Эсхіл Array - Прыкуты Праметэй. Антыгона

Ці можна мне сказаць? Ці мне ісці назад?

Ты досыць прыкрых слоў мне ўжо нагаварыў.

Ці боль вушам тваім зрабіў я альбо сэрцу?

Шукаць надумаў, што ў мяне баліць?

Вушам я тваім боль зрабіў, злачынца ж — сэрцу.

Як бачу, лапатаць ты здольны ад прыроды.

Няхай, але ж той справы не рабіў я.

Не веру! Ты душу сваю прадаў за грошы.

Бяда!
Бяда, калі над намі ўладу мае той,
Якому мроіцца чаго зусім няма.

Кажы цяпер, што хочаш. Ды калі
Злачынца мне не прывядзеце вы — убачыце,
Што толькі гора йдзе за дрэннай справай.
( Адыходзіць у палац )

Знайдзі ж цяпер злачынца! Зловяць ці не зловяць —
Залежыць гэта толькі ад багоў адных.
Але мяне ўжо ты не ўбачыш тут.
Ужо не меў надзеі я, што буду цэлы —
Багам вялікую падзяку прынясу.
( Хутка адыходзіць .)

Страфа першая

Шмат існуе ў прыродзе магутных сіл,
Але дужэйшы за ўсё — чалавек.
Ён за сівое мора ідзе
Ў час зімовых бушуючых бур;
I навокал яго ўздымаюцца бурныя хвалі.
Багіню найвышэйшую, зямлю,
Няўтомную і вечную, ён раздзірае,
З году ў год ён шарпае яе плугамі,
Якія цягнуць коні.

Антыстрафа першая

Сеткі накінуўшы, ловіць ён
Нядбалых і быстрых птахаў племя,
Як і пароды дзікіх звяроў.
Рыб, што ў моры вялікім жывуць,
Невадам сплеценым ловіць мудрэйшы
за ўсіх чалавек. Ён мае ўладу хітрасцю сваёю
Над дзікім львом між гор і накладае
Ярмо на лёгкагрывага каня, таксама
Як і на чорнага быка.

Страфа другая

Ён мову стварыў, заўладаў
I думкай імкліваю, ён
Законы даў гарадам, збудаваў
Хаты, каб уцякаць
Ад халадоў і дажджоў.
Многаразумны, ён страху не знае зусім
Прад тым, што надыдзе.
Толькі не можа ён перамагчы
Смерці, хоць ад цяжкіх хваробаў
Лекі знайшоў.

Антыстрафа другая

Ён мудра мастацтвы стварыў:
Ніколі такіх не было.
Але блукае між злом і дабром:
Законы людзей паважае
I праўду святую багоў.
Першы ў горадзе будзе апошнім, калі
Адважны ён толькі на зло.
Разам з такім я не буду дзяліць
Ні хаты, ні думак.

Цуд які перада мной! Не магу зразумець:
Антыгону тут бачу вачыма сваімі.
Ці магу я сказаць, што яна — не яна?
Ох, няшчасная ты!
I Эдыпа няшчаснага ты дзіцянё!
Няўжо ж захацела загадам цара
Не паддацца? Няўжо ў самы раз, калі ты
Неразумную справу зрабіла сваю,
Тут схапілі цябе ды сюды прывялі?

Але, яна і ёсць, што гэта ўсё ўчыніла.
Яе схапілі мы на месцы. Дзе ж Крэонт?

Вось ён цяпер з палацу йдзе якраз.

Што, што такое? Да чаго цяпер прыйшоў я?

Уладар, ніколі нам даваць зароку нельга,
Другая думка ворагам быць можа першай.
Вось клятву я даваў, што больш ужо сюды
Я не прыйду: баяўся я тваіх пагроз.
Але здаецца, што вышэй за ўсе уцехі
Нам радасць неспадзеўная заўсёды.
I я прыйшоў, і клятвы не стрымаў свае.
Дзяўчыну я вяду. Яе схапілі мы,
Як труп яна хавала. Тут мы ўжо кідаць
Не сталі жэрабя — згадзіліся мы ўсе,
Што гэтая знаходка толькі ўжо мая.
Вось, уладар, бяры яе — як ты жадаеш —
Судзі, катуй. А я магу цяпер ісці,
Бо ў тым злачынстве, бачыш, быў бязвінны я.

Дык ты яе вядзеш? Дзе, як схапіў яе?

Хавала труп яна — вось, ведаеш ты ўсё...

Ці добра разумееш ты, што кажаш мне?

Я ўбачыў, як хавала труп яна, які
Забараніў хаваць ты. Ясна я кажу?

I як яе ты ўбачыў, як яе схапіў?

Вось як усё было: калі вярнуўся я,
Бы сам не свсй — страшэнна ж ты мне пагражаў —
Змялі мы ўвесь пясок, што цела пакрываў,
I добра агалілі мы гніючы труп.
Пасля на ўзгорачку пад ветрам селі мы,
Каб не чуваць смуроду, што ад трупа йшоў.
I грубай, брыдкай лаянкай адзін з нас аднаго
Будзіў, калі хто-кольвечы пры справе той драмаў.
Так час павольна йшоў. I вось на небе ўжо
Ў сярэдзіне заззяў бліскучы сонца круг.
Зрабілася спякота, сквар. Ды раптам бура,
З зямлі падняўшы пыл, які да неба йшоў,
Напоўніла раўніну — ў лесе ўсё лісцё
Яна зрывала, захапіла неба ўсё
Бязмежнае. Закрыўшы вочы, мы
Чакалі, покуль пройдзе божая напасць.
Калі ж праз доўгі час ізноў заціхла ўсё —
Дзяўчыну бачым мы. Так горка плакала
Яна, як быццам птушка, што гняздо сваё
Убачыла сірочым і пустым, без птушанят.
I вось яна, угледзеўшы той голы труп,
Загаласіла і праклёны пачала
Нядобрыя кідаць на тых, хто так зрабіў.
Пасля ў руках пяску сухога прынясла,
Падняўшы медны, добра куты келіх,
Патройным узліяннем труп ушанавала.
Убачыўшы яе, мы кінуліся — й зараз
Схапілі, але ў ёй не ўбачылі мы страху.
Мы ёй сказалі, што яна ж зрабіла гэтак
Раней, як і цяпер. Яна не адмаўлялася
Ні ад чаго. Было прыемна мне і сумна:
Прыемна — уцячы самому ад бяды,
Але зрабіць няшчасце добрым людзям — сумна.
Аднак жаданне ўласнага збавення
Было мацнейшым за ўсе гэтыя пачуцці.