Albert Baantjer - De Cock en het roodzijden nachthemd

De Cock plooide zijn lippen in een tuitje.

‘Het valt achteraf mee. Hij heeft een gebroken heup en nog tal van andere fracturen, maar hij was vanmorgen goed bij kennis. Ik heb hem uitgebreid kunnen verhoren. Na een paar maanden hebben ze hem wel weer opgelapt.’

Vledder grijnsde.

‘En kan hij voor het gerecht verschijnen. Waar schat je hem op?’

De Cock schoof zijn onderlip naar voren.

‘Wij hebben doorgaans milde rechters. Maar daden van eigenrichting kunnen ze moeilijk verwerken.’

Ze stapten gezamenlijk de woonkamer in. Mevrouw De Cock kwam onmiddellijk overeind en schudde Vledder ter begroeting de hand. Met een gebaar van verrukking nam ze de rozen in ontvangst. Ze wuifde uitnodigend naar een diepe leren fauteuil.

‘Ga zitten,’ riep ze hartelijk. ‘Mijn man vroeg zich al af waar je bleef.’

De jonge rechercheur liet zich in de fauteuil zakken.

‘Ik had eerst niet willen komen,’ verklaarde hij. ‘Ik wilde er zelf achterkomen hoe uw man de moordenaar ontmaskerde en naar dat hotelletje lokte.’

De Cock lachte.

‘Dat lukte niet?’

Vledder schudde zijn hoofd.

‘Ik heb mij suf gepiekerd. Je zal wel weer een van je befaamde trucs hebben toegepast.’

De Cock reageerde niet. Hij pakte de fles fijne cognac Napoleon, die hij speciaal voor dergelijke gelegenheden in voorraad hield, en vulde ruim de bodem van diepbolle, voorverwarmde glazen. Hij reikte die zijn vrienden aan. Daarna hield hij het glas omhoog.

‘Op recht en gerechtigheid.’

Appie Keizer grinnikte.

‘Bedoel je dat cynisch?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Ik blijf er in geloven,’ sprak hij ernstig.

Vledder nipte aan zijn cognac.

‘Weet je nu alles?’

De Cock knikte traag.

‘Pieter van Vlietland heeft vanmorgen bekend. Hij is de natuurlijke zoon van Hans-Peter ten Brave… vijfentwintig jaar geleden ambitieus hoofdredacteur van het damesweekblad Astere .’

Vledder kneep denkrimpels in zijn voorhoofd.

‘Natuurlijke zoon?’

De Cock knikte.

‘Hans-Peter ten Brave is zijn biologische vader. De hoofdredacteur had op het moment dat hij voor verkrachtingen werd gearresteerd, al zeven jaar een verhouding met Johanna Maria van Vlietland, een beeldhouwster uit het Drentse Elim hij Hoogeveen. Uit die verhouding was een kind geboren, een jongen, Pieter. Hij kreeg de naam van zijn moeder: Van Vlietland… Pieter van Vlietland.’

Vledder keek hem met grote ogen aan.

‘Hoe ben je daar achter gekomen?’

De Cock glimlachte.

‘Via onze oud-collega Casper Galesloot van de zedenpolitie. Toen ik hem belde, bleek dat hij zich die oude zaak Ten Brave nog levendig herinnerde. De zelfmoord van Hans-Peter ten Brave had destijds een diepe indruk op hem gemaakt.

Toen de verkrachtingszaak in de publiciteit kwam, reisde Johanna Maria van Vlietland met haar vijfjarige zoon uit Elim naar Amsterdam. Ze wilde opheldering en meldde zich bij de zedenpolitie.

‘Rechercheur Galesloot had medelijden met haar en stond haar toe… tegen de huishoudelijke regels in… om met Ten Brave te praten. Dat onderhoud moet heel emotioneel zijn verlopen. Na afloop kwamen Johanna Maria van Vlietland en haar zoontje Pieter huilend uit het verhoorkamertje waar Galesloot haar met Ten Brave had laten afzonderen.

‘Ruim een week later kreeg rechercheur Galesloot van Johanna Maria van Vlietland een brief met het verzoek om die aan Hans-Peter ten Brave te overhandigen. Die brief heeft hem nooit bereikt.’

Vledder knikte begrijpend.

‘Hij pleegde zelfmoord.’

De Cock nam een slok van zijn cognac.

‘Galesloot heeft die brief bewaard. Toen hij bij zijn pensionering de laden van zijn bureau opruimde, vond hij de brief tussen tal van andere paperassen en verscheurde hem ongelezen.’

Vledder zuchtte.

‘We kennen haar reactie dus niet.’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘En die zullen wij nooit weten. Johanna Maria van Vlietland is twee jaar geleden gestorven.’

Fred Prins boog zich naar voren.

‘Ik begrijp er nog niets van. Pieter van Vlietland was vijf jaar toen zijn natuurlijke vader zelfmoord pleegde, waarom ging hij er vijfentwintig jaar later toe over om een aantal vrouwen te vermoorden?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Het waren niet zomaar een aantal vrouwen. Het waren de vrouwen die destijds tegen zijn natuurlijke vader een aanklacht wegens verkrachting hadden ingediend.’

De oude rechercheur zuchtte.

‘Ik zei al: Hans-Peter ten Brave was een ambitieuze man, die veel van zijn personeel verlangde. Niemand bij het weekblad Astere wist dat hij al jaren een verhouding had met Johanna Maria van Vlietland. Veel vrouwen die bij het damesweekblad Astere werkten, zagen in hem een huwelijkskandidaat. Onder hen de kwaadaardige Sabrine Achterbroek.

‘Hans-Peter ten Brave wees haar toenaderingen resoluut van de hand. Dat was de vonk van al het kwaad. Sabrine voelde zich vernederd. Ze begon onder het vrouwelijk personeel een actie om het gezag van Ten Brave als hoofdredacteur te ondermijnen. Dat lukte. Ten Brave was streng en niet altijd even tactvol. Hij was al met diverse vrouwelijke leden van de redactie in conflict gekomen.

‘Toen Sabrine Achterbroek meende voldoende invloed te hebben, stapte ze naar de zedenpolitie en deed aangifte van verkrachting.’

Fred Prins grijnsde.

‘Tegen Ten Brave.’

De Cock knikte.

‘In haar verklaring van aangifte noemde ze ook de namen van andere vrouwelijke personeelsleden die door Ten Brave zouden zijn verkracht.’

Vledder kneep zijn lippen opeen.

‘Eensluidende verklaringen.’

De Cock schonk hem een droeve grijns.

‘Door Sabrine aan de anderen voorgekauwd.’

Fred Prins zwaaide om aandacht.

‘Dat… eh, dat begrijp ik,’ sprak hij half stotterend. ‘Sabrine en de andere vrouwen legden een valse verklaring af om die hoofdredacteur ten val te brengen. Maar hoe wist Pieter van Vlietland dat… vijfentwintig jaar later?’

‘Een brief.’

‘Wat voor een brief?’

De Cock strekte zijn handen voor zich uit en drukte de vingertoppen tegen elkaar.

‘Voordat Hans-Peter ten Brave in zijn cel zelfmoord pleegde schreef hij een afscheidsbrief aan zijn zoon… aan de toen vijfjarige Pieter van Vlietland, aan wie hij zeer was gehecht. Die brief overhandigde hij aan zijn advocaat en gebood hem de brief onder te brengen bij een gerenommeerd notariskantoor met het verzoek, die brief vijfentwintig jaar na zijn dood aan zijn zoon uit te reiken.’

‘Waarom vijfentwintig jaar?’

‘Ten Brave was van mening, dat een man pas op zijn dertigste jaar oud en wijs genoeg was om tot weloverwogen beslissingen te komen.’

Fred Prins gebaarde.

‘Pieter van Vlietland heeft die afscheidsbrief van zijn vader gekregen?’

De Cock knikte.

‘Ik heb die brief gelezen,’ sprak hij gedragen. ‘Heel indrukwekkend. Hans-Peter ten Brave beschrijft hoe hij door een hel is gegaan… Hoe de valse beschuldigingen zijn leven vernielden en hoe zijn wanhopige pogingen om zijn onschuld te bewijzen op een muur van ongeloof stukliepen. In het slot van zijn brief noemt hij de namen van de vrouwen die tegen hem hebben getuigd, en geeft hij zijn zoon de overweging om te handelen zoals zijn geweten hem ingeeft.’

Appie Keizer slikte.

‘Toen begon hij hen uit te moorden?’

De Cock schudde zijn hoofd.

‘Pieter van Vlietland is een begaafd journalist. Hij vond dat de betrokken vrouwen op een of andere manier moesten boeten. In een vermomming… een valse pruik en een snor… en zonder zijn ware identiteit te onthullen, nam hij contact op met Sabrine Achterbroek. Hij liet haar een kopie van de brief lezen en eiste van haar honderdduizend gulden… anders zou hij de brief aan de redactie van een krant ter publicatie aanbieden.’