Николай Чергинец - За секунду да выстралу

— Андрэем Андрэевічам.

— Чаму вы лічыце, што ён мог украсці грошы?

— Разумееце. — архібіскуп яшчэ больш збянтэжыўся. Адчувалася, што гэта тэма непакоіла яго, але рабіць не было чаго, і ён працягваў: — Цыбуля і Лацюк — людзі паважаныя, ведаю я іх даўно. А вось што да Чорта, то мы пазнаёміліся нядаўна, ён часам прыходзіў да мяне. Учора мы — я, Цыбуля і Лацюк, — трохі выпілі, і тут прыходзіць Чорт. Ён быў ужо ладна выпіўшы, але калі сказаў, што ў яго дзень нараджэння, мы запрасілі яго да стала. Пасля другой ці трэцяй чаркі ён зусім ап’янеў і пачаў шумець. Але мы яго супакоілі і паклалі спаць. Раніцай, калі я прачнуўся, убачыў, што Чорт ужо не спіць, сядзіць каля стала і слухае радыёпрыёмнік.

— Хто ў вас шафёр?

— Мумікава Зінаіда Мікалаеўна. Паважаная жанчына. Я ёй веру, чалавек яна сумленны, цяжарная.

Апошняя фраза выклікала ў Славіна ўсмешку. Ён падумаў: «Нішто сабе пацвяржэнне сумленнасці».

— Шафёр ці госці вашы, акрамя Чорта, заходзілі ў пакой, дзе грошы ляжалі?

— Не.

Нечакана Славін пачуў голас Падрэзава. Ён падышоў ззаду, і Уладзімір Міхайлавіч яго адразу не заўважыў. Падрэзаў спытаў, звяртаючыся да пацярпелага:

— А чаму вы назвалі не ўсіх сваіх гасцей?

— Як гэта не ўсіх? — зрабіў здзіўлены твар пацярпелы.

— У вас жа ўчора дома і іншыя людзі знаходзіліся, можа, я памыляюся?

Падрэзаў глядзеў на гаспадара недаверліва і строга.

Архібіскуп збянтэжана перабіраў гузікі свайго пінжака. У цішыні было чуваць, як у дальнім пакоі перагаворваліся супрацоўнікі міліцыі. Нарэшце Ротмістраў загаварыў:

— Так, ведаеце, я неяк запамятаваў. Да мяне сапраўды прыходзіў просьбіт з нагоды адкрыцця царквы.

— Як яго прозвішча?

— Не памятаю. Але ні ў адзін з пакояў ён не заходзіў. Я з ім пагаварыў у пярэднім пакоі, і ён сышоў.

— І больш нікога не было?

Архібіскуп быў відавочна прыгнечаны гэтымі пытаннямі. Яму вельмі не хацелася працягваць гутарку, што, вядома, не засталося па-за ўвагай супрацоўнікаў крымінальнага вышуку. Славін бачыў, што Падрэзаву ўдалося пра штосьці даведацца, і пачаў актыўна дапамагаць яму:

— Сапраўды, чаму вы не хочаце назваць усіх, хто прыходзіў да вас учора? Вы ж разумееце, наколькі гэта важна для нас.

Пасля нядоўгай паўзы Ротмістраў збянтэжана сказаў:

— Ну, быў тут яшчэ адзін мой знаёмы. Але ён таксама зусім не датычны да гэтай гісторыі. Я яго вельмі паважаю як прыстойнага і сумленнага чалавека, і таму мне будзе вельмі непрыемна, калі вы пачняце яго дапытваць.

— Як яго прозвішча?

— Прозвішча? — перапытаў Ротмістраў. — Ах, прозвішча?.. Гілер Якаў Самойлавіч. Чысцейшай душы чалавек. Паверце мне, ён ні прычым.

— Ён таксама прычашчаўся? — з’едліва спытаў Падрэзаў. Архібіскуп здзіўлена падняў на яго вочы. Падрэзаў растлумачыў:

— Я маю на ўвазе, ці піў ён таксама.

— Так, ён таксама тры чаркі віна выпіў.

— Дзе ён працуе і жыве?

— Ён не мінчанін. Пражывае ў Маскве, але адраса яго я не маю.

— Дзе і кім ён працуе?

— Не ведаю.

— Даўно вы знаёмыя?

— Так. Я ведаў яго яшчэ да вайны.

— З якой мэтай ён прыязджаў да вас?

— Ён у Мінску праездам. У адрасным стале даведаўся, дзе я жыву.

— Дзе ён спыніўся?

— Ён ужо з’ехаў.

— Ведаеце яго маскоўскі адрас?

— Не.

Калі Славін задаў гэта пытанне, то ўжо быў упэўнены, што Ротмістраў адкажа адмоўна. Ён адчуў, што пацярпелы не хоча, каб супрацоўнікі крымінальнага вышуку зацікавіліся Гілерам.

Славін кіўнуў Падрэзаву, і яны разам накіраваліся ў спальню. Агляд месца здарэння ўжо заканчваўся. Уладзімір Міхайлавіч спытаў эксперта:

— Знайшлі што-небудзь на скрынях, дзе грошы ляжалі?

— Так. На абедзвюх скрынях шмат адбіткаў пальцаў і далоняў рук.

— Не параўноўвалі сляды паміж сабой?

— Не, трэба будзе пазней папацець. — Старшы лейтэнант павярнуўся да следчага і спытаў: — Ванін, цяпер будзем адкатваць рукі жыхарам кватэры ці пазней?

Следчы, відавочна, пакутаваў на задышку, таму, перш чым адказаць, адкінуўся на спінку крэсла, некалькі разоў глынуў паветра і ціха сказаў:

— Я думаю, што гэта трэба зрабіць тут. Мне ўсё адно давядзецца ўсіх дапытваць, так што час ёсць. — Ён павярнуўся да Славіна: — Як ты лічыш, Уладзімір Міхайлавіч?

— Чаго ж цягнуць, давайце цяпер.

Архібіскуп, яго хатняя прыслужніца і панятыя — сярэдніх гадоў жанчына і пажылы мужчына — няўцямна пераглянуліся. Для іх словы «адкатваць рукі» былі незразумелыя, і Славін, бачачы гэта, растлумачыў:

— Нам трэба зрабіць адбіткі рук усіх жыхароў кватэры. Гэта неабходна для таго, каб вызначыць сляды, пакінутыя імі на высоўных скрынях, дзе ляжалі грошы.