Ніна Мацяш - Душою з небам гаварыць [Выбраная лірыка]

НАМ ВЕЧНА ЧАСУ НЕ ХАПАЕ

У калатні, у мітусні,
У спраў пад цэзарскай уладай,
Калі сабе самім не рады —
Тады начамі любых снім.

Няпэўны, хісткі човен-сон,
Як да зямлі абетаванай,
Шчаслівых нас, усхваляваных,
Нясе ў рэальнасць галасоў,

Абліччаў, родных назаўжды,
Адметных сілаю прыўкраснай, —
I ім, адзіным, наша страснасць,
Тыранства дум і мары дым.

...Усё ў чаканні берагі,
Якія ўрэзаліся ў памяць.
Чаму нам часу не хапае
На самых блізкіх, дарагіх?

1971

* * *

Адыходзяць мае беларусачкі,
Адлятаюць дзяўчаткі...
Як цнатлівыя краскі,
Што толькі да траўня свайго дажылі,
Толькі шчыра ўсміхнуліся роднай зямлі —
I няма,
I знікаюць,
Пакідаючы нам толькі згадкі.

Толькі цень свайго побыту:
Шпільку, хустачку, чаравічак,
Рэха смеху ці песенькі,
Вобліку ўяву...
Божа Ласкавы, не адрынь,
Прыгарні да сябе
Нашых знічак!..

Хай набудзецца ім,
Колькі схочацца,
У Тваіх іншасветах;
Хай да шляху далейшага іхняга
Шчодра прыточыцца
Радасці
За ўсю скруху
Непавянчанага з імі
Беларускага лета...

1991

СЯБРЫНЕ

Не знадзейвайся. Перажыві.
Хоць якая, ды ёсць патоля:
Намарозіць радня па крыві —
Адагрэе радня па долі.

Скруха — зашмаргай... Перарві.
Ёсць лагода на боль, на скруху:
Адрачэцца радня па крыві —
Паратуе радня па духу.

Праўду гэту — як ёсць — прыві
Да сцяжыны далейшага руху.
Будзь здарова, радня па крыві.
Будзь бяссмертна, радня па духу!

1985

ТАЯ ЎСМЕШКА

Праўду кажуць, што ўпоцемках доля брыдзе,
Бо не раз і не два спатыкнецца,
Хоць магічны ліхтарык даецца —
Тая ўсмешка, якая на вуснах цвіце,
А карэніцца ў саменькім сэрцы.

Як багата людзей умурована ў змрок
Страху, злосці або нараканняў,
Ні сабе, ні камусьці ў блуканнях
Не пасвецяць ні поблізу, ані здалёк,
Пераслеплыя да шкадавання.

I як мала, як мала між люду такіх,
Хто ва ўласнай хадзе па выбоях
Зберагае, як найдарагое,
Чысты вогнік свайго міласэрдзя да ўсіх,
Сам аж свеціцца хто дабратою.

Але вось ён, нябесны ці дар, ці заклён:
Покуль ляжаш грудочкам пад сосны —
Аддавайся жыццю светланосна!
I цвіце тая ўсмешка, якая спакон —
Знак абранасці тайнай, дзівоснай.

1989

ПАМЯЦІ РАМАНА

- Ты клікала мяне?
- Прыгадвала цябе.
Сказала,
Што мне яшчэ ні разу ты
Не сніўся...
Не падыходзь так блізка:
Цябе ж ужо няма,
Ты ж у магіле!

- Ты памыляешся: Усе мы ёсць.
I ўсе мы тут.
- Не падыходзь.
Не датыкайся!

...I пракідаюся ў спалоху.
Кужэльнае святло світання.
Уласны мой пакой.
Тыгр цацачны з разумнымі вачамі
I кнігі на паліцах.
Спакой і ціша.
Нікога.

Але —
Зачыненыя нанач дзверы —
Прачынены!..
Але —
Шчака мая гарыць
Ад пацалунка!..

1989

ПАМЯЦІ ФЁДАРА МІХАЙЛАВІЧА ЯНКОЎСКАГА

Бываюць душы — светлата сама,
З нялёгкім конам — цемнату адпрэчваць.
Вас Беларусі выкахала Вечнасць,
Але ў гурмы пытаць пра Вас — дарма:
Не ведае, не прыгадае Вас,
Таго, хто так нямодна, далікатна,
Нястомна ў час, да ганьбы духастратны,
Вялічыў дух* каб ён ушчэнт не згас,
Каб выспявала, як зара, пара,
Калі на мову сэрца і служэння
Высока зашугае ўспалымненне
I бел-чырвона-белага кастра.
Калі, стваральнай мудрасцю жывы,
Згартуюць люд Асвета, Памяць, Веры.

...I недзе там, у яснасяйных сферах,
За свой народ усцешыцеся Вы!

1991

БРАНЗАЛЕТ

...I пакорна белую хусцінку
Перад тым, што сталася, ўзняла.
Не пярсцёнак на руцэ — пласцінка
Шчыльненька запясце абняла.