Arystofanes - Żaby

Lakon – Spartanin; Lakonia, kraina w płd.-wsch. części Płw. Peloponeskiego, stanowiła gł. część państwa spartańskiego, ze stolicą w Sparcie. [przypis edytorski]

Dekeleja – staroż. wioska w pobliżu Aten; w 413 p.n.e., podczas wojny peloponeskiej, zajęta i ufortyfikowana przez Spartan, którzy pozostali tam na stałe, ciągłymi wypadami zagrażając okolicom, podczas gdy wcześniej na zimę powracali do domu. [przypis edytorski]

ochlokracja (z gr.) – rządy tłumu; wynaturzona forma demokracji bezpośredniej, w której nie obowiązują zasady prawne ani nie występują struktury organizacyjne, zaś władzę sprawuje kierujący się zmiennymi emocjami tłum, ustawicznie ulegający wpływom demagogów. [przypis edytorski]

z Sokratesem, którego Arystofanes niesłusznie szarpie – w komedii Chmury . [przypis edytorski]

Kleon (zm. 422 p.n.e.) – ateński wódz i polityk, demagog, przeciwnik Peryklesa; w 425 p.n.e. wspólnie z Demostenesem pokonał i wziął do niewoli garnizon spartański na wyspie Sfakteria. [przypis edytorski]

Alkibiades a. Alcybiades (450–404 p.n.e.) – wódz i polityk ateński, w młodości uczeń Sokratesa, jako strateg odegrał dużą rolę w ostatnich 15 latach wojny peloponeskiej. [przypis edytorski]

Lamachos, Demostenes, Nikias – wodzowie ateńscy podczas wyprawy na Sycylię; Lamachos zginął w bitwie, Demostenes i Nikiasz trafili do niewoli spartańskiej i zostali straceni. [przypis edytorski]

nawa (daw.) – statek, okręt. [przypis edytorski]

mury Pireja i Munichii – w Pireusie znajdowały się główne porty Aten, m.in. jeden z dwu portów wojennych, którego broniła twierdza na pobliskim wzgórzu Munichia. Silnie ufortyfikowany Pireus połączono z Atenami Długimi Murami, zapewniającymi bezpieczne połączenie pomiędzy oboma miastami, odległymi o ok. 6 km. [przypis edytorski]

ἄστυ (gr.) – miasto; w Attyce: Ateny, centralna część miasta-państwa (polis) w przeciwieństwie do okolicznych wiosek, portów i innych terenów. [przypis edytorski]

gonno (daw.) – strzeliście; por. gonny : śmigły, wybujały, wysoki i prosty. [przypis edytorski]

gazdować (reg.) – być gazdą (właścicielem gospodarstwa), gospodarzyć. [przypis edytorski]

szykowiec (daw.) – człowiek szykowny, elegant. [przypis edytorski]

tromtradrata – człowiek, który krzykliwie, efekciarsko głosi jakieś poglądy lub górnolotne hasła pozbawione treści. [przypis edytorski]

Sofokles (496–406 p.n.e.) – jeden z trzech największych tragików greckich. [przypis edytorski]

Eurypides (ok. 480–406 p.n.e.) – dramaturg grecki, autor tragedii, uznawany za reformatora gatunku. [przypis edytorski]

Eupolis (ok. 445–ok. 410 p.n.e.) – komediopisarz ateński; jego dzieła zachowały się tylko we fragmentach; istnieje kilka tradycji staroż. co do jego śmierci. [przypis edytorski]

Pnyks – wzgórze ateńskie w pobliżu Akropolu, miejsce zgromadzeń ludowych w staroż. Atenach. [przypis edytorski]

agora – rynek; centralny plac w miastach greckich, na którym koncentrowało się życie polityczne (dysputy, obchody świąt) oraz handel. [przypis edytorski]

gimnazjum (łac. gymnasium , z gr. gymnasion : miejsce ćwiczeń) – w staroż. miastach greckich ośrodek ćwiczeń fizycznych i treningu sportowego (por. gimnastyka), złożony z otwartego placu z bieżnią i boiskiem oraz półkrytych i krytych budynków. Gimnazjony, jako popularne miejsca spotkań, stały się również miejscami wykładów, dysput i nauczania. [przypis edytorski]

Akropola – dziś popr. w r.m.: Akropol. [przypis edytorski]

koszlawy – dziś: koślawy; krzywy, niezgrabny. [przypis edytorski]

mob (z ang.) – motłoch, tłuszcza, hałastra. [przypis edytorski]

stolec (daw.) – krzesło, tron; por.: stolica. [przypis edytorski]

Ananke (mit. gr.) – bogini konieczności, nieuchronności. [przypis edytorski]

oszołomny (rzad.) – wprawiający w oszołomienie, oszałamiający. [przypis edytorski]

Pluton (gr. Πλούτων ; mit. gr.) – określenie boga świata umarłych, Hadesa, pochodzące od wyrazu πλοῦτος : bogactwo. [przypis edytorski]

fraucymer (z niem. Frauenzimmer : komnata kobiet, pokój dla dam) – damy dworu, stałe towarzystwo królowej lub księżnej. [przypis edytorski]

Persefona (mit. gr.) – bogini podziemnej krainy zmarłych, córka Zeusa i Demeter, małżonka Hadesa. [przypis edytorski]

szafranowy – intensywnie żółty; barwiony żółtym barwnikiem uzyskiwanym z krokusów. [przypis edytorski]

przez ramię (…) przewieszona skóra lwa, w ręku tęga maczuga – atrybuty Heraklesa, herosa znanego z ogromnej siły, który gołymi rękami udusił lwa z Nemei, a jego skórę nosił później jako pancerz. [przypis edytorski]

juki – para połączonych ze sobą skórzanych worków służących do przewożenia bagażu na grzbiecie zwierzęcia. [przypis edytorski]

acan (daw.) – pot. skrót. od: waszmość pan. [przypis edytorski]

Frynich, Likis i Ameipsjas – współcześni komediopisarze. [przypis tłumacza]

Czemużem nie walczył / W bitwie morskiej – mowa o bitwie pod Arginuzami 406 r., stoczonej przed kilku miesiącami; Ateńczycy, wycieńczeni już blisko 30-letnią walką, uzbroili niewolników, nadając im wolność. [przypis tłumacza]

hajdamaka (daw., z tur.) – hultaj, zbój, rabuś. [przypis edytorski]

Demeter (mit. gr.) – bogini zbóż, pól uprawnych i rolnictwa, matka Persefony, żony Hadesa. [przypis edytorski]

szafranny (daw.) – szafranowy. [przypis edytorski]

Klejstenes – bogaty Ateńczyk, znany z rozpusty i hulaszczego życia, zwłaszcza z homoseksualnych skłonności. Własnym kosztem zbudował trierę i brał udział w bitwie zwycięskiej pod Arginuzami. [przypis tłumacza]

Apollo (mit. gr.) – bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz. [przypis edytorski]

Andromeda – tu: dramat Eurypidesa. [przypis tłumacza]