Albert Baantjer - De Cock en het roodzijden nachthemd

Fred Prins glimlachte.

‘Chantage.’

De Cock zuchtte.

‘Chantage… inderdaad. Sabrine Achterbroek nam contact op met de andere vrouwen die in de brief werden genoemd: Yolanda van Zelhem, Sarah Harreveld, Marjolein Ridderspoor en Evelien Eikenroos.

‘Ze eiste van ieder vijfentwintigduizend gulden om de chanteur te betalen.

‘Evelien Eikenroos weigerde. Ze had aan haar man haar verleden opgebiecht en voelde zich vrij. Bovendien, zo bleek haar uit informatie, was strafbedreiging voor de destijds afgelegde meineed inmiddels verjaard.

‘Maar de anderen stortten trouw vijfentwintigduizend gulden op de rekening van Sabrine Achterbroek en Sabrine betaalde haar chanteur.’

De Cock pauzeerde even.

‘Pieter van Vlietland,’ ging hij verder, ‘was niet tevreden. Het feit dat Sabrine het chantagegeld had betaald, wees op het gelijk en de onschuld van zijn vader, maar zekerheid had hij niet.

‘Toen hij erachter kwam dat Yolanda van Zelhem in het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis was opgenomen en vermoedelijk niet lang meer had te leven, nam hij… weer als de man met de snor… contact met haar op. Yvonne van Zelhem, die toch al het plan had om haar geweten te ontlasten, vertelde hem de ware toedracht.’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Als haar brief ons eerder had bereikt, dan had dit onderzoek niet zo lang geduurd.’

De Cock spreidde zijn handen.

‘Ons leven wordt vaak door kleine toevalligheden bepaald. Wanneer die vrouw uit de Esdoornstraat in Schagen niet intuitief had aangevoeld dat de man met de snor, die naar Evelien Eikenroos vroeg, niet veel goeds in de zin had, dan had Evelien Eikenroos vermoedelijk nu niet meer geleefd en hadden wij deze zaak nooit tot een oplossing kunnen brengen.’

Fred Prins vroeg weer om aandacht.

‘Ik ben er nog steeds niet achter,’ riep hij geprikkeld. ‘Waarom en wanneer ging Pieter van Vlietland over tot moord?’

De Cock keek hem glimlachend aan.

‘Toen Sabrine Achterbroek een huurmoordenaar in de arm nam.’

Fred Prins schudde zijn hoofd.

‘Dat snap ik niet.’

De Cock glimlachte opnieuw.

‘Toen Pieter van Vlietland van de stervende Yolanda van Zelhem de ware toedracht had vernomen en uit de secretaire in haar woning de voorgekauwde valse verklaringen had verkregen, toog hij met deze nieuwe wetenschap opnieuw naar Sabrine Achterbroek.

‘Sabrine raakte in paniek. Ze beloofde hem meer geld voor zijn stilzwijgen, hoewel ze niet wist waar dat geld vandaan moest komen.

‘In een moment van helderheid besefte Sabrine dat zij nooit van haar chanteur verlost zou worden en besloot dat hij voorgoed van de aardbodem diende te verdwijnen. Tot haar ongeluk kwam ze in contact met Blaffer Henkie, een louche huurmoordenaar.’

Vledder grinnikte.

‘Blaffer Henkie,’ zo nam hij de uitleg van De Cock over, ‘maakte gemene zaak. Toen de man met de snor, die hij zou moeten vermoorden, de woning van Sabrine Achterbroek verliet, sprak hij hem aan en vertelde dat hij een opdracht had tot moord. Hij vroeg hem hoeveel het hem waard was als Blaffer Henkie hem de naam van zijn opdrachtgever gaf.’

De Cock knikte instemmend.

‘Pieter van Vlietland,’ ging hij verder, ‘deed alsof hij op het voorstel van Blaffer Henkie inging. Hij lokte hem naar het natuurterrein Oostvaardersplassen bij Lelystad. Toen Blaffer Henkie hem de naam van zijn opdrachtgeefster had onthuld, schoot hij hem zonder wroeging neer.’

Op het gezicht van Fred Prins verscheen een grijns.

‘Toen besloot Pieter van Vlietland tot moord.’

De Cock knikte bevestigend.

‘Toen,’ herhaalde hij, ‘besloot Pieter van Vlietland tot moord.

‘Het vreemde was, zo vertelde hij mij vanmorgen, dat hij tegen de eerste moord… de moord op Sabrine Achterbroek… erg opzag. De moord, zo had hij bedacht, moest een symbool worden van zijn wraakoefening. Zijn biologische vader pleegde zelfmoord door ophanging… ook de moord op Sabrine Achterbroek diende het aanzien van een zelfmoord te krijgen… een zelfmoord door ophanging. De dag tevoren had hij van de spanning niet kunnen slapen.

‘Bij de volgende moorden, op Sarah Harreveld en Marjolein Ridderspoor, kende hij die spanning niet. Integendeel. Hij had tot zijn verwondering bij zichzelf een gevoel van bevrijding… van bevrediging bespeurd. Hij voelde zich zo superieur, dat hij het aandurfde om mij in zijn krant bespottelijk te maken.’

Vledder grinnikte.

‘Ervaren rechercheur door moordenaar misleid.

Ervaren rechercheur blundert opnieuw.’

De Cock trok zijn schouders iets op.

‘Het was dom. Hij vestigde de aandacht op zichzelf. Ik heb de mogelijkheid overwogen, dat hij als journalist contact had met de moordenaar en uit die bron wist dat de enscenering van de moorden een camouflage was. En ik overwoog een tweede mogelijkheid: dat hij zelf bij de moorden was betrokken.’

Vledder boog zich met een ruk naar voren.

‘Nu weet ik nog niet hoe je Pieter van Vlietland met moordplannen naar het hotel De Blauwe Engel lokte!’

De Cock antwoordde niet direct. Hij nam de fles cognac Napoleon ter hand en schonk nog eens in.

‘Ik heb uitgebreid met Evelien Eikenroos gesproken,’ ging hij bijna fluisterend verder. ‘Over de moorden, over haar toekomst, over haar aandeel in die verkrachtingszaak van destijds. Uiteindelijk besloot ze… met toestemming van haar man… mij te helpen.’

‘Hoe?’

‘Ik dicteerde haar een brief aan Pieter van Vlietland, waarin ze schreef dat ze zijn identiteit kende, dat ze wist dat hij verantwoordelijk was voor de moorden op de vroegere getuigen in die verkrachtingszaak en eiste van hem de honderdduizend gulden, die Sabrine Achterbroek hem als chantagegeld had overhandigd.’

Vledder knikte traag voor zich uit.

‘En als ontmoetingsplaats koos je een vunzig kamertje in De Blauwe Engel.’

‘Precies. Ik kende het interieur van het hotelletje en wist dat het ons voldoende mogelijkheden bood om Evelien Eikenroos te beschermen.’

De jonge rechercheur keek hem bewonderend aan.

‘Soms heb je iets van een duivel.’

De Cock grijnsde.

‘Ik heb het je al eens meer gezegd: iets van een duivel steekt in ons allen.’

Hij nam omzichtig een slokje van zijn cognac en keek de kring rond.

‘Nog vragen?’

Niemand reageerde.

De Cock zakte ver terug in zijn fauteuil. Het droevige relaas van de moorden had hem afgemat.

Mevrouw De Cock stond op, liep naar de keuken en kwam terug met een schaal vol lekkernijen.

Het gesprek werd algemener en de zaak van de vermoorde vrouwen raakte op de achtergrond.

Tegen middernacht namen de jonge collega’s afscheid. Toen ze waren vertrokken, schoof mevrouw De Cock een poef bij en ging tegenover haar man zitten.

‘Ik heb er de hele avond op zitten wachten,’ sprak ze liefjes.

De Cock keek haar verwonderd aan.

‘Waarop?’

‘Een vraag. Zelfs Fred Prins, die toch vanavond heel alert is, heeft hem niet gesteld.’

De Cock hield zijn hoofd iets schuin en keek haar vertederd aan.

‘Ik neem aan dat jij die vraag nu gaat stellen?’

Mevrouw De Cock knikte.

‘Waarom kleedde de moordenaar zijn slachtoffers in een roodzijden nachthemd?’

De oude rechercheur glimlachte.

‘Er is in jou een rechercheur verloren gegaan.’

Mevrouw De Cock keek hem strak aan.

‘Je beantwoordt mijn vraag niet.’

De grijze speurder spreidde zijn handen.

‘Je hebt gehoord dat alle verklaringen tegen Ten Brave vrijwel eensluidend waren. In die valse verklaringen werd steeds gesproken van een moment, dat Ten Brave zich in zijn woning even terugtrok en dan weer verscheen, slechts gekleed in een roodzijden nachthemd. In die schaarse kledij zou hij al zijn slachtoffers hebben verkracht.’