Никодим Святогорец - Слово о покаянии

Γι’ αύτό καί σέ άλλο σημείο ό ΐδιος ό προφήτης μιλώντας άλληγορικά γιά τήν ψυχή εκείνη ποῦ εξομολογείται καί ιατρεύεται άπό τίς αμαρτίες της, κατόπιν όμως άμαρτάνει πάλι καί μένει άγιάτρευτη καί άξια γιά νά έγκαταλειφθή άπό τόν Θεό καί νά κολασθή, λέει: Θεραπεῦσαμε τήν Βαβυλώνα, άλλά δέν γιατρεῦθηκε. Άς τήν εγκαταλείπουμε, διότι οί αμαρτίες της εφθασαν στόν ούρανό» ('Ιερ. 28,9).

Ή δεύτερη ζημία, που προξενούν στόν έαυτό τοῦς εκείνοι, που άμαρτάνουν μέ τήν έλπίδα τής μετανοίας καί τής έξομολογήσεως, είναι ή ποιότητα καί ή υπερβολή των άμαρτιών, που κάνουν. Γιατί αυτοί μέ τόν ψεύτικο λογαριασμό, ποῦ κάνουν λέγοντας "θά έξομολογηθώ", μέ αυτό άμαρτάνουν χωρίς κανένα φόβο καί ντροπή, βυθίζονται στή λάσπη καί στήν π ιό άκάθαρτη λάσπη τής άμαρτίας. Κάνουν χωρίς ντροπή εκείνες τίς άμαρτίες, ποῦ δέν τίς κάνουν οῦτε οί ϊδιοι οί άσεβεΐς. Κυλιοῦνται μέσα στόν βόρβορο εκείνο καί τίς άκαθαρσίες, στίς όποιες δέν κυλιοῦνται οῦτε αυτά τά άγρια ζφα.

Άλλά τί τοῦς κάνει καί ό Θεός; Δέν λησμονεί τήν πονηριά αυτή, άλλά τήν τιμωρεί όταν έλθη ό καιρός, όπως άναφέρεται μέ τό στόμα τοῦ προφήτη Ώσηέ: «Καταστράφηκαν μέ τίς τόσες μεγάλες καί υπερβολικές κακίες, όπως τόν καιρό ποῦ ήταν ειδωλολάτρες, θυσιάζοντας στά είδωλα πάνω στά βουνά». Νά οί άμαρτίες αυτών των πονηρών. «Θά θυμηθή τίς άδικίες τους καί θά τοῦς τιμωρήση σῦμφωνα μέ τίς άμαρτίες τους» (Ώσηέ 9,9). Νά καί ή τιμωρία σῦμφωνα μέ τήν όποία τοῦς παιδεῦει ό Θεός.

Ή τρίτη ζημία ποῦ προξενούν στόν εαυτό τους, όσοι αμαρτάνουν μέ τήν έλπίδα τής μετανοίας, είναι ή ηθελημένη καταφρόνησις των εντολών τοῦ Θεοῦ. Καί ή καταφρόνησις αυτή άναφέρεται στή σωτηρία τους καί σέ όλες τίς εντολές τοῦ Κυρίου μετά τήν άμαρτία. Γιατί όπως λέει ό Σολομώντας «Ό άσεβής, όταν φθάση στό άποκορῦφωμα τής κακίας, τότε όλα τά καταφρονεί» (Παροιμ. 18,3). Όταν αυτοί φθάσουν στό άποκορῦφωμα τής κακίας, τότε παθαίνει πώρωσι ό νοῦς τους, σκληραίνει ή καρδιά καί τότε δέν υπολογίζουν καθόλου τήν άμαρτία.

Μάλιστα καί μερικοί άπό αύτοῦς προχωρούν ακόμη περισσότερο. Διότι όχι μόνον περιφρονοῦν, άλλά καί άρέσκονται μέ τίς άμαρτίες τους καί ευχαριστούνται μέ αύτές καί καυχώνται σάν νά έχουν κάποια μεγάλα κατορθώματα, όπως λέει ό Σολομώντας: «Ώ εσείς ποῦ ευχαριστιέστε στά κακά καί χαίρεστε γιά τήν κακή διαστροφή!» (Παροιμ. 2,14). Καί ό Ήσαίας άναφέρει· «Ανήγγειλαν τήν άμαρτία τους καί τήν εμφάνισαν ώς άμαρτία των Σοδόμων» (Ήσ. 3,9). Καί αυτοί ποῦ προηγουμένως ελεγαν άς άμαρτήσω τώρα καί κατόπιν θά μετανοήσω καί θά έξομολογηθώ’, φθάνουν σέ τέτοιο σημείο κακίας, ποῦ όταν φθάσουν στό άποκορῦφωμα τών κακών, δέν θέλουν πλέον ούτε νά μετανοήσουν ούτε νά εξομολογηθούν. Καί αν κάποιοι θελήσουν, δέν μπορούν πλέον, διότι ή συνήθεια τής άμαρτίας έγινε έξις καί ή έξις έγινε σάν φύσις καί σκλήρυνε σάν πέτρα τήν καρδιά τους καί τήν έκανε άναίσθητη καί δέν μπορεί πιά νά μετανοήση καί νά διορθωθή. Καί έτσι οί άθλιοι πεθαίνουν άμετανόητοι καί αδιόρθωτοι.

Καί είναι μεγάλο θαῦμα πώς οί χριστιανοί αύτοί, όταν φθάσουν στό αποκορύφωμα τής κακίας, κρατούν άκόμη τήν πίστι τους καί δέν τήν άρνοῦνται. Γιατί μερικοί άπό αύτοῦς — άλλοίμονο — αφήνουν καί άπό τά χέρια τους αυτή τήν άγκυρα τής πίστεως, διότι, όπως λέει ό ιερός Χρυσόστομος, ή πονηρή ζωή τους γέννα δόγματα πονηρά.

Βλέπεις, άδελφέ μου, πόσες ζημίες, πόση μεγάλη καταστροφή προξενούν στόν εαυτό τους εκείνοι, ποῦ άμαρτάνουν μέ τήν ψεύτικη ελπίδα ότι θά μετανοήσουν;

Γι’ αύτό, πολύ σωστά είπε ό άββας Ισαάκ, ότι όποιος άμαρτάνει γιά δεύτερη φορά μέ τήν έλπίδα τής μετανοίας, αύτός βαδίζει μπροστά στόν Θεό μέ πονηριά. Αυτός πεθαίνει ξαφνικά, καί δέν προλαβαίνει νά μετανοήση καθώς έλεγε: «… Ξαφνικά πεθαίνει αύτός, καί δέν προλαβαίνει σύμφωνα μέ τήν έλπίδα του, νά εκπλήρωσή τά έργα τής άρετής» (Λόγος ξ'). Τά ϊδια σχεδόν λέει καί ό Μέγας Βασίλειος: «Αύτός πού διαπράττει τήν άμαρτία μέ τήν έλπίδα τής μετανοίας, έχει τόν τρόπο τής κακίας καί δέν έχει μετάνοια» (Λόγος περί Μετανοίας). Σ’ αύτό άρμόζει αύτό πού λέει ό άγιος Αμβρόσιος: «Ή εύχέρεια τής συγχωρήσεως, δίνει εύκαιρία γιά άμαρτία».

Ή ιατρεία όσων άμαρτάνουν μέ τήν έλπίδα ότι θά έξομολογηθούν καί θά μετανοήσουν.