Albert Baantjer: De Cock en de sluimerende dood

‘Die vrouw,’ sprak hij verontschuldigend, ‘zit daar moederziel alleen in dat ziekenhuis aan het bed van haar bewusteloze man, op wie een of andere idioot een moordaanslag heeft gepleegd. Die vrouw zoekt steun. Is dat gek?’

Vledder zuchtte. ‘Als er steeds meer mensen voor allerlei zaken jouw hulp inroepen… en jij honoreert dat hulpgeroep… dan zijn wij op den duur als rechercheurs van de Warmoesstraat niet meer te handhaven. Begrijp dat toch.’

De Cock snoof. ‘Ik doe wat ik kan… wat mijn hart mij ingeeft.’

Vledder schudde zijn hoofd. ‘We kunnen beter samen een privé-detectivebureau oprichten.’

‘En de politie verlaten?’

‘Ja.’

‘Nooit.’

‘Wees dan wat selectiever. We kunnen niet overal op instappen.’

De Cock knikte instemmend.

‘Ik beloof beterschap… voor de toekomst… maar ik laat mevrouw Van der Vennen nu niet aan haar lot over.’

Op het gezicht van Vledder brak een glimlach door.

‘Oké,’ sprak hij berustend. ‘Ik rijd jou vanavond naar dat streekziekenhuis in Hoorn… via de Zeeburgertunnel, dat lijkt mij het snelst.’

Het Westfries Gasthuis in Hoorn maakte een verlaten indruk. De grote parkeerplaats was vrijwel leeg. Slechts enkele voor het personeel gereserveerde plaatsen waren bezet.

Vledder parkeerde de Golf zo dicht mogelijk bij de ingang. De beide rechercheurs stapten uit.

De wind plukte venijnig aan hun kleding… de felle storm leek nog aan te wakkeren. De Cock zette de kraag van zijn regenjas omhoog. Om te voorkomen dat zijn trouwe hoofddeksel gejaagd door de wind in Hoornse dreven verdween, trok hij met beide handen zijn vilten hoedje tot op zijn oren.

Hij blikte opzij naar Vledder.

‘De hoeveelste is het vandaag?’ brulde hij boven de storm uit.

‘De 31ste.’

Gebukt, tegen de wind in, sjokte De Cock naar de ingang.

‘Daar was ik al bang voor,’ bromde hij. ‘Op deze dag in januari braken in 1953 in Zuid-Holland en Zeeland de dijken door en verdronken bijna tweeduizend mensen.’

Vledder gromde.

‘In ’53… was ik er nog niet.’

Na brede draai- en tochtdeuren bereikten de rechercheurs een ruime hoge hal met gesloten bloemen-, bladen- en boekenstallen. Het was er behaaglijk warm. Palmen en andere exotische planten maakten van de hal een gezellige wintertuin.

De Cock trok zijn klemmende hoofddeksel weer omhoog en keek rond. De hal scheen verlaten. Behoedzaam liep hij verder. Zijn voetstappen klosten op de betegelde vloer en echoden tegen de wanden.

Vledder volgde.

Ineens ontdekte De Cock op een klein terras, zittend in een comfortabele rieten fauteuil, een bejaarde vrouw in een wijnrode kamerjas. Haar voeten staken in een paar grote pantoffels en haar grijze haren waren gevangen in een netje. De oude rechercheur stapte bedaard op haar af. ‘Waar kan ik hier inlichtingen krijgen?’ vroeg hij vriendelijk.

De bejaarde vrouw keek naar hem op.

‘U zult even geduld moeten hebben. De nachtzuster is bezig. Ze zal zo wel komen.’

De Cock boog zich glimlachend naar haar toe.

‘Moet u niet naar bed?’

De bejaarde vrouw grijnsde. Ze trok haar kamerjas iets dichter om zich heen. ‘Ik kon niet slapen en bij mij op de zaal snurken ze zo. Daar word ik gek van. Daarom ben ik maar hier gaan zitten.’

Een knappe verpleegster in een nauwsluitend, bijna doorzichtig wit pakje, stapte door de hal. De Cock lichtte zijn hoedje.

‘Wij zijn op zoek naar een patiënt… de heer Van der Vennen uit Wervershoof. Zijn vrouw zou hier ook zijn.’

Het gezicht van de verpleegster versomberde. ‘Bent u familie?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Wij zijn rechercheurs van het bureau Warmoesstraat in Amsterdam. Mevrouw Van der Vennen heeft ons gebeld en gevraagd of wij kwamen.’ De grijze speurder keek haar schuins aan en monsterde haar gezicht.

‘Is er iets gebeurd?’ vroeg hij bezorgd.

De verpleegster ontweek een antwoord. ‘U kunt hier op mevrouw Van der Vennen wachten,’ sprak ze zacht. ‘Ze zal zo wel komen. De dokter is nog even met haar bezig.’

De Cock keek haar strak aan. ‘Is er iets gebeurd?’ vroeg hij dwingender.

De verpleegster liet haar hoofd zakken. ‘De heer Van der Vennen is dood. Hij overleed een paar minuten geleden.’

Mevrouw Van der Vennen keek naar De Cock op. Ze tikte met de toppen van haar vingers op haar borst. Tranen vulden haar blauwe ogen. ‘Hier… eh, hier is niets meer,’ stamelde ze. ‘Ik ben leeg vanbinnen. Het is alsof elk gevoel in mij is gestorven… gelijk met hem.’

‘Ik begrijp het.’

Mevrouw Van der Vennen slikte. ‘Een hele nacht en een dag heb ik aan zijn bed gezeten… gewacht tot hij zijn ogen zou opslaan… zijn mond zou openen om mij iets te zeggen.’

‘Hij heeft niets meer gezegd?’

Mevrouw Van der Vennen schudde haar hoofd en snikte. ‘Ik heb niet eens afscheid van hem kunnen nemen… niet eens kunnen zeggen dat ik oprecht van hem hield.’

‘Gebeurde het in Wervershoof?’

‘Wat?’

‘Die moordaanslag?’

Mevrouw Van der Vennen knikte. ‘Mijn man zat beneden in zijn kantoor te werken.’

‘Hoe laat was dat?’

‘Zo rond tien uur. Hij heeft het altijd druk en maakt vaak lange dagen. Waarom hij naar buiten is gegaan, weet ik niet. Onze buurvrouw, een paar huizen verderop, had net de televisie uitgedaan toen ze schoten hoorde, gevolgd door het gierende geluid van een auto die snel wegreed. Ze is gaan kijken en zag Bobbejaan waggelend naar huis teruglopen. Na een paar stappen viel hij en bleef liggen. Buurvrouw boog zich over hem heen en zag bloed aan zijn borst. Ze heeft mij onmiddellijk gewaarschuwd en in het kantoor van mijn man heeft ze de politie en de ambulance gebeld.’

‘Was uw man onmiddellijk buiten bewustzijn?’

Mevrouw Van der Vennen maakte een hulpeloos gebaar.

‘Ik… eh, ik was in paniek. Ik riep steeds maar: “Bobbejaan… Bobbejaan, wat is er gebeurd… wat is er gebeurd?” ’

‘Hij antwoordde niet?’

Mevrouw Van der Vennen sloot even haar beide ogen.

‘Zo nu en dan bewoog zijn mond. Ik hield er mijn oor dichtbij. Ik kon niet verstaan wat hij zei. Ik dacht iets te horen van: kel… kel . Maar daar kan ik mij ook in vergissen.’

Mevrouw Van der Vennen plukte een zakdoekje uit de mouw van haar blouse en droogde haar tranen.

‘Vertelt u mij wie het heeft gedaan?’

De Cock schudde zijn hoofd. ‘Ik mag als rechercheur de zaak van uw man niet in behandeling nemen.’

Mevrouw Van der Vennen keek hem verbijsterd aan.

‘Waarom niet?’

De Cock zuchtte.

‘Wervershoof behoort tot een andere regio dan Amsterdam. Ik ben niet bevoegd om hier op te treden.’

De ogen van mevrouw Van der Vennen vulden zich opnieuw met tranen. ‘Doet… eh, doet u dan helemaal niets om de moordenaar van Bob te vinden? U hebt hem gekend… weet wat een fijne man hij was. Zijn moordenaar… zijn moordenaar mag toch niet…’

Mevrouw Van der Vennen was niet in staat om haar zin af te maken en bij De Cock schoot een brok in zijn keel.

‘Ik… eh, ik zal,’ sprak hij haperend, ‘het onderzoek op een afstand volgen… raad geven… als men daarnaar luisteren wil.’

Mevrouw Van der Vennen bette haar tranen. Met een vurige blik keek ze naar hem op.

‘En als u weet wie het heeft gedaan… wilt u het mij dan vertellen?’

De Cock schatte haar blik. ‘Wilt u het graag weten… wilt u de moordenaar van uw man kennen?’

Mevrouw Van der Vennen knikte nadrukkelijk.

‘Dat wil ik.’

‘Waarom?’

Mevrouw Van der Vennen trok haar gezicht strak.

‘U, als rechercheur… gelooft u in gerechtigheid?’

De Cock ademde diep. ‘Aardse gerechtigheid,’ antwoordde hij ontwijkend, ‘blijft het werk van mensen… gebrekkig en onvolkomen. Ik ben bereid om in een hemelse gerechtigheid te geloven.’