Albert Baantjer: De Cock en de sluimerende dood

‘Geen prettig onderwerp.’

Martijn Schuitema schudde zijn hoofd.

‘Maar Maria had er baat bij. Het luchtte haar op als we er samen openhartig over spraken.’ De oude man zweeg en verzonk in gedachten.

De Cock wachtte geduldig tot hij voortging.

‘Maria heeft ruim een jaar geleden van haar zoon Roderick een apparaat gekregen, waar van die glimmende muziekschijfjes in gaan.’

‘Ceedeetjes.’

Martijn Schuitema knikte.

‘Een paar maanden geleden hebben we bij een muziekwinkel in het winkelcentrum een schijfje gekocht van ene Rocco Granata… een zanger… een Italiaanse Belg of een Belgische Italiaan. Hij heeft zo’n lieve hese stem. Maria hoorde hem graag.’ Martijn Schuitema zuchtte diep.

‘Dat schijfje draaiden we vrijwel elke avond. Er was een liedje bij dat wij dat apparaat met tranen in onze ogen steeds lieten herhalen.’

‘Waarom?’

Martijn Schuitema friemelde aan de plooien van zijn pantalon. ‘De tekst… zo’n mooie gevoelige tekst.’ Met een betraand gezicht keek hij naar De Cock op. ‘Mag ik hem opzeggen?’

‘Die… eh, die tekst?’

Martijn Schuitema knikte nadrukkelijk.

‘Ik ken hem uit mijn hoofd.’

De Cock maakte een berustend gebaar.

‘Doe maar.’

Martijn Schuitema drukte een brok uit zijn keel. Zijn adamsappel wipte op en neer. Het duurde even voor hij met een schorre stem begon:

De Cock beet op zijn onderlip.

‘Het lijkt wel een gebed.’

Martijn Schuitema knikte nadrukkelijk.

‘Dat was het ook… een gebed van ons beiden. Maria zei altijd dat zij zo’n tekst vroeger nooit met haar eigen man had willen beluisteren.’

De Cock plukte aan het puntje van zijn neus.

‘Met hem wilde ze de hemel niet in.’

Bij Martijn Schuitema brak een glimlach door.

‘Precies,’ sprak hij bewonderend. ‘U kunt goed luisteren.’

De Cock spreidde zijn handen.

‘Maria en u hadden in Purmerend in dat flatgebouw ieder uw eigen flat… ik bedoel… u leefde gescheiden?’

‘Ja.’

‘Het zou toch voordeliger zijn geweest als u bij haar was ingetrokken… of omgekeerd?’

Martijn Schuitema schudde zijn hoofd.

‘We hebben er samen wel over gesproken, maar er waren praktische bezwaren.’

‘Zoals?’

In de helblauwe ogen van Martijn Schuitema kwam een blik van vertedering.

‘Ik heb een parkietje… een lichtblauw parkietje met een witte bef met zwarte stippen. Het vogeltje vliegt bij mij vrij rond… weet niet beter.’

‘En?’

‘Maria heeft een zwarte kater.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Een zwarte kater?’

Martijn Schuitema knikte instemmend.

‘Een prachtbeest. Zonder meer. Maria is stapel op haar kat.’ Hij schudde zijn hoofd. ‘Maar ik wilde mijn parkietje er niet aan wagen.’

De Cock fronste zijn wenkbrauwen.

‘Waar is die zwarte kater gebleven?’

‘Weg.’

De Cock keek hem verbaasd aan.

‘Hoe… weg?’

‘Gewoon, weg… met zijn mandje.’

‘Wat voor een mandje?’

Martijn Schuitema gebaarde voor zich uit.

‘Een mandje… een rieten mandje waarin Maria de kat vervoerde als ze met hem naar de dierenarts ging.’

De Cock legde zijn hoedje naast zich op het tapijt en keek de vrouw die voor hem op een tweezitsbankje zat, peilend aan. De oude rechercheur trachtte in haar gezicht familietrekken te ontdekken. Ze waren er niet. De vrouw leek in geen enkel opzicht op haar broer Roderick van Borsele. Ze was kleiner, fragieler, miste de uitstraling van kracht. Het enige wat zij met hem gemeen had, was het zwarte golvende haar.

De Cock raadpleegde een notitie, die hij van Vledder had gekregen. ‘U bent Rolandina van Borsele,’ opende hij, ‘echtgenote van Henri Antoine Maurice Scheepers?’

Om haar lippen gleed een grijns.

‘Rolandina, Roderick… mijn andere broer heet Rigobert. Mijn vader had een zwak voor oudgermaanse namen die met een R beginnen. Ik denk dat hij heimelijk nazi-sympathieën heeft gehad.’

De Cock haalde zijn schouders op.

‘Het zijn mooie namen.’

‘Bespottelijk.’

De Cock wuifde het onderwerp weg.

‘Wij stellen een onderzoek in naar het verdwijnen van uw moeder Marrigje Catharina Stoffels, weduwe van Hendrik van Borsele. Uw broer Roderick heeft gisteren bij ons aangifte van vermissing gedaan.’

Rolandina Scheepers knikte.

‘Roderick is hier geweest… eergisteravond. Streep aan de balk.’

‘Hoe bedoelt u?’

Rolandina Scheepers grijnsde opnieuw.

‘Hij komt nooit… heeft voor ons geen tijd. Maar nu zijn lieve mammie is verdwenen, kwam hij opdraven… als een hijgend hert.’

Het klonk cynisch.

‘Uw broer Roderick maakt zich zorgen.’

Rolandina Scheepers grinnikte.

‘Moeder komt wel weer boven water. Het is waarachtig niet de eerste keer dat ze voor een paar dagen verdwijnt.’ Ze pauzeerde even en keek naar De Cock op. ‘Heeft ze haar kat meegenomen? Ze sleept dat oude beest overal mee naartoe.’

De Cock plukte aan zijn onderlip. De toon waarop de vrouw sprak, beviel hem niet. Er was geen spoor van aanhankelijkheid, liefde of bezorgdheid.

De grijze speurder knikte.

‘Ze heeft inderdaad haar kat meegenomen… dat neem ik aan. De kat is weg… en zijn mandje.’

Er kwam een triomfantelijke blik in de ogen van Rolandina Scheepers.

‘Dacht ik het niet… met kat. Ze zal wel weer naar Neel zijn.’

‘Wie is Neel?’

‘Een oude vriendin van haar in Amersfoort. Daar vlucht ze altijd heen wanneer ze in de problemen zit.’

De Cock trok rimpels in zijn voorhoofd.

‘Zat uw moeder in de problemen?’

Rolandina Scheepers knikte.

‘Ze wilde nog voor haar dood trouwen.’

De Cock keek haar niet-begrijpend aan.

‘Trouwen… met wie?’

Rolandina Scheepers gebaarde voor zich uit.

‘Met die vent uit de flat bij haar. Je kon niet bij moeder op visite komen of die vieze oude kerel zat bij haar aan tafel.’

De Cock voelde een lichte wrevel bij zich opkomen.

‘U bedoelt Martijn Schuitema?’

Rolandina Scheepers knikte.

‘Kent u hem?’

‘Ik heb hem slechts één keer ontmoet. Vanmorgen was hij bij ons aan het politiebureau. Hij zei lieve dingen over uw moeder.’

Rolandina Scheepers glimlachte wreed.

‘Hij was zeker ook bezorgd?’

De Cock knikte.

‘Dat was hij. Ik kreeg de indruk dat hij heel veel om uw moeder gaf.’

Rolandina Scheepers schudde haar hoofd.

‘Gespeeld,’ reageerde ze fel. ‘Het heeft niets met liefde te maken. Maniertjes. Hij is alleen op haar geld uit. Daarom wil hij zo snel mogelijk met haar trouwen… voor ze sterft.’

‘Aan kanker?’

‘Precies.’

‘Heeft uw moeder veel geld… bezittingen?’

Rolandina knikte vaag.

‘Toen vader stierf, heeft ze haar kapitale villa in het Gooi moeten verkopen om het erfdeel van haar kinderen uit te kunnen betalen.’

De Cock kneep zijn wenkbrauwen bijeen.

‘Er was geen testament,’ vroeg hij verbaasd, ‘ten behoeve van de langstlevende?’

‘Nee.’

De Cock boog zich iets naar haar toe.

‘Dat… eh, dat erfdeel hadden u en uw beide broers opgeëist?’

Rolandina Scheepers gebaarde heftig.

‘Natuurlijk. Ze hield nog genoeg over. Daar heeft ze haar flatje van gekocht.’

De Cock plukte aan het puntje van zijn neus.

‘Eiste ook Roderick zijn aandeel op?’

Rolandina schudde haar hoofd.

‘Roderick was er aanvankelijk op tegen dat moeder na de dood van vader haar villa verkocht. Hij wilde dat ze in het Gooi bleef wonen. Maar hij kon makkelijk praten. Hij heeft een groot eigen bedrijf. Hij had haar geld niet nodig.’