik betaal er zelfs mijn rekeningen mee.’

De Cock liet zich in de stoel achter zijn bureau zakken.

‘Ik heb een chequeboek.’

Het klonk nukkig.

Vledder maakte een hulpeloos gebaar.

‘Je moet met je tijd mee. Als je wat nodig hebt, ga je toch ook niet meer met een geldbuidel vol dukaten op pad.’

De Cock veranderde licht geprikkeld van onderwerp.

‘Is er nog nieuws in de zaak Pedro de Jaager?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Er zit geen voorgeleiding in. De Opiumbrigade had die vent nooit moeten arresteren. Ze hebben ons met een zaak opgezadeld waarmee geen eer valt te behalen.’

De Cock glimlachte.

‘Misschien hebben ze bij de Opiumbrigade gehoopt dat Pedro de Jaager onder de last van een beschuldiging van moord nog een partijtje hasjiesj voor hen boven water zou brengen.’

Vledder zwaaide in de richting van de klok boven de toegangsdeur.

‘Over een paar uur loopt zijn inverzekeringstelling af. Zullen wij Buitendam vragen of hij de offi cier belt voor een beslissing?’

‘Er zit niets anders op. We hebben geen getuigen en we hebben geen lijk.’

Er werd op de deur van de recherchekamer geklopt en Vledder riep: ‘Binnen.’

De deur werd wild open geduwd en een lange slanke heer in een lichtgrijs driedelig kostuum, liep met dreunende tred op De Cock toe. Zijn gezicht zag rood en om zijn mond lag een verbeten trek.

‘Hoelang,’ riep hij geagiteerd, ‘denkt u mijn cliënt nog vast te kunnen houden?’

De Cock kwam glimlachend overeind en gebaarde naar de stoel naast zijn bureau.

‘Gaat u zitten, heer Van Hardenberg,’ sprak hij uiterst vriendelijk. ‘Uw vraag lijkt mij de juiste inleiding tot een open gesprek over het begrip “verdachte” en het daaraan gekoppelde re-delijk vermoeden van schuld aan enig misdrijf.’