Алесь Марціновіч - Былое, але не думы

Спадзяваліся, што ён хутка сціхне. Ды памыліліся. Калі адумаліся, то было позна. У такую бездараж, гледзячы на ноч, выязджаць не мела сэнсу. Заставалася дачакацца раніцы. А снег ішоў і ўсю ноч. Пад раніцу яго наваліла столькі, што не праехаць не прайсці. Становішча склалася крытычнае. Той, хто працаваў у раённай газеце, ведае, што ў панядзелак рыхтуецца нумар, які выходзіць у аўторак. Прычым некаторыя матэрыялы ставяцца, як кажуць, «з колаў». А тут адсутнасць двух супрацоўнікаў і рэдактара.

Каваленка ўсё ж неяк датэлефанаўся да Драгічына. Балазе, сувязь не была парушана, папярэдзіў, што затрымаемся. Толькі ніхто з нас не ведаў, якой доўгай будзе гэтая затрымка. Усё залежала ад таго, як хутка расчысцяць дарогу. Але гэта сёння рознай тэхнікі стае, а ў тыя гады... здаецца, нашу машыну (з намі, зразумела) з Какорыцы выцягнуў трактар. А як быць далей? На шчасце, з Бездзежа трактар на прычэпе вёз у Драгічын бітоны з малаком, якія, каб не замерзлі, былі ўцеплены. На гэты прычэп мы і селі. Як і хтось яшчэ, каму была пільная неабходнасць трапіць у райцэнтр.

Наперадзе было ні многа ні мала, а васямнаццаць кіламетраў. Віктару Антонавічу цяплей, у яго зімовае паліто, а нам у джэрсі... Колькі памятаю сябе, больш ніколі не даводзілася так мерзнуць. Хіба што на ваенных вучэннях падчас службы ў Забайкаллі, якія праходзілі ў Селенгійскім стэпе.

Каб крыху сагрэцца, спрабавалі ў прычэпе станавіцца ў поўны рост, рухацца, размахваць рукамі. Потым зноў садзіліся. Да таго змерзлі, што, калі б нехта сказаў, што можна раптоўна памерці і ўсе пакуты скончацца, бадай, згадзіліся б і на гэта. Калі ж недзе ў сярэдзіне дня дабраліся ў Драгічын, то ніякіх сіл ісці ў рэдакцыю не было. Пайшоў дахаты і некалькі гадзін праспаў. У рэдакцыі ж з’явіўся толькі пад самы вечар.

Капялюш пракурора і паўголенькая прыгажунька

Паліто-джэрсі для мяне аказалася нейкім нешчаслівым. У гэтым канчаткова ўпэўніўся, калі праходзіў раённы семінар лепшых дружыннікаў. Праводзіўся ён у зале райкама партыі. Ад рэдакцыі — непадалёку, усяго трэба перайсці праз вуліцу. Пачалася ўжо вясна, але яшчэ было халаднавата, таму я, хоць спачатку хацеў прабегчы гэтыя метры ў пінжаку, усё ж апрануў паліто. Як і мае быць, павесіў яго ў гардэробе. Выпадкова аказалася свабоднае месца поруч з шынялём і капелюшом пракурора раёна. Нумаркоў тут ніколі не было, усё ж выпадковыя людзі ў райкам не хадзілі, адпаведна і гардэробам не карысталіся. Праўда, так думалі райкамаўскія работнікі, але яны памыляліся.

Калі на пасяджэнні аб’явілі абедзенны перапынак, я, карыстаючыся воль­ным часам, вырашыў схадзіць у рэдакцыю. Заходжу ў гардэроб і вачам сваім не веру: майго паліто няма. Першае, што прыйшло ў голаву: пажартаваў Сла­ва. Спяшаюся ў рэдакцыю і адразу да яго:

— Дзе маё паліто?

— Адкуль мне ведаць? — здзіўлена адказвае Слава. — Ты ж, здаецца, у ім на нараду пайшоў?

Расказваю, што здарылася.

— Можа, ты не заўважыў яго? — выказвае меркаванне Слава.

— Паліто ў гардэробе не заўважыць? Ты хоць думаеш, што гаворыш.

— Можа, хто-небудзь перавесіў на іншае месца?

— Дык дачакаўся, пакуль ўсе разыдуцца. Гардэроб свабодны, нічога з апраткі ў ім не застало ся.

Не ведаем, што і рабіць. Але, аказваецца, абакралі не толькі мяне. Самае ж смешнае ў тым, калі падобнае сцвярджэнне ў дадзеным выпадку да месца, што прапаў капялюш пракурора. Ён спачатку пра гэта не гаварыў. Адбылося ж гэта ў час нарады лепшых дружыннікаў раёна! ЧП раённага маштабу, нічога не скажаш. Хоць, як гэта па-кашчунску і не гучыць, з-за таго, што абакралі і пракурора, я ... выйграў.

Як вядома, негалоснае супрацьстаянне з міліцыяй і пракуратурай існавала заўсёды. Не заставалася сумнення, што пры такой сітуацыі ён «раскруціць» іх на поўную катушку. Таму ў міліцыі не драмалі. Разумеючы, што крадзёж капелюша пракурора ім можа каштаваць дорага, супрацоўнікі яе прынялі ўсе захады, каб знайсці злодзеяў.

Толькі пачаў я разважаць, можа, лепей цяпер пайсці на кватэру і ўзяць плашч, бо пад вечар пахаладае, як у рэдакцыю прыйшла радасная вестка. Усё знойдзена. Праўда, як ні стараліся міліцыянеры, але спрацавалі яны ўсё ж не прафесійна. Украдзенае знайшлі, але саміх злодзеяў затрымаць не змаглі. Правільна вызначыўшы накірунак іх магчымага ўцёку — у бок Брэста, дакладна ўсё не пралічылі. Таму, калі аўтобус, што праходзіў праз Драгічын, спыніўся ў Кобрыне, міліцыянеры замест таго, каб, не выпускаючы з салона нікога з пасажыраў, папрасіць тых, у каго вялікія сумкі раскрыць іх, узяліся за гэта пасля таго, як некалькі чалавек выйшла. Сярод іх аказаліся і тыя, хто ўчыніў крадзеж. Зразумела, што сваю сумку пакінулі ў салоне.