Генрых Далідовіч - Маладыя гады

— Дык з кім усё лета гуляў? — запытала Вольга Аляксандраўна.— Кагo яшчэ разжалобіў сваім халасцякоўствам, сваёю «цяжкою» доляю, сваёю «тугою» па сапраўдным каханні?

— Ты, канечне, жартуеш, — спакойна адказаў ён.— Усё лета быў адзін, сумаваў. Колькі разоў ездзіў у вашу вёску, але мне сказалі, што ты паехала ў Крым...

— Ездзіла, — з запалам адказала яна.— I цудоўна адпачыла!..

— Не злуйся, Оля, — як папрасіў ён.— Ты няправільна мяне зразумела, уцякла ад мяне, зняважыла... Мы можам зрабіць зноў усё па-ранейшаму, i ў нас зноў будуць цудоўныя хвіліны...

— Каму яны — i праўда — цудоўныя, а каму не зусім... Каму пасля трэба расплачвацца, ехаць у бальніцу...

«О божа!— уздыхнула Антаніна.— Жах! За што ж мяне так бог пакараў, звёўшы з такім чалавекам?»

— Гэта ж цяпер не праблема...— усміхнуўся Міхаіл Іванавіч.— Жанчыны ўжо прывыклі да гэтага...

— Я ненавіджу вас...— са злосцю кінула Вольга Аляксандраўна i падалася адгэтуль — пайшла ў другі канец парку.

Міхаіл Іванавіч доўга пазіраў ёй услед пахатлівым позіркам.

Праз хвілін дваццаць падышла дзяўчына. Маладая, гадоў дваццаці трох, высокая, тонкая. Здаецца, зусім брыдкая. Міхаіл Іванавіч пайшоў ёй насустрач, заўсміхаўся, робячыся ветлівым, сціплым.

13...

Урок беларускай мовы заканчваўся.

— Ну, канчайце папраўляць памылкі ды здавайце сшыткі, — сказала Антаніна сямікласнікам. Яны павінны былі ўжо закончыць сачыненні.— Закругляйцеся.

Як празвінеў званок, дзеці пачалі перадаваць сшыткі — з задніх парт пярэднім, — i кіпа па дарозе ўсё таўсцела. Яна сабрала ўсе сшыткі.

«Вечары з тры трэба будзе пасядзець пад імі...»

— Усё, дзеці, ідзіце гуляйце, — сказала яна, села. Хацела тое-сёе запісаць у журнал.

Засталася адна ў класе: усе падаліся на сонечны двор. Там буяла надзвычай удалае сёлета бабіна лета.

Нехта зайшоў у клас. Ішоў сюды, да стала. Яна i не пазірала: думала, што вярнуўся хтосьці з дзяцей. Нешта ўзяць з сумкі — цяпер дзеці шмат прыносілі ў школу паспелай садавіны, хрумсталі яе на кожным перапынку.

— Добры дзень, Антаніна Іосіфаўна!

Падхапілася, нібы яе ўджаліла аса, зноў села. Пазірала ў акно. Нa прывітанне не адказвала.

Ён нагнуўся, цмокнуў яе ў шчаку.

Яна падхапілася, з гневам апаліла яго позіркам.

«Што ён? Ці не за дурную мяне лічыць?»

— Прашу вас...— сказала яна.— Нават не датыкацца да мяне... Калі па службе, дык вось журнал, сшыткі, вось мае планы, — выхапіла з-пад журнала тоўсты агульны сшытак, ляпнула ім па стале.— Глядзіце. Калі не па службе, дык нам няма пра што болей гаварыць...

— Ну, як ты? — прамовіў ён мяккім голасам.

— У бальніцы была...— Антаніна азірнулася, пільна паглядзела на яго — ён са сполахам зірнуў на дзверы. А пасля, як спахапіўся, усміхнуўся.

— Ну i правільна! Малайчына!— узрадаваўся ён.— Паспеем яшчэ... Усё яшчэ ў нас наперадзе...

Яна слухала, з іроніяй пасміхалася i ківала галавою.

— Ты не верыш мне? — прашаптаў ён.— Так жорстка караеш за нерашучасць?

— Садзіся, закаханы, сумленны, шчыры, верны!..— загадала яна, i ён паслухаўся, сеў на крэсла ля стала, са здзіўленнем зірнуў на яе.

Антаніна хутка разгарнула сшытак, вырвала з яго сярэдзіны два лісты, падала ix i самапіску.

— Пішы... Пішы, што любіш, што жэнішся на мне, возьмеш бацькоўскія абавязкі над маім сынам...

— Тося... Ты насміхаешся, жартуеш?

— Пішы, пішы! — сказала яна, скрыжоўваючы на грудзях рукі i стойка вытрымліваючы яго разгублены позірк.— Толькі тады, калі буду мець тваё пісьмовае абяцанне, буду збірацца за цябе замуж. Адразу ж падам на развод — i я твая... Ну, чаго круцішся, як уюн на гарачай патэльні?

— Я...— ён падхапіўся.— Гэта абраза...

— Бедненькі хлопчык! Усе яго крыўдзяць... I Вольга Аляксандраўна, i я...

— Вось што...— ён хутка супакоіўся, як перахапіў яе думкі.— Наслухалася яе? Той пляткаркі...

— Я нават i не спатыкалася з ёю пасля таго семінара, — са спакоем адказала яму Антаніна.— На днях была ў горадзе, выпадкам зайшла ў парк i ўбачыла вас... Усё чула, пра што вы гаварылі...

Ён зачырванеўся, прыкусіў ніжнюю губу, пасля зморшчыўся, аслабіў гальштук. Нібы той не даваў дыхаць. Расшпіліў шэры пінжак, зноў зашпіліў яго.

— Вольга Аляксандраўна — мая памылка... Я захапіўся яе красою, у пару не разгледзеў, што яна такая паганая жанчына... Я не хацеў табе без пары расказваць.

— Вы ўсё яшчэ не зрываеце з сябе маскі...— паківала яна галавою.— Я ж чула, што яна вам гаварыла, што вы гаварылі, як пацяшаліся... Так толькі паводзіць...