Андрэй Макаёнак - Зацюканы апостал

Мама. Божа мой, божа мой! Што ў яго ў галаве? Пакладзі Біблію. Табе рана яе знаць. Ты яшчэ горкае дзіця. Кашмар! Што за дзеці? Ну і дзеці!

Мама пайшла на кухню.

Сын. «Дети грешников бывают дети отвратительные и общаются с нечестивыми…»

Дачка. Я так не магу. Ведаеш, малыш, гэта ўжо цераз сілу. I праўда — жорстка мы з мамай. Другі раз я так болей не буду. Мне шкада яе… Пакрыўдзілі мы яе…

Сын (прытуліу сястру). Значыць, ты яшчэ… У наш суровы век ты… Занадта ты далікатнае стварэнне. Ну што ж, і такія таксама патрэбны. Будзь такая, якая ты ёсць — мяккая, добрая, як папрок грубым людзям. Ты даруй мне за гэты эксперымент. Я праверыў, як можна выкарыстаць зайздрасць. Далікатная, ласкавая душа становіцца жорсткай… Сумеў.

Дачка. Гэта я сама.

Сын. Я так і рабіў, каб ты думала, нібы ты сама…

У пярэдняй зноў раздаецца званок. Дачка адчыняе дзверы, упускае тату і вяртаецца.

Дачка (паведамляе). Тата.

Уваходзіць Тата. Хмуры.

Сын (патрабавальна). Ну? Што?

Тата. Што — ну? Што — што?

Сын. Гэта я пытаюся: што — што?

Тата. Ты мяне проста абабраў. Мой бюджэт проста не вытрымлівае. Я не маю за што купіць прыстойных цыгарэт. Вымушаны курыць нейкую дрэнь і прыкідвацца…

Сын. …дэмакратам. А можна зусім кінуць курыць. Калі верыць літаратуры (жэст на стэлажы), нікацін вельмі шкодны. Нібыта рак…

Тата. Ты ведаеш, сын? Ты горш за нікацін, больш шкодны.

Сын. Гэта як зразумець? Ты быццам незадаволены?

Тата. Так. Я незадаволены!

Сын. Тваё шчасце, што ты жывеш не пры цэзару Нероне.

Тата. А то што?

Сын. На, пачытай, што піша Светоній: «Адзін рымлянін, педагог, быў асуджаны на цяжкае пакаранне за тое, што ў яго пастаянна незадаволены выраз твару».

Тата. Трапло! Нахапаўся з кніжак… Не, трэба за цябе ўзяцца. Ну і дзеці! Ох і дзеці!..

Татавыходзіць у свой кабінет.

Сын. Ты чуеш? Зноў дзеці. Ну, не! Сапраўды трэба за іх узяцца. Распусціліся.

Дачка. Ты, брацік, перасольваеш.

Званок. Дачка бяжыць і хутка вяртаецца.

Тэлеграма. Ад дзядулі! Едзе! Мама! Тата!

Сын. Стоп! Дурніца! Чаго спяшаешся! Пакажы. Тут карысная інфармацыя. Мы павінны яе скарыстаць. А ўсё–такі малайчына наш дзядуля. Чулая душа! Адгукнуўся. Ты яшчэ не ведаеш, што ўсе беды на свеце — ад недахопу інфармацыі. Людзі траплялі ў недарэчнае і смешнае становішча — ад недахопу інфармацыі. Вось гэта тэлеграма дасць нам дадатковую інфармацыю — ці магчыма ў прынцыпе ўзаемаразуменне паміж татам і мамай на базе павагі да продкаў.

Дачка. Во смеху будзе!

Сын. Ненадоўга. На час візіту. А там…

Сын падыходзіць да магнітафона, падбірае ленту.

Мы зараз такі заліхвацкі танец ім падбяром, што ахнеш. Помніш, у нас гастраляваў рускі ансамбль? Я запісаў на магнітафон адзін іх танец. Кліч!

Мама. Што за дурасці? Чаму — танцуй!

Сын. Тэлеграма. Ад дзядулі.

Мама. Тым больш. Можа, дзядуля захварэў, можа, бабка памерла. А я буду танцаваць? Што за манеры?

Сын (разгарнуў тэлеграму). Ніхто не захварэў, ніхто не памёр. Танцуй! Усе рады! Усе лікуюць!

Дачка. Мама! Танцуй! Ніхто не памёр! Ніхто не захварэў! Усе рады! Усе лікуюць!

Сын (запускае праігрывацель і падпявае). А дзядуля, дзядуля! Каго любіш? Бабулю…

Мама неахвотна пачынае танцаваць.

Дачка (прытанцоўваючы). Тата! А ты?

Сын. Чаго стаіш? Ану, давай!

Тата (усміхаецца). Яшчэ чаго не хапала…

Сын (строга, крычыць). Тата! Гэта прынцыпова! Як ты радуешся дзеду, так я буду радавацца табе! Ісус, сын Сірахаў, сказаў: «Почитающий отца будет иметь радость от детей своих и в день молитвы услышан будет». Перад тым як адмовіцца, падумай, тата. Мой дзядуля можа табе дапамагчы, але можа і пашкодзіць. Ён друг твайго генеральнага дырэктара, папа.

Дачка танцуе з мамай і ўважліва, насцярожана назірае за псіхалагічным паядынкам паміж бацькам і сынам. Гэту насцярожанасць дачкі заўважыў бацька. Ён усміхнуўся і неахвотна пачынае танцаваць.

Дачка (заапладзіравала). Бра–а–ва! Малыш! Ты геній! Ты — Цэзар!!!

Малы падкруціў рэгулятар радыёлы. Магутна іграе аркестр. Тата набычыўся і рушыў да лесачак, на якіх сядзіць сын. Здаецца, бацька зараз сцягне малога за нагу, растопча, расшкуматае. Аж не! Ён з такою злосцю… пачаў танец. Павольна, з разваротам. У танец падключаюцца сын і дачка. А яны ўжо зусім па–сучаснаму, па–мадэрнаму. Ну і танец! Ай ды танец! Сын напявае нешта такое: «А бабуля з дзядуляй!..» Усе танцуюць ужо з поўнай душэўнай аддачай. Дачка падміргнула браціку, паказваючы на тату і маму, якія вытанцоўваюць адно перад адным. Малы насцярожыўся. Нават спалохаўся.