Albert Baantjer - De Cock en de bloedwraak

Emile de Boer zwaaide wat vaag in de ruimte.

‘Hij vertrouwt mij.’

De Cock glimlachte.

‘Wat betekent dat?’

Op het gezicht van Emile de Boer kwam een pijnlijke trek. ‘Dat… eh, dat hij mij dingen vertelt, waarover hij met anderen nooit zal praten.’

‘Zoals?’

‘Hoe… eh, hoe hij scoort.’

De Cock snoof verachtelijk.

‘Dreigen met een vuile injectiespuit.’

‘Ook dat.’

‘Wat nog meer?’

‘Van die moord.’

De Cock veinsde onbegrip.

‘Welke moord?’

‘Die moord op dat meisje in dat kraakpand aan de Monnikenstraat.’

‘U bedoelt… Annelies van Haemstede?’

Emile de Boer knikte nadrukkelijk.

‘Zo heet ze, ja, Annelies van Haemstede. Op een avond kwam Marinus nog vrij laat bij mij op bezoek. Hij zei dat hij haar had gevonden, dood, met een mes in haar rug. Ik raadde hem aan om zich bij de politie te melden, maar daar wilde hij niets van weten. Dan houden ze mij vast, zei hij, voor moord.’ De Cock keek de man voor zich onderzoekend aan. Zijn scherpe blik tastte zijn gelaatstrekken af. Hij had een rond gezicht met een platte, brede neus en een te weke kin. Zijn donkerbruine ogen glommen een beetje.

‘Daar was hij bang voor?’

Emile de Boer knikte.

‘Ik zei: “Wat moet er dan met het meisje gebeuren?” “Laat haar maar liggen,” zei hij, “iemand vindt haar wel.”’ Hij schudde zijn hoofd. ‘Daar was ik het niet helemaal mee eens. Naar mijn gevoel was het niet goed om dat meisje zomaar dood in dat pand te laten liggen. Ik vond dat… eh, oneerbiedig… onmenselijk ook.’ ‘Wat hebt u gedaan?’

Emile de Boer slikte.

‘De volgende morgen toen Marinus de deur uit was, heb ik in het telefoonboek naar de naam Van Haemstede gezocht. Marinus had mij verteld dat de ouders van dat meisje aan de Prins Hendrikkade woonden, maar daar kreeg ik geen gehoor.’ De Cock keek hem schuins aan.

‘Hebt u toen verder gezocht… naar een andere Van Haemstede?’ Emile de Boer zocht in de zakken van zijn regenpak. ‘Er stond nog een Van Haemstede in het telefoonboek. Ik heb het opgeschreven: een J. van Haemstede in de Nieuwe Uilenburgerstraat.’

‘En die hebt u gebeld en gezegd dat Annelies vermoord in een kraakpand aan de Monnikenstraat lag?’

‘Ja.’

‘A non iem?’

‘Inderdaad.’

‘Waarom?’

‘Ik wilde mij niet bekendmaken.’

De Cock toonde onbegrip.

‘Waarom dat telefoontje aan die Van Haemstede? U had toch gewoon de politie kunnen bellen?’

Emile de Boer wreef met de rug van zijn hand langs zijn lippen. In zijn donkere ogen kroop angst.

‘Dat durfde ik niet. Ik wilde er buiten blijven. Ik wilde er helemaal niet bij worden betrokken.’ Hij ademde schokkend. ‘Ziet u… Marinus zei wel dat hij het niet gedaan had… maar ik geloofde hem niet.’

De Cock kneep zijn ogen half dicht.

‘U geloofde hem niet?’

Emile de Boer schudde zijn hoofd.

‘Toen Marinus die avond laat bij mij kwam, had hij bloed aan zijn handen.’

Vledder grijnsde.

‘Een vriend in nood… duizend in een lood.’

De Cock keek hem verbaasd aan.

‘Waarom zeg je dat?’

Vledder zwaaide voor zich uit.

‘Marinus van de Heuvel vertelt aan Emile de Boer, een man die hij als zijn vriend beschouwt, een man ook, die hij volkomen vertrouwt, dat hij zijn vriendin vermoord heeft aangetroffen. En wat doet die vriend? Hij stapt een paar dagen later naar de politie om ons te vertellen dat Marinus die avond bloed aan zijn handen had.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Wat is daar voor vreemds aan?’

‘Noem jij dat een… eh, een vriendendienst?’

De Cock boog zich iets naar voren. Zijn gezicht stond ernstig. ‘Hoever reikt vriendschap? Wanneer eindigt die? Wanneer kom je in conflict met je eigen geweten? Dit is niet zomaar iets. Dit is moord… een kille moord. Iemand heeft een ander in koelen bloede van het leven beroofd. Wanneer men daar wetenschap van draagt, dan kan men zich toch niet lichtvaardig achter het begrip vriendschap verschuilen?’

‘Niet?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Naar mijn gevoel niet. Ik besef dat het geweten van mens tot mens anders werkt. Er zijn grote verschillen in opvatting… in geloof. Misschien maakt juist dat ons werk zo boeiend.’ Hij grijnsde met een scheve mond. ‘Ik ken zelfs mensen zonder geweten.’ De oude rechercheur zweeg even en trok zijn schouders op. ‘Ik weet ook niet precies hoe ik die Emile de Boer moet inschatten. Ik vind het opmerkelijk dat hij zich meldt kort nadat Marinus van de Heuvel uit het politiebureau is ontvlucht.’ ‘Denk je, dat hij weet waar Marinus van de Heuvel zich ophoudt?’

De Cock aarzelde.

‘Emile de Boer zegt van niet, maar ik houd er ernstig rekening mee dat hij dat wel weet.’

Vledder gebaarde driftig.

‘Maar waarom komt hij dan met dit verhaal? Wat heeft dat voor zin?’

De Cock antwoordde niet. Hij staarde een tijdje peinzend voor zich uit.

‘Heb jij dat verslag al van het dactyloscopisch onderzoek van Ben Kreuger?’

‘Je bedoelt van de vingerafdrukken op het mes?’

‘Precies.’

‘Volgens Ben Kreuger zijn die zonder enige twijfel van Marinus van de Heuvel.’

De Cock krabde zich achter in zijn nek. ‘Ik kan mij uiteraard vergissen,’ sprak hij bedachtzaam, ‘maar dan acht ik de mogelijkheid zelfs groot dat Marinus van de Heuvel zijn goede vriend Emile de Boer met dat verhaal van die bebloede handen naar ons heeft gestuurd.’

Vledder schudde zijn hoofd. ‘Dat vat ik niet.’

De Cock stak zijn beide handen naar voren.

‘Marinus van de Heuvel heeft ons verklaard,’ sprak hij docerend, ‘dat hij na het ontdekken van de vermoorde Annelies van Haemstede in paniek heeft geprobeerd om dat mes uit haar rug te verwijderen. Hij was daar nogal vaag over. Het is voor Marinus van de Heuvel natuurlijk van het grootste belang om te weten of wij dat paniekverhaal van hem geloven. Het betekent zonder meer dat wij hem al dan niet van de moord op zijn vriendin Annelies verdenken, of dat wij hem alleen aansprakelijk stellen voor de beroving van die Duitse toerist.’ De oude rechercheur zweeg even en ademde diep. ‘Het zal bepalend zijn voor zijn houding. Duikt hij na zijn vlucht volledig onder of meldt hij zich alsnog.’ Het gezicht van Vledder klaarde op.

‘Ik begrijp je,’ riep hij blij. ‘Het lag aan onze reactie op de mededeling van die bebloede handen… wat wij ervan zouden zeggen.’ ‘Juist.’

De jonge rechercheur boog zich enthousiast naar voren. ‘Als we gezegd hadden dat het best kon zijn dat Marinus bloed aan zijn handen had, omdat hij nog heeft geprobeerd het mes uit de rug van Annelies te verwijderen, dan had Emile de Boer opgelucht kunnen vertrekken.’

De Cock glimlachte.

‘Maar ik realiseer mij nu, dat onze reactie op die bebloede handen nogal lauw was… bijna ongeïnteresseerd. Ik ben bang dat Emile de Boer met een bezwaard hart naar de schuilplaats van Marinus is teruggekeerd.’

Vledder keek zijn oude collega onderzoekend aan.

‘Geloof jij werkelijk dat Marinus Annelies van Haemstede heeft vermoord?’

De grijze speurder schonk hem een droevige grijns. ‘Als je in mijn hart kijkt: nee.’

De telefoon op het bureau van De Cock rinkelde. Vledder reikte naar voren en nam de hoorn op.

De Cock keek gespannen naar het gezicht van de jonge rechercheur. Hij kende diens expressies. Een angstig voorgevoel maakte zich van hem meester. Al na luttele seconden legde Vledder de hoorn op het toestel terug. Zijn gezicht zag bleek. ‘Wat is er?’

‘In een souterrain aan de Keizersgracht ligt een dode vrouw.’ ‘Vermoord?’

De jonge rechercheur knikte traag.

‘Een mes tussen haar schouderbladen.’