Albert Baantjer - De Cock en moord in reclame

‘Het zal wel neerkomen op een beleefde en gelegaliseerde vorm van chantage. Daar schijnen onze Nederlandse advocaten in navolging van hun Amerikaanse collega’s ook enige handigheid in te krijgen.’

De jonge rechercheur sloeg plotseling zijn rechterhand voor zijn gezicht.

‘Ik moet naar Westgaarde… de gerechtelijke sectie op het lijk van Christiaan Adriaansen.’

‘Hoe laat word je door dokter Rusteloos verwacht?’

‘Zes uur.’

De Cock keek omhoog naar de grote klok boven de toegangsdeur van de recherchekamer en tuitte zijn lippen.

‘Als het verkeer niet te veel tegen zit, ben je nog wel op tijd.’

Vledder aarzelde.

‘Voor ik ga, moet ik je nog iets zeggen.’

De Cock keek hem achterdochtig aan.

‘Nog een verassing?’

Vledder knikte.

‘Ook Josee van de Weetering beweegt haar voeten op een manier, die overeenkomt met de krassen in de vloerlak bij de secretaire in de woning van Christiaan Adriaansen.’

De jonge rechercheur greep zijn regenjas van de kapstok en rende het vertrek uit. Bij de deur stuitte hij op een lange, statige man, die hij bijna omver kegelde.

De man kwam naderbij. Hij draaide zich half om.

‘Die jongeman had haast.’

‘Inderdaad. Dokter Rusteloos, onze patholoog-anatoom, is een strenge man. Te laat komen duldt hij niet.’

‘Bent u rechercheur De Cock?’

De grijze speurder knikte.

‘De Cock, met ceeooceekaa,’ antwoordde hij bijna automatisch. ‘En de jongeman die zo haastig dit vertrek verliet, is mijn collega Vledder.’

‘Mevrouw Van Nibbixwoud zei mij, dat ik mij bij u diende te vervoegen.’

De Cock knikte.

‘U bent Peter van Waardenburg, gehuwd, vader van twee studerende kinderen.’

‘Dat is juist.’

De Cock wuifde naar de stoel naast zijn bureau.

‘Neemt u plaats.’

Peter van Waardenburg knoopte zijn mantel los en ging zitten. De Cock nam de tijd om hem nauwkeurig op te nemen. Hij schatte de man op achter in de veertig. Peter van Waardenburg had, zo concludeerde de oude rechercheur, een vriendelijk open gezicht met een iets geprononceerde neus. Zijn stug kastanjebruin haar vertoonde kleine inhammen en golfde boven de oren. Zijn lichtgrijze ogen stonden helder en waakzaam.

‘U bent lid van een schietvereniging?’

Peter van Waardenburg knikte.

‘Schietvereniging Altijd in de Roos. Bijna dertig jaar. Ik ben lid geworden toen ik uit militaire dienst kwam en mijn wapen moest inleveren.’

‘Wat is uw wapen?’

‘Een revolver negen millimeter Webley Scott.’

‘Uit de Tweede Wereldoorlog?’

‘Inderdaad.’

‘Kent u de Nagant?’

De grijze ogen van Peter van Waardenburg lichtten op.

‘Een juweeltje. Ik heb hem één keer even in mijn handen mogen nemen. Een geloofsgenoot heeft een Nagant.’

‘Een rijk man?’

‘Absoluut. Ik denk, dat hij er een klein vermogen voor heeft betaald.’

‘U bent met uw gezin verbonden aan een sektarische geloofsgemeenschap?’

Peter van Waardenburg glimlachte.

‘U bent goed geïnformeerd.’

‘Zoals gewoonlijk.’

‘Wij zijn met ons vieren lid van het genootschap De Steenen Tafelen.’

‘De stenen tafelen, waarop volgens het bijbelverhaal Mozes de wet ontving?’

Peter van Waardenburg ging ervoor zitten.

‘Ons genootschap streeft ernaar om de mensen weer attent te maken op de Tien Geboden. Wie de Tien Geboden naleeft heeft geen andere wetten nodig.’

De Cock glimlachte.

‘Gij zult niet echtbreken,’ citeerde hij uit het hoofd, ‘gij zult niet stelen, gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste, gij zult niet begeren uws naasten huis; uws naasten vrouw…’

‘Precies.’

‘Gij zult niet doodslaan?’

‘Ook dat.’

De Cock grijnsde.

‘Wie zei: als het Zuiderman wordt, maak ik hem van kant.’

Peter van Waardenburg liet zijn hoofd iets zakken.

‘Dat heb ik geroepen nadat mevrouw Van Nibbixwoud mij had gezegd dat ik de plaats van haar gestorven man niet zou innemen.’

De Cock keek hem niet-begrijpend aan.

‘Waarom zo’n kreet?’

Peter van Waardenburg zuchtte.

‘Ik heb er spijt van. U moet bedenken: Hendrik Zuiderman was de kwade genius van ons reclamebedrijf. Hij is met die viezigheid begonnen… pornografie, zelfs kinderporno. Hij sleepte iedereen mee… zelfs een goeie vent als Alex van de Boogaard. Als ik het juist heb ingeschat, dan waren Zuiderman en Adriaansen tot kort voor hun dood opnieuw met kinderporno in de weer. Ik wil hun moordenaar niet vrijpleiten, maar hij was een werktuig in Gods hand.’

De Cock negeerde zijn opmerking. Hij boog zich iets naar hem toe.

‘U bent onder het personeel niet erg geliefd. U wekt voortdurend irritaties op. Men verwijt u hoogmoed en eigendunk.’

Het gezicht van Peter van Waardenburg kleurde.

‘Begrijpelijk. Ik wilde aan het maken van die viezigheid niet meewerken. Ik heb mij daar steeds tegen verzet. Ik nam het hun openlijk kwalijk… wees op hun verantwoordelijkheid. En daarmee kweek je geen vrienden.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Waarom hebt u de heer Van Nibbixwoud en later zijn vrouw niet ingelicht over wat er in hun bedrijf gebeurde?’

Peter van Waardenburg reageerde emotioneel.

‘Dat heb ik… meerdere malen. Men heeft nooit naar mij willen luisteren. Mij werd te verstaan gegeven, dat ik mij alleen met mijn eigen werk moest bemoeien. Volgens mij lieten Van Nibbixwoud en zijn vrouw het oogluikend toe… profiteerden zij ervan.’

’U fotografeerde modellen?’

‘Ja.’

‘Naaktmodellen?’

Peter van Waardenburg knikte.

‘Als ze een mooi lijf hadden, dan wilde ik dat wel vastleggen. Maar een naaktstudie is nog geen pornografie.’

’Hebt u wel eens een naaktstudie van Josee van de Weetering gemaakt?’

‘Ik niet.’

‘Wie wel?’

‘Hendrik Zuiderman.’

De Cock keek toe hoe zijn jonge collega zich met een diepe zucht op zijn stoel achter zijn bureau liet zakken.

‘Moe?’ vroeg hij bezorgd.

Vledder antwoordde niet. Hij tastte in de zijzak van zijn colbert, pakte daaruit een doorschijnende plastic zak en wierp die De Cock toe.

‘Drie kogels,’ gromde hij, ‘voor je verzameling. Ik had na Westgaarde geen trek meer om ze naar de technische dienst te brengen.’

De Cock bekeek ze even en borg de zak met kogels in een lade van zijn bureau.

‘Hoe was de sectie?’

Vledder grijnsde.

‘Verschrikkelijk.’

De Cock lachte.

‘Een kersverse dode vent. Nog geen dag oud. Wat is daar voor verschrikkelijks aan? Een sectie bijwonen op een oud vies lijk, dat wekenlang in het stinkende water van een gracht heeft gelegen… dat is verschrikkelijk.’

Vledder bromde.

‘Ik bedoel het gedrag van dokter Rusteloos. Zo heb ik hem nog nooit meegemaakt. Hij was nukkig, humeurig, werkte als een bezetene. Alsof de duivel op zijn hielen zat. Ik heb al die tijd geen woord met hem gewisseld.’

‘Je was op tijd?’

Vledder knikte.

‘Ruimschoots. Toen ik kwam was dokter Rusteloos er nog niet. Ik trof in het sectielokaal wel een ijverige Ben Kreuger. Hij was bezig om van Christiaan Adriaansen een uitgebreid dactyloscopisch signalement te nemen. De dactyloscoop heeft vanmorgen aan het beschadigde bureau van Hendrik Zuiderman bruikbare vingersporen gevonden.’

‘Mooi,’ zei De Cock.

‘Volgens de voorlopige conclusie van Ben Kreuger zijn die sporen van Christiaan Adriaansen.’

De Cock tuitte zijn lippen.

‘Dat lijkt mij niet onmogelijk.’

‘Hoezo?’

‘Christiaan Adriaansen en Hendrik Zuiderman werkten samen. Toen Adriaansen hoorde dat Zuiderman was vermoord, begreep hij dat vroeg of laat de kinderporno in het bureau van Zuiderman zou worden gevonden… met op elke foto zijn beeltenis in een schunnige scène.’