Генрых Далідовіч - Міланькі

Сып быў маўклівы, на яго прыгожым, разгубленым твары не з'явілася ні ўсмешкі, пі вялікай радасці.

— Што ж, гэту падзею ў тваім жыцці трэба адзначыць,— усміхнуўся, падбадзёрваючы сына, Іван Сямёнавіч.— Нa грошы, зайдзі ў магазін і купі хлеба, каўбасы ды добры торт, цукерак... Дахаты едзь без мяне. Мне тут шмат клопатаў. Касцюм ды пару новых кашуль табе, каб выглядаў на Васіля Іванавіча, інтэлігента, заўтра купім... Ну, ідзі.

Сып моўчкі ўзяў грошы і падаўся, а ён, бацька, рады, што той згадзіўся пераехаць дамоў і працаваць у школе, падумаў, што ўсё будзе добра, што сын, пайшоўшы па яго слядах, падменіць некалі і не звядзе іхні настаўніцкі род.

Павел прыйшоў на педсавет апошні. Праўда, ён не спазніўся, да пачатку было яшчэ хвілін з пяць, але завіхнуліся папрыходзіць астатнія настаўнікі, якія па два месяцы не былі ў школе, не збіраліся ўсе разам, то, відаць, і засумавалі адзін без аднаго.

Крыху папрацаваўшы, Павел ужо ведаў, што значыць для настаўніка педсавет, які кожнага разу быў экзаменам, вучобаю, разумнаю і строгаю размоваю. Тут выпадала і нарадавацца, пачуць пахвалу сваёй рабоце, і пазайздросціць, што ў некага выходзіць лепш, і гэтаксама прыходзілася і пазасмучацца, пачырванець за свае, заўважаныя некім нелады.

Сёння, праўда, такога не будзе, бо сённяшні педсавет не рабочы, а найбольш урачысты. Таму ён для кожнага як свята, як пачатак доўгай, нялёгкай і радаснай працы. Вось і завіхнуліся, мусіць, прыйсці ў школу настаўнікі, паспяшаліся адчуць радаснае хваляванне, не звычайнае чалавечае хваляванне, а іменна настаўніцкае.

Настаўніцкая, вузкая і доўгая, з адным шырокім і высокім акном, была яшчэ няўтульная. З бакоў стаялі знятыя вясною са сцен калідора партрэты, рамкі для газет; як фарбавалі столь, то накапаў мел на шафу, у якую настаўнікі кладуць вучнёўскія сшыткі, на канапу і палічку для класных журналаў. Тэхнічкі яшчэ не паспелі ўсё гэта выцерці, вымыць. Яны ўжо вышаруюць усё, давядуць да бляску, калі настаўнікі паедуць у горад на канферэнцыю — на яшчэ адно свята, экзамен, дзе можна і сябе паказаць ці пачуць пра сябе, і людзей паглядзець ды пра іх паслухаць.

Паперы — леташні расклад урокаў, розныя школьныя планы, напісаныя некалі завучам ды дырэктарам,— што віселі з вясны, выцвілі, выгаралі за летнія спякотныя дні, пажаўцелі.

Як і раней, у настаўніцкай стаяла тры сталы. Адзін стол, шырокі, цяжкі, з дзверцамі ды шуфлядамі, стаяў ля акна, насупраць дзвярэй. За ім сядзеў Іван Сямёнавіч, гэта было яго дырэктарскае месца. Ад ягонага стала бліжэй сюды, да дзвярэй, стаялі, шчыльна прыткнутыя адзін да аднаго, утвараючы літару «Т», яшчэ два сталы. Яны былі для завуча і настаўнікаў.

Сёнпя Іван Сямёнавіч, у дарагім шэрым касцюме, у белай кашулі і пры рудаватым гальштуку з невялікім вузлом, сівавалосы, сядзеў за сваім улюбёным сталом, але не хмурыўся, а расказваў нешта вясёлае, усміхаўся. Справа сядзелі Міхась Рыгоравіч, як заўсёды, у паношаным сіняватым касцюме і новай сіняй кашулі, расшпіленай на верхні гузік (гальштукаў ён вельмі не любіў насіць), на левую яго руку ўсеўся Уладзімір Пятровіч у жоўтай, з кароткімі рукавамі тэнісцы, з бліскучымі, добра залізанымі набок валасамі і сам нейкі бліскучы, побач з ім прымасціўся нясмела незнаёмы мужчына сярэдніх гадоў, відаць, малога росту, вузкі ў плячах, дробненькі і рудатвары. За ім ззаду на крэслах пры самай сцяне сядзелі Алесь Трахімавіч і сын дырэктара, Васіль,— высокі і прыгожы, як і бацька. Ён быў у новым, чорна-рудым, з палосамі, касцюме, у белай кашулі, пры гальштуку з шырокім вузлом. Кароткія валасы яго былі зачасаны, як і ў Сліжа, набок, ад таго галава з вузкім тварам і высокім ілбом здавалася зусім невялікай, яшчэ больш прыткай. У Сліжа ж галава была не такая ладная, бо ў яго ўдаўся шырокі твар і вузкаваты лоб, загнуты, як у крата, нос.

Злева сядзелі жанчыны — прыгожа апранутыя, з выцацкаванымі прычоскамі, вясёлыя, з лёгкімі ўсмешкамі на вуснах. Ад гэтых усмешак, здаецца, святлела ў няўтульнай настаўніцкай. Бліжэй да дырэктара на канапе з выцертымі падлакотнікамі сядзелі Мая Сцяпанаўна і Лілія Іосіфаўна. За імі сядзела ў чорнай спадніцы, белай блузцы, з узбітай прычоскай памаладзелая Вольга Піліпаўна; апошняй на канапе прымасцілася Ірына Васільеўна.

Амаль ля самых дзвярэй сядзела на крэсле Таццяна Сяргееўна. яна была ў бурачковых крымпленавых штанах, жоўтай блузцы і ў чарнаватым парыку. На яркіх яе вуснах ледзь-ледзь блукала вясёлая, гарэзная ўсмешка.