Мікола Гамолка - Цытадэль неба

Зрабіўшы нейкія запісы, Алег адклаў у бок кнігу, падсунуўся да Віктара і пачаў разглядаць карту. На ёй у загадкавым лабірынце перапляліся дзесяткі рознакаляровых ліній. Чырвоныя лініі ў выглядзе ізабараў паказвалі палі прыцяжэння планет, Сонца, сінія — канцэнтрычныя кругі эліпсаў —іх шлях па акіяну касмічнай прасторы.

А што азначаюць пункцірныя штрыхі? Гэта патокі метэарытаў, што з’яўляюцца своеасаблівымі воблакамі космаса.

— 3 20 па 30 чэрвеня на Зямлю выпадаюць баацыды, — прамовіў задумліва Алег.

— 3 сузор’я Валапаса, — дадаў Віктар.

— Так. I самы вялікі зорны дождж ад іх назіраўся ў 1944 годзе. Калі праўда, што галоўная маса баацыдаў пралятае каля Зямлі праз 20 год, тады...— ён замоўк на хвіліну і заклапочана правёў рукою па ілбе. Але калі суджана сустрэцца з імі, сустрэнемся, — сказаў Алег.

— А я назначыў-бы палёт на люты і сакавік месяцы. Не трэба спяшацца...

— Як не трэба спяшацца? Людзі-ж гінуць, просяць дапамогі. А ў нас ракета ўжо гатовая. Баацыды не такія ўжо i страшныя. Бачыш, яны праходзяць ля Зямлі вузкай палоскай, яе лёгка можна «прабіць», калі вылецець роўна ў поўдзень. Глядзі, гэтая траса самая надзейная, — паказаў ён пальцам на тлустую карычневую лінію на карце.

— Яшчэ як сказаць, — запярэчыў Віктар. — Я чуў, Дзянісаў гаварыў, што паток вельмі зменлівы і сёлета можа блізка падыйсці да арбіты Зямлі.

— Яно так, — згадзіўся Алег.— Але я не веру ў вялікую небяспеку.

Скажу табе другое. Многія нашы вучоныя думаюць, што большая частка метэораў — крупінкі лёду розных замёрзшых газаў. Калі гэта так, абшыўка карабля —надзейная наша абарона. Ды ўлічы яшчэ электронна-магнітныя гарматы...

— Мала яны дапамогуць, калі сустрэнецца цэлая скала. У такіх выпадках толькі рукі i вочы.

— Вядома, — згадзіўся Алег. — Для чаго-ж мы будзем у ракеце? Даляцім, Віктар, даляцім!

Нечакана дзверы ў пакой адчыніліся, i хлопцы ўбачылі на парозе Івана Іванавіча Дзянісава. Ён быў у парусінавым светлым касцюме, які здаваўся для яго постаці крыху мешкаватым, у лёгкім капелюшы з рысавай саломкі. Прафесар быў нечым усхваляваны. Ён агледзеў прыжмуранымі вачыма штурманскі пакой, зняў капялюш і, бадзёра ўоміхнуўшыся, падышоў да хлопцаў.

— Магу вам паведаміць па сакрэту, — сказаў ён, — на карабель пагружаюць абсталяванне для рэтрансляцыйнай тэлевізійнай станцыі.

— Нарэшце! — усклікнуў Алег і, па-вайсковаму выцягнуўшыся, спытаў: —Таварыш камандзір карабля, што загадаеце...

Дзянісаў перапыніў:

— Запомні, Алег, я начальнік экспедыцыі і ніякі не камандзір.

Штурман здзівіўся.

— Карабель i без камандзіра?.. Дзіўна... — і паціснуў плячыма.

— Дарэмна так думаеш. Ён ёсць, — растлумачыў Дзянісаў, — але, клянуся, не я!

— Хто-ж тады? — у адзін голас запыталіся Алег і Віктар.

Іван Іванавіч хітравата прыжмурыў вочы:

— Прыдзе час, ён сам аб’явіцца...

Хлопцы здзіўлена паглядалі адзін на аднаго, добра не разумеючы, жартуе Іван Іванавіч ці гаворыць праўду.

Усе, нібы дамовіўшыся, разам падышлі да высокага, расчыненага насцеж акна. На захадзе палымнеў рознакаляровасцю фарбаў вечар. 3 шырокіх алеяў, дзе згусціліся цені, струменіў халадок, павявала вільгаццю.

Перад імі раскінуўся неабсяжны прастор. Яго ўпрыгожвалі не толькі прырода, але і чалавечы геній — удалечыні між зеляніны віднеліся купалы і стрэльчатыя вежы будынкаў, мачты, аркі, каланады палацаў. Перад імі ляжала ва ўсёй велічы і вечаровай прыгажосці Зямля — калыска розуму, крылатай думкі, дзёрзкіх сэрцаў.

Любаванне адкрытым ва ўсе бакі прасторам выклікала ў іх душы не толькі радасць, захапленне, але і роздум, нейкі незразумелы смутак.

Іван Іванавіч зняў капялюш, выцер хусцінкай лоб. Блакітныя вочы яго блішчэлі нецярплівай радасцю, на вуснах застыгла ўсмешка.

Нечакана пачуўся нізкі, працяглы гудок: успыхнуў экран тэлевізафона. Чорнабровая, з пухлымі губамі дзяўчына, як-бы пазіраючы ў вочы Івану Іванавічу, прамовіла:

— Гаворыць Масква! Слухайце экстранае паведамленне ўрада Саюза ССР. 25 чэрвеня з спецыяльнага касмадрома ў 12.00 адбудзецца старт ракеты «Вулкан», якая возьме курс на Месяц. Мэта палёту — вывучыць прыроду Месяца, даведацца аб магчымасцях арганізацыі там навукова-даследчага гарадка, заснаваць рэтрансляцыйную тэлевізійную станцыю, апрача ўсяго, — выратаваць членаў экіпажа ракеты «Анаконда», якая пацярпела аварыю ў космасе.

Малінавыя водсветы зары палалі ў шыбах вокнаў, у шырокім люстры басейна, што быў непадалёк ад ракетапорта, на вільготных стужках асфальтавых дарог. Дзянісаў глядзеў у сіняваты купал неба прагна, зачаравана, як быццам у ім ён бачыў найвялікшую ў свеце прыгажосць.