Җаңһр [на калмыцком языке]

Замбл хаани күрл хар бәәшң
Асгсн һалын заль мет долвкҗ үзгдв.
Эн Замбл хаани бәәшң
Мөн билтәл гиһәд бас харв.
Түүнә наад бийд,
Арслң уул гидг уулын беләр
Тевк ик хар баран һарад,
Бийинь темцәд аашхиь үзгдв.
Өмнәснь арнзл Зеерд деерән һарад,
Элвг сәәхн хурдарнь мөрлв.
Арслң уулын беләр
Давад күрәд ирв.
Тәвн сәәни көвүн
Тавн зун майдан
Әрк-хүрмән ачгсн,
Хар торһн дөрвлҗән девсәд:
— Алдр богд Җаңһр,
Бууҗ хәәрн болтн,— гиҗ
Мөринь авн буулһв.
Дүүрң һарсн
Арвн тавни сар мет дүңгәһәд,
Дөрвлҗн деернь һарад суув,
Мендннь сурад, идән-ундынь эдлв.
Сәәдүдин көвүднь мөргн, сөгдн,
Зевән күргн бәәнә:
— Мана Замбл хан,
Нарн һарх талас
Богд Җаңһр аашна гиһәд,
Тосулгсн билә,— гиҗ бәәнә.
Байрлҗ, сән гиҗ зәрлг болад,.
Арнзл Зеерд деерән дәкн мордв,
Элвг сәәхн хурдарнь гүүлгәд һарв.
Күрл хар бәәшңд
Шидрдс гиһәд күрәд ирв,
Бумб дала гидг далан көвәд
Бум күцәд бүүрлгсн хурлынь зөв эргв.
Арнзл Зеерднь
Бөдүн өвсиг бөкилһл уга,
Нәрн өвсиг нәәхлүлл уга,
Талтң-тултң сайгар йовна-
Күрл хар бәәшңгин
Өмн бийд урһгсн
Һурвн һалвр зандн
Уласни сүүдрт ирҗ буув.
Эркн арвн хойр сәнь
Мөринь авб.
Арвн дөрвн үүдиг
Ташр-ташр татад,
Алтн Торлг бәәшң дунднь
Орад ирв.
Барун бийднь нәәмн көлтә
Нәҗр мөңгн ширә деер
Мандлад суув.
Хойр хан мендән сурлцн сууна.
Дүүвр сәөхн арзин сүүр болад,
Эңдән җирһл болад суув,
Нег долан хонг,
Хойр долан хонгт
Нәәрин көл болад суув.
Һурвдгч долан хонгт Эзн Җаңһр зәрлг болҗ бәәнә:
— Замбл хан,
Бумбин орнд ирхләрн,
Һурвн җилд хамринь хатхад уга
Һунн шар тормиг
Хәәһәд, олдл уга,
Тана Бумбин орнд
Бәәнә гих зәңгәр ирүв.
Тер зольвим
Нанд хәәрн болтн,— гив.
Замбл хан зәрлг болҗ бәәнә:
— Өмнәснь бәәх зольв сурит,
Би танас бичә давулсв.
Уга зольвн болхла,
Үкрәс хашң гидг эс билү?— гив.
Тер зевинь соңсад,
Бас чигн нет долан хонгт
Әркин сүүр болв.
Замбл хан зәрлг болҗ бәәнә:
- Богд Җаңһр, хәрхләрн,
Нанд үрн болх күүһән
һанц бийинь илгәтн.
Эзн богд Җаңһр
Тер зевинь соңсад, һарад мөрлв.
Бадмин сәәхн йөрәлән тәвәд босв,
Миимин улан һосар
Шур мөңгн девсүринь
Булц-булц ишкәд,
Арвн дөрвн давхр үүдинь
Ташр-ташр татад һарад ирв.
Арнзл Зеерд деернь
Эңгнн олн сәәдүднь дөңнҗ мордулв.
Күрл хар бәәшңгинь зөв эргәд,
Нарн һарх үзгән хәләһәд, тавлад оркв.
Ке шар-цоохр олнцгин захар
Дуута долан миңһ дарад,
Дун уга долан миңһ дарад одв.
Долахн хонгин болзгт гүүлгәд,
Бумбнн шар-цоохр бәәшңгин
Үүднд ирәд буув.
Эңгин олн сәәдүднь
Өмнәснь тосҗ һарад,
Хашр мөңгн үүдиг татад,
Дөчн дөрвн көлтә ширә деернь
Арвн тавна сар мет
Дүңгәлһәд суулһв.
Әңгин олн сәәдүднь,
Байрта сән зәңгиңь соңсий гиһәд,
Ард-ардасн
Арзан авхулад суув.
Җаңһр хан зәрлг болл уга
Долан долан дөчн йисн хонгт
Тагчг суув.
Генткн зәрлг болҗ бәәнә:
— Сарин сәәһинь сәкәд,
Өдрин сәәһинь ончлад,
Хоңһриг Замбл хаани нутг
Орултн,— гиҗ бәәнә.
Өдрин сәәнд
Күдр сән мөрчнь
Күүнә көврдгин чинән
Хазар авад һарв.
Көк девән өвснд,
Киитн булгин уснд
Эңгин олн сәәдүдин күлгүдтә йовгсн
Оцл Көк Һалзныг
Бәрәд, хазарлад авб,
Көтләд, өндр шар-цоохр бәәшңгиг
Зөв эргәд,
Хашр мөңгн үүднд авад ирв.
Болдын сәәһәр боһчад,
Төмрин сәәнәр тушад,
Шуһл меңгн цулвраснь
Тәвн сәәни көвүһәр бәрүлв.
Дел мөңгн делтр тәвәд,
Дегц зурһан давхр тохминь тәвб,
Дөш хар эмәлинь тохв,
Ке шар-цоохр олнцгин захд
Келкә найн нәәмн һорькиг татад,
Дарцг цаһан әрвңднь
Далн хойр хурняс һарһад,
Нәәмн татур хавснднь
Шуһу орулн татад оркв.
Хурдн бийән
Ялмн сәәхн ха талан һарһад,
Хурц бийән
Хойр нүдн талан һарһад ирв.
Сәәхн бийән
Сәәр талан һарһад ирв.
Бумбин сәәхн найн нәәмн алд сүүлән
Сәәр деерән сегләд ирв.
Зурһан тө чнкән хәәчләд,
Өрмин иш сояһарн
Күрл мөңгн уудыг дөлилһәд,
Дөчн йисн сара һазрт гүүхән санв.
Саңнаһарн сар, нарнла наадад,
Саһг дөрвн туруһарн
Тер Бумбин орнд зевлм болад,
Шуһл мөңгн цулврас бәрҗ бәәгсн,
Әңгин тәвн сәәни көвүдиг сөң татад,
Иигән-тиигән хойрт тоңһ дарад бәәв.
Аһ Шавдл хатн,
Шилтә Зандн Герл хатн,
Хойр сара һазрт йовх күргиг
Хувцлый гиҗ босв.
Түрә бийинь
Түмн күүкд ниилүлҗ шаглгсн,
Зууза бийинь
Нег зун күүкд шаглгсн,
Мөринь үзгсн күн
Миңһән өгч һәәхм,
Мөн бийинь үзгсн күн
Түмән өгч һәәхм
Миимин улан һосан өмсв,
Эрвң гидг киилгән өмсв,
Эрднин һурвн бүшмүдән өмсв,
Дәәни һурвн лүвц зүүв,
Ээлин һурвн лүвц бас өмсв,
Далн агт мөрни үнтә
Читать дальше