Анатоль Бароўскі - Воляй абраны. Дамова на спакусу

– Хаваймася! – ускочыла, за руку пацягнула за сабой у гушчэчу дрэваў мужа. – Можа, абыйдзе нас Гасподзь..

І ў трэці раз, ужо незадаволеным голасам, папытаў Вышні:

– Адаме, сыне мой, куды ж ты падзеўся?

І тады зразумелі жыхары Эдэма, што гэта сапраўды Ён прагульваецца па садзе – наступіў жа час прахалоды.

– Тут я, Гасподзь Бог мой!

– А чаму ты не адгукваешся? У трэці раз прымушаеш клікаць цябе. Ніколі такога не было. Раней ты добра чуў мяне.

– Я і цяпер Цябе добра чую, але…

– Адразу пазнаў голас Твой, Гасподзь мой, ды напалохаўся вельмі.

– Напалохаўся? А адкуль табе, сын мой, вядома пра тое, што чалавек можа некага баяцца ці палохацца? Мяне – баяцца?

– Не ведаю і сам, Гасподзь мой. А не выходжу таму, што я голы і непрыгожа мне ў такім выглядзе паказвацца перад табою.

– Голы? Ты – голы, Адаме? – падзівіўся Вышні. – І ты ведаеш пра тое, што голы? Хто табе сказаў пра такое?

– Жонка мая сказала. І я бачу яе голую, як і сябе…

Бог зразумеў усё і быў абражаны. Стала крыўдна, што яны парушылі Яго наказ-запавет. Не ведаў, ці Яго віна была ў тым, што не прадугледзеў іх падзенне, ці гэта хто іх спакусіў і прымусіў. Ён здагадваўся, хто, і не выказваў злосці, бо менавіта гэтага і дамагаўся спакушальнік. Але ж гэта не зменшыла Яго суму.

Шкада, вельмі шкада, што так атрымалася. Заставалася ж зусім мала часу, каб муж і жонка самі дайшлі да ўсяго і засталіся несмяротнымі. Усяго толькі некалькі дзён…

– Ну, што ж, выходзьце са сваёй схованкі, ідзіце да Мяне, – уздыхнуў Бог, сядаючы на выступ скалы, – ня бойцеся, выходзьце ўжо… Не памерлі каля Дрэва Пазнання Дабра і Зла, паспытаўшы плады яго, то і цяпер не памрэце… Пакуль што…

Змей споўз са смакоўніцы на зямлю, зашыўся ў нару.

Жанчына першай не пайшла, выпхнула папярод сябе мужа.

Абодва, саромеючыся, прыкрываючы грэх свой, выйшлі да яго. Пасталі, схіліўшы галовы.

Гасподзь дакорліва і ў той жа час лагодна ўсміхнуўся, добразычліва папытаўся:

– Адкажы мне, Адам, сын мой улюбёны, паспытаў ты пладоў з таго дрэва, з якога я забараніў вам есці?

Чалавек баяўся ўзняць вочы, не было сілы паварушыць языком.

З цяжкасцю вымавіў:

– Еў, Госпадзе…

– Мала было для цябе іншых дрэў? Голад падкаціўся да вас, ці што іншае?

– Я не вінаваты, Гасподзь мой Бог! Калі я вярнуўся са свайго падарожжа і агледзінаў нашага раю, толькі збіраўся прылегчы і адпачыць, як жонка, якую Ты даў мне, прапанавала паспытаць плады. Яна не сказала, з якога дрэва былі сарваныя тыя яблыкі…

Бог не чакаў такога – Адам як папракаў Яго ў тым, што Ён даў такую спадарожніцу.

Жонка таўхнула мужа пад бок – не спадабалася ёй, што ён выстаўляў яе перад Богам вінаватай.

-– Чаго жонку пакінуў і ў горы падаўся?

– Упрыгожванні хацеў ёй прынесці – золата.

– Навошта яны ёй, Адаме? Я ж казаў, што “жонка прылепіцца да мужа свайго і ніхто іх не разлучыць…” Ты і гэты запавет Мой парушыў… Хто ці што цябе падштурхнула да гэтага? – А ты, – павярнуўся да жанчыны, – як адважылася на такое?

У голасе Бога гучала ўжо, здаецца, і асуджэнне.

– Не вінаватая я, Гасподзь Бог мой! Невінаватая! Я прасіла Адама, каб ён не пакідаў мяне, не паслухаў… Адна баялася заставацца.

Бог глядзеў на яе, як яна неспакойна стаіць на месцы, быццам танцуе на гарачай патэльні:

– А хто ж тады вінаваты, жанчына?

Голас Госпада стражэў і стражэў, рабіўся грамчэй і былі ў Ім ужо крыўда і расчараванне.

– Ды ён усё – Гад. Нашаптаў мне розных салодкіх слоў, запэўніў, што не будзе вялікага граху ў тым, калі я паспрабую яблык з таго дрэва… Сам сарваў і падаў мне. Ну, я і адкусіла і… і – не памерла. Тады і Адама пачаставала, як вярнуўся. Няма віны на мне…

Бог узняў твар да неба.

Схавалася ў аблоках сонца. Успыхнулі маланкі на даляглядзе, азарыўшы сполахамі і зыркім святлом прасторы раю, загрымеў гром. Яго змяніў пярун. Палаючая страла ўтыркнулася ў зямлю побач з Адамам і яго жонкай, захісталася. Жанчына ўскрыкнула, учапілася рукамі ў плячо мужа…

І тады ж хлынуў лівень. Але муж і жонка не сыходзілі з месца. Холад абняў іх, і яны пачалі дрыжэць…

Бог маўчаў. Па твары Яго цяклі дажджавыя струмені, Ён не выціраў іх. І не зразумець было, – ці то Неба плакала з-за таго, што грэшнікамі сталі першыя людзі, ці то сам Гасподзь плакаў ад таго, што дапусціў такое…

Яшчэ ж быў шанец, Бог даваў яго першалюдзям, – апошні шанец: укленчыць, ўпасці ніц на зямлю, прызнаць шчыра сваю віну, а не спасылацца на спакусніка (з ім – асобная размова), пакаяцца, паабяцаць ніколі не грашыць болей, – размова пайшла б іншым кірункам, Ён бы мог дараваць, зноў прызнаць іх за «сваіх» і тады…