Albert Baantjer - De Cock en de sluimerende dood

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Golden haar bezwaren alleen haar ziekte?’

Martijn Schuitema maakte een hulpeloos gebaar.

‘Aanvankelijk wel. Later bleek dat ook haar kinderen een bezwaar vormden.’

‘Hoezo?’

‘Die wilden niet dat Maria nog eens in het huwelijk trad.’

De Cock keek hem onderzoekend aan.

‘Vanwege de erfenis?’

Martijn Schuitema knikte.

‘Maria bezit een vermogen. Ze heeft mij nooit precies verteld hoe groot dat vermogen is, maar alleen al haar pakket aandelen vormt een indrukwekkend kapitaal.’ Hij zwaaide om zich heen. ‘Ze zou een veel grotere staat kunnen voeren dan zo’n nietig flatje aan de Burgemeester D. Kooimanweg in Purmerend.’

‘Beheerde ze dat geld alleen?’

Martijn Schuitema knikte nadrukkelijk.

‘Maria is heel kien… beslist geen achterlijk oud vrouwtje. Zij verbaast mij altijd met haar zakelijk inzicht.’

De Cock hield zijn hoofd iets schuin.

‘Leefde ze zo bescheiden om haar kinderen een grotere erfenis te kunnen nalaten?’

Martijn Schuitema schudde zijn hoofd.

‘De verhouding tussen Maria en haar kinderen Rigobert en Rolandina was niet zo best. Die twee waren bang dat zij een groot deel van hun erfenis zouden kwijtraken bij een huwelijk tussen Maria en mij.’

‘Was die vrees ongegrond?’

‘Hoe bedoelt u?’

‘Waren Maria en u van plan om in gemeenschap van goederen te trouwen, zodat u van haar vermogen zeker de helft en een kindsdeel zou afsnoepen?’

Martijn Schuitema schudde zijn hoofd.

‘Dat is in het geheel niet mijn bedoeling… nooit geweest. Ik ben niet, zoals Rigobert en Rolandina steeds beweren, op haar geld uit.’

De Cock stak zijn rechterhand naar hem uit.

‘Het verwondert mij niets,’ sprak hij achteloos, ‘dat men zo denkt.’

Martijn Schuitema leunde iets achterover in zijn fauteuil.

‘Ik ben bijna veertig jaar als ingenieur in dienst geweest van een groot bouwbedrijf. Ik heb een redelijk pensioen… kan mij er best mee redden… zelfs met Maria tot mijn last.’

‘Hebt u dat aan de kinderen uitgelegd?’

‘Zeker.’

‘En?’

Martijn Schuitema schudde zijn hoofd.

‘Ze geloven mij niet. Ze zien in mij nog steeds een soort goudzoeker… een huwelijkszwendelaar. Roderick is best een aardige jongen, maar die andere twee waren soms zeer beledigend.’

‘En dat verdroeg u?’

Martijn Schuitema maakte een hulpeloos gebaar.

‘Ik heb Maria voorgesteld om naar een notaris te gaan om te laten vastleggen dat bij een huwelijk tussen Maria en mij haar kinderen bij de dood van hun moeder toch alles zouden erven.’

De Cock keek hem ongelovig aan.

‘U wilt niets van uw toekomstige vrouw erven?’

‘Absoluut niet. In ben niet geïnteresseerd in haar geld… alleen in haar… Maria.’

De Cock beluisterde de toon.

‘Bent u beiden naar een notaris gegaan?’

Martijn Schuitema schudde zijn hoofd.

‘Dat wilde Maria niet.’

De Cock reageerde verrast.

‘Wat wilde Maria niet?’

‘Dat haar kinderen… dus ook Rigobert en Rolandina… haar hele vermogen zouden erven.’

De Cock keek hem verwonderd aan.

‘Waarom niet?’

Martijn Schuitema zuchtte.

‘Het is een oud zeer. Rigobert en Rolandina hebben Maria na het overlijden van hun vader ronduit slecht behandeld. Ze hebben haar als het ware haar huis uitgejaagd. Maria bezat een kapitale villa in het Gooi. Om aan de erfrechten van die twee te voldoen, moest ze haar huis verkopen. Maria was heel erg aan die villa gehecht. Die verkoop heeft haar veel pijn gedaan.’

‘En sindsdien is er een verwijdering.’

‘Precies.’

De Cock boog zich iets naar voren.

‘Toch begrijp ik het niet,’ sprak hij geduldig. ‘Als Maria niet wilde dat haar kinderen Rigobert en Rolandina haar gehele vermogen zouden erven, waarom stapte ze dan niet gezellig aan uw arm naar het stadhuis en trouwde met u in gemeenschap van goederen?’

Martijn Schuitema antwoordde niet direct. Hij verborg zijn gezicht in zijn handen. Het duurde enige tijd voor hij zich weer had hervonden.

‘Maria… Maria was bang… doodsbang.’

‘Voor wie?’

Martijn Schuitema keek naar hem op. Zijn handen trilden en in zijn helblauwe ogen lag een hulpeloze blik.

‘Rolandina en Rigobert… ze dreigden haar en mij te vermoorden als wij het zouden wagen om samen een huwelijk aan te gaan.’

Vledder startte de motor van de Golf en reed van het flatgebouw weg.

‘Gaan we terug naar Amsterdam?’

‘Ja.’

Het gezicht van de jonge rechercheur zag rood.

‘Wat een ellendelingen,’ siste hij.

De Cock glimlachte.

‘Je bedoelt broer en zus… Rigobert en Rolandina.’

‘Precies. Hoe haal je het in je hoofd om een paar oude mensen zo onder druk te zetten? Die twee zijn van de ratten besnuffeld.’

De Cock klikte zijn veiligheidsgordel vast.

‘Als men op Urk van iemand zegt dat hij of zij best een aardig mens is, dan volgt steevast de vraag: Heb je wel eens met hem of haar geërfd?’

‘Waarom?’

‘Urkers zijn realisten. Zij weten dat juist bij het verdelen van erfenissen in de mens de boosaardigste eigenschappen losbarsten.’

Vledder nam even zijn handen van het stuur.

‘Dat kan wel waar zijn,’ sprak hij heftig gebarend, ‘maar dit grenst toch aan het ongelooflijke. Het liefst zou ik die Rolandina en Rigobert… wat een namen… zo achter slot en grendel zetten.’

De Cock keek hem van terzijde aan.

‘Op basis waarvan?’

Vledder grinnikte vreugdeloos.

‘Dreigen met geweld is toch strafbaar? Dit… eh, dit is misdadig.’

De Cock knikte.

‘Maar hoe wil je het bewijzen? Voorlopig hebben we alleen de verklaring van die Martijn Schuitema. En dat is onvoldoende.’

Vledder gebaarde heftig.

‘Rolandina heeft toch gezegd: “van dat huwelijk komt niets… al moeten we haar ontvoeren.” ’

‘Is dat strafbaar?’

Vledder zuchtte.

‘Alles bijeen… het verdwijnen van de oude mevrouw Van Borsele… de uitlatingen van haar dochter Rolandina en de verklaring van Martijn Schuitema… is er toch sprake van een redelijke bewijslast?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik denk niet dat je een officier van justitie bereid vindt om op die basis iets te ondernemen.’

Vledder blikte opzij.

‘We kunnen het toch proberen?’ riep hij geëmotioneerd. ‘Ik ben onmiddellijk bereid om naar het Reigersbos terug te rijden om die Rolandina Scheepers bij haar kladden te vatten.’

De Cock trok gelaten zijn schouders op.

‘Wat heb ik aan een arrestatie als ik die twee na een enkel telefoontje met justitie weer moet laten lopen?’

Vledder maakte een gebaar van wanhoop.

‘Wat moeten we dan?’

De Cock liet zich iets onderuitzakken.

‘De oude mevrouw Van Borsele vinden,’ antwoordde hij kalm. ‘Met haar verklaring erbij, zie ik wel mogelijkheden.’

Vledder trok een bedenkelijk gezicht.

‘Impossibilium nulla obligatio est.’

De Cock keek zijn jonge collega verrast aan.

‘Sinds wanneer doe jij iets aan Latijn?’

Vledder grijnsde.

‘Sinds jij met Latijnse teksten schermt.’

‘Weet je wat het betekent?’

Vledder knikte.

‘Impossibilium nulla obligatio est… tot het onmogelijke kan niemand worden verplicht. Het vinden van de oude mevrouw Van Borsele is als het zoeken naar een naald in een hooiberg.’

Een tijdlang reden ze zwijgend voort. Toen ze Het Schouw voorbij waren en de IJtunnel in zicht kwam, drukte De Cock zich weer omhoog.

‘Heb jij in het flatje van de oude mevrouw Van Borsele nog aanwijzingen gevonden?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Ik heb niets aangetroffen wat voor ons onderzoek van belang leek.’ De jonge rechercheur tastte naar de binnenzak van zijn colbert. ‘Op het dressoir stond een foto van een bejaarde vrouw. Die heb ik uit de lijst genomen en aan Martijn Schuitema laten zien. Volgens hem was het een foto van zijn Maria.’