Albert Baantjer - Een schot in de roos

Toen Manke Nelis uiteindelijk begraven en met vele glazen drank herdacht was, schalde een nieuwe meezinger het café uit. Nu kwamen de bedenkelijke liedjes als ‘Brand in het Bordeel’ en ‘Twee sigaren van twee…’ wist de oude rechercheur.

Peter van Opperdoes zag de mensen in polonaise door het café gaan, toen hij langsliep. Voor hen was dat het ultieme Jordaangevoel. Hij moest glimlachen toen hij de muziek hoorde, en dacht aan zijn collega Theo, van de Warmoesstraat.

Theo, vanwege zijn kromme o-benen ook wel ‘Kron futu’ genoemd door de Surinaamse verslaafden in de jaren tachtig, had op de Warmoesstraat een gewoonte waar niet aan te tornen viel: vrijdagmiddag was Amsterdamse-muziekmiddag. Dan schalden er de hele middag keihard Amsterdamse smartlappen over de rechercheafdeling, als inleiding op het weekend. Niet alleen alle rechercheurs, ook de bazen, de getuigen en de verdachten moesten eraan geloven. Geweldig was dat, vond Van Opperdoes. Hij zou geen bureau in Nederland kennen waar de onderlinge sfeer zo goed was als de binnenstadsrecherche van Amsterdam.

Langzaam stierf de muziek weg, terwijl hij op huis aan slenterde. Onderweg maakte hij een plan om Menno Post te vinden, waarvan hij verwachtte dat het zou werken.

Hij sloeg links af bij de Noordermarkt, stak het plein over en zwaaide onder het langslopen naar de barman van café ’t Papeneiland. De barman maakte een uitnodigend zwaaiende beweging, maar de oude rechercheur glimlachte en liep door.

Voor de deur van zijn woning haalde hij zijn sleutels uit zijn jaszak. Op het moment dat hij de sleutel in het slot stak, voelde hij aan een koude rilling over zijn rug dat er iets niet klopte.

Hij wilde zich nog omdraaien, maar voordat hij dat kon, werd er van achter een arm om zijn nek en hals geslagen. De arm trok even aan, zodat hem een seconde de adem werd ontnomen.

‘Niet omkijken,’ siste een mannenstem vlak bij zijn oor.

Van Opperdoes probeerde het niet eens. Hij wist dat hij niets kon doen. De spanning van de arm nam iets af. Nu werd hij nog wel stevig vastgehouden, maar niet zo strak meer dat het pijn deed of dat hij geen adem meer kon halen. Het voelde meer als een soort waarschuwing; haal niks uit, of het gaat mis…

De stem ging onherkenbaar fluisterend door. ‘Je zit verkeerd met wat je denkt.’

Van Opperdoes stond doodstil. Hij had veel verwacht, maar niet zo’n uitspraak. De gedachten schoten door zijn hoofd, maar hij kwam niet verder dan: wat denk ik dan?

De stem siste zacht. ‘Ik zeg het je maar één keer. Je zit verkeerd. Kijk uit met wat je doet.’

En toen, ineens, was de arm weg.

Van Opperdoes keek om en zag een man met een halflange donkere jas en diep gebogen hoofd weglopen en snel de hoek om slaan.

Peter van Opperdoes was blijven staan. Het had geen zin om achter de man aan te lopen, dat wist hij ook wel. Het had ook geen zin om collega’s te bellen om de man te gaan zoeken. Hij zou onzichtbaar verdwijnen in de kleine straatjes van de Jordaan. Bovendien was hij niet geschrokken. Hij had niet het idee dat de onbekende hem iets aan wilde doen. Dat was meteen het vreemde.

Het was een intimiderende aanval.

Maar waarom? Had die man hem niet gewoon kunnen bellen? Of desnoods een briefje op zijn deur kunnen plakken? Natuurlijk had dat gekund, maar de aanvaller had ervoor gekozen om de boodschap door middel van intimidatie over te brengen.

Van Opperdoes overwoog om Jacob te bellen, maar hij wist precies wat zijn collega zou doen als hij het verhaal zou horen. Hij zou meteen naar hem toe komen, en proberen de man alsnog te traceren. Waarschijnlijk zou hij ook nog de hele nacht bij hem voor de deur in een auto gaan zitten.

Dat wilde hij zijn vriend niet aandoen.

Van Opperdoes zuchtte even, haalde de sleutel weer uit de deur en liep naar ’t Papeneiland, het oude café op de hoek van de Prinsengracht.

Carlo keek op toen Van Opperdoes binnenstapte. Alleen al het feit dat hij het glas dat hij aan het schoonspoelen was langzaam neerzette, verraadde zijn verbazing.

‘Zo, heb je de voordeur weer gevonden?’

Van Opperdoes glimlachte. Het was alweer een behoorlijke tijd geleden dat hij binnenkwam in het kroegje waar hij zo vaak met zijn vrouw had gezeten.

Carlo liet zijn blik op het gezicht van de oude rechercheur rusten. ‘Heb je een spook gezien?’

Van Opperdoes bromde en hees zichzelf op een barkruk. ‘Je bent al de tweede die dat aan me vraagt. Zie ik er zo slecht uit?’

Carlo boog zich voorover en keek. ‘Het valt wel mee. Een beetje alsof je geschrokken bent. Is dat zo?’

Van Opperdoes wuifde het nonchalant weg. ‘Gewoon hard gewerkt.’

Carlo nam het voor kennisgeving aan. ‘Hard gewerkt, dan moet je hard rusten. Wat wil je drinken?’

Van Opperdoes dacht even na.

Het duurde Carlo te lang. ‘Wacht maar…’

Hij liep even naar achteren en kwam met een fles rode wijn terug, die hij langzaam openmaakte. Met een mooie beweging schonk hij een donkerrode wijn in een prachtig gevormd glas, dat hij van een speciaal plekje onder de toonbank vandaan had gehaald. Tevreden keek hij hoe Van Opperdoes zijn neus boven het glas hield en de volle geur van de wijn tot zich door liet dringen. De oude rechercheur sloot zijn ogen.

‘De moeite waard, toch?’ vroeg Carlo.

Van Opperdoes nam een klein slokje en liet de wijn even door zijn mond glijden. Het was een goddelijke wijn.

‘Hemels.’

‘Mooi,’ zei Carlo tevreden. ‘Geniet er maar van.’

Het was niet heel druk in ’t Papeneiland, maar de sfeer was goed. Jonge buurtbewoners mengden zich met echte Jordanezen die hier al jaren kwamen. Geen stampende muziek, maar mensen die in een gezellige omgeving wat wilden drinken.

Van Opperdoes genoot van zijn heerlijke rode wijn. Hij voelde zich nu weer rustig, alleen zat zijn hoofd vol met vragen.

Halverwege het glas ging zijn telefoon. Onhandig viste hij het ding uit zijn broekzak. Hij kneep zijn ogen samen, hield het apparaat op een armlengte afstand en zocht het juiste knopje om het gesprek aan te nemen.

‘Met Van Opperdoes.’

‘Tjallema. Waar zit je?’

Bij de naam alleen al moest Van Opperdoes glimlachen. Tjallema was de apotheker van het korps, die in een soort prehistorisch laboratorium ergens diep in het enorme bureau aan de Sarphatistraat leefde. Zijn dagelijkse werkzaamheden bestonden er doorgaans uit dat hij testte of in beslag genomen drugs echt waren of niet, en het exact meten van de hoeveelheid.

‘In een kroeg bij mij om de hoek.’

Tjallema liet een diepe stilte vallen, die zelfs zonder woorden beschuldigend klonk. ‘Ik kom naar je toe. Welke kroeg?’

‘’t Papeneiland.’

Zonder iets te zeggen verbrak de apotheker de verbinding. Van Opperdoes keek even verbaasd naar zijn telefoon, en borg hem toen op. Met een lichte zucht tilde hij zijn glas op en besloot zich vanavond nergens meer druk over te maken.

Na een kwartier ging de deur van het café open en stapte Tjallema naar binnen. Hij keek even gespannen om zich heen, alsof allerlei gevaarlijke bacteriën en virussen hem van alle kanten konden bespringen, maar liep toen door naar de bar. Hij nam zijn grote zwarte bril van zijn hoofd en begon die omstandig schoon te poetsen.

‘Welkom, beste Tjallema. Wil je wat drinken? Wijn, bier?’

Tjallema zette zijn bril weer op en trok een vies gezicht. ‘Alcohol? Weet je wat dat doet met je lichaam?’

Van Opperdoes nam nog een klein slokje. ‘Geen idee. Mij doet het goed.’

Tjallema keek naar Carlo, die afwachtend achter de bierpomp stond. ‘Doe mij maar een chocomel.’

Carlo bewoog niet. Hij staarde naar Tjallema, daarna naar Van Opperdoes.

Die haalde zijn schouders op.

Pas toen, onder licht hoofdschudden, haalde Carlo een flesje tevoorschijn. ‘Rietje of een glas?’