Цяпер Жэрмэн зразумела, чаму - нiбы насмiхаючыся з самога сябе, як заўсёды гэта рабiў, калi казаў нешта сур'ёзнае, - прызнаўся ёй Марсэль:
"Шкада, што я не сустрэў цябе тры гады таму..."
Тады яна падумала, што ён жартуе. Яна ўвогуле нiколi не прымала ўсур'ёз яго прызнанняў, i шкадавала цяпер, што не зрабiла гэта тады!
"Я не якi-небудзь жулiк", - сказаў ён ёй неяк.
Яна зноў пачала распытваць бацьку.
- Апошнiя месяцы ён прыходзiў?
- З год ужо, мусiць, як не быў...
- А цяпер я хачу ўсё-такi, каб ты сказаў, што iменна ты ў яго папрасiў. Чуеш?
Звычайны скупшчык крадзенага бярэ ўсё, што яму прыносяць, усё, што хоць нешта каштуе, што можна больш-менш лёгка прадаць. Але яе бацька быў не звычайны скупшчык, а чалавек, якога з'ядала манiякальная любоў да твораў мастацтва.
Размаўляў з тым хлопцам, якога забiлi, пра Манэ... Гэта ж ён, урэшце, i паслаў няшчаснага на смерць у дом да банкiра...
- Адказвай...
- Цяпер я цiкаўлюся перш за ўсё Рэнуарам... Не вялiкiмi штукамi, якiя можна ўбачыць у любым музеi, а маленькiмi Рэнуарамi... Жаночымi галоўкамi, нацюрмортамi... Ёсць нацюрморты, якiя...
- Ты не сказаў яму, да каго iсцi?
- Здаецца, не...
- Падумай...
- Не... З Марсэлем можна без гэтага... Ён сам добра ведае, дзе ёсць што вартае...
- Пачакай. Я пазваню...
Жэрмэн заказала свой нумар. Ледзь пачуўшы Iвэцiн голас, задрыжала. Тая была ўсхваляваная, думала, пэўна, што гэта званiў Марсэль.
- Гэта ты?.. Слухаю... Нiчога, цётка... Я б табе з радасцю добрае што сказала, але, на жаль, нiчога новага... Скажы мне вось што... Я тут кнiжку захацела пачытаць, а знайшла толькi другi том... "Пармскi манастыр"... Не ведаеш, куды ты першы засунула?..
Гэта нагадала Жэрмэн пра тое, што колькi дзён таму Марсэль чытаў, лежачы разам з ёю ў ложку, другi том "Пармскага манастыра".
- Ты не вяртаешся?
- Думаю, што хутка... Кнiга павiнна быць у спальнi... Там ёсць невялiчкая палiчка побач з ложкам...
- Дзякуй... Жадаю ўдачы!..
Паклаўшы слухаўку, Жэрмэн цiха загаварыла сама з сабою. Пра бацьку, якi хацеў легчы, ужо не думала.
- У газету званiць нельга: калi яго яшчэ не ўзялi, гэта будзе небяспечна... Цiкава, цi аддаў ён у рэдакцыю рэпартаж?.. Калi аддаў, значыцца, заставаўся на матчы да канца, да адзiнаццацi гадзiн... Пасля пiсаў, заносiў у рэдакцыю цi перадаваў праз кагось... У гэтым разе...
Яна зiрнула на гадзiннiк. Палова шостай. Яна ўжо праседзела ў бацькi амаль паўгадзiны. А лiчыльнiк у таксi з'ядаў пацiху грошы, якiх i так не было, толькi пра гэта яна не думала.
- Рэнуары... - пачала была яна, хочучы спытацца, дзе цяпер ёсць "малыя" Рэнуаравы творы.
- Шмат у каго яны ёсць, - уздыхнуў бацька. - Ехала б лепш дадому, паспала... Ну з чаго ты ўзяла ў галаву, што яго накрылi?.. Дый калi б павязалi, то гэта яму не задужа страшна: яго ж яшчэ не бралi нi разу... Разумееш? Iншая справа, калi б ён быў рэцыдывiст... З добрым адвакатам...
Яна зразумела. Бацька ёй не адкажа. Можа, не хоча, а хутчэй за ўсё, калi верыць яго словам пра Марсэля, проста не ведае, дзе той шукае грошы...
Грошы цi...
Не, гэтага не можа быць. Узяўшы сябе ў рукi, яна ўстала. Задуменна сама сабе паўтарыла:
- Рэнуары...
Чаму ёй здаецца, што менавiта ад яе залежыць выратаванне Марсэля? Нiводнага разу не падумала пра яго са злосцю. А чаму яна павiнна была злавацца? Хiба не сама ўтойвала ад яго, хто ў яе бацька?
I, паколькi Жэрмэн была дачкою такога чалавека, яна ведала, як усё гэта робiцца. Перш за ўсё, думала яна, адпадае, што крадзеж, на якi ён сёння, пэўна, пайшоў, быў даўно абдуманы. Тады б яна адчула, што голас у Марсэля ненармальны, калi ён тэлефанаваў ёй яшчэ першы раз, у сем гадзiн.
А палове адзiнаццатай ён толькi прыняў рашэнне. Чаму менавiта ў дзесяць трыццаць? I чаму ў зале "Ваграм"?..
Бацька праводзiў яе да дзвярэй.
- На вулiцу Каленкур, - сказала яна шафёру на вулiцы.
Усё яшчэ iшоў дождж, па-ранейшаму дробны. Было холадна i ў таксi: акно да канца не зачынялася.
Марсэль, як i большасць бацькавых "клiентаў", мусiў дзейнiчаць хiба што ў пустой кватэры. Так лягчэй. У Парыжы прыслуга амаль заўсёды кладзецца спаць не ў самiх апартаментах, а на сёмым цi восьмым паверхах, дзе ёй адведзены пакоi.
Але хлопец, якога ў Версалi забiў вартаўнiк, памылiўся...
Яна зноў i зноў мiжволi вярталася да пачатку.
Ён пазванiў другi раз а палове адзiнаццатай...
Зала "Ваграм". Залiты святлом рынг... Канаты... Тысячы балельшчыкаў... Марсэль за столiкам прэсы...
Напэўна, iдэя прыйшла яму ў галаву там... Рэнуары... Значыцца, ён некага ўбачыў там, у натоўпе, хто мае гэтых Рэнуараў... Некага, у каго кватэра будзе пустая да канца вечара...
Читать дальше