Васіль Ткачоў - Так і жывём, брат

І вось цяпер ён, дзівак, спадзяваўся чамусьці на суседзяў-украінцаў.

Якраз у той час, калі ён размаўляў з карткай, на якой была выява жонкі, Васіля Будзёнаўскага пазнаў малады чырвонашчокі і крыху куртаты мытнік:

– Ба, паэт! Я ж вас па тэліку бачыў! І не раз! Не памыляюся?

Васіль Будзёнаўскі пацвердзіў:

– Так, так. А вы ж, ніяк , на мытні робіце?

– І шчэ скажаце! Ну а дзе ж? Тут!

– А мяне не пускаюць.

– Куды?

– У Гомель. Раней...

– Няма таго што раньш было. У беларускай, здаецца, так песні спяваецца. І што здарылася?

– Пашпарты пераблытаў. Замест свайго жончын узяў. Яны ж аднолькавага колеру – сінія. Што, нельга жанчынам падабраць іншы было? А мне цяпер вось хоць стой, хоць падай... Ужо тут і ехаць засталося. Парай што, добры чалавек? А я табе па тэліку прывітанне перадам. Рукой памахаю. І прозвішча назаву.

Мытнік зарагатаў:

– Ой, не! Што-небудзь іншае, толькі не гэта. Цярпець не магу, калі у Якубовіча прывітанні шлюць. Дык чым жа вам дапамагчы? Паслухай, паэт: я еду у Чарнігаў, давай падкіну, а тады зноў , калі востра трэба, сядзеш на аўтобус... і ўсе праблемы. Га?

– Дай падумаць хвілінку,– папрасіў Васіль Будзёнаўскі.

– Падумай. Я-та вас ведаю, а на беларускай мытні затрымаюць.

– А калі ім пазваніць туды? – зацікавіўся Васіль Будзёнаўскі.

– Так не робім. Раз пазвоніш, два... і будзем гэтым займацца... будзем толькі што і ведаць, як адзін аднаму услужваць... А нам нельга. Навошта тады мытні рабілі? Служба такая, брат паэт. Нічога не паробіш.

Васіль Будзёнаўскі схаваў пашпарт нарэшце ў кішэню, сказаў гучна і хлёстка:

– А хрэн вас ведае, навошта і сапраўды парабілі гэтыя мытні? Ездзілі ж... І было нам усім добра. І было хораша. Дык не – парабілі! Гульня нейкая дарослых людзей. Ну няма ж граніц! Няма! На паперы толькі... А галоўныя ігракі тыя ж самыя, кажуць, вакол Гомеля і Чарнігава катэджы фугуюць – будзь ласкаў!..

Мытнік яго ужо не слухаў – махнуў рукой і патупаў да турнікету: там спыніўся чарговы аўтобус, і яму належала паглядзець, што вязуць пасажыры...

І ў гэты самы час Васіль Будзёнаўскі і Віктар Ярась сустрэліся позіркамі, доўга глядзелі адзін на аднаго і нічога не разумелі. «Хіба Віктар? Ды не, адкуль ён тут можа ўзяцца? Гэта ж яшчэ наша тэрыторыя...». «Васіль? Васіль, здаецца. Але, пачакай. Быццам падобны ён на сябе, быццам і не. Пацікаўлюся. Па галаве не ўдарыць». На ўсялякі выпадак Віктар Ярась крактануў, паўшэптам прамовіў:

– Васіль?

У адказ пачуў:

– Віктар?

Паэты пачалі камячыць адзін аднаго, бы дзеці. Смяяліся ад шчасця і тузаліся, тузаліся і смяяліся. Пасажыры, што дзівіліся на іх з аўтобусаў, якія ішлі з пункта «А» у пункт «Б» , і наадварот, глядзелі на гэтых мужчын і на тварах некаторых з іх свяціліся шчаслівыя ўсмешкі.

На гэтай мытні ў мінулым годзе крыху асарамаціўся Ягор Барханаў. Чарнігаўскай абласной пісьменніцкай арганізацыі споўнілася тады трыццаць год, і яго запрасілі на юбілей. Калі вяртаўся назад, то на аўтавакзале да яго звярнуўся хлапец у кепцы і з прарэхай у роце і папрасіў выручыць – правесці праз мытню чатыры бутэлькі віна. Усяго чатыры. Дробязі. Хіба цяжка? І калі яшчэ славянін не выручаў славяніна! Якраз у той самы момант Ягор Барханаў успомніў прыгожа выштукаваны паліраваны стол з фігурнымі ножкамі вішнёвага колеру, які стаяў у хаце дзеда Якава. Стол той меўся ў дзеда з трыццатых гадоў, калі на Украіне шалеў голад. Ён, пэўна ж, выратаваў ад смерці не адно жыццё. Бо дрэва есць толькі шашаль, а хлеб – людзі.

– Давайце ваша віно, – паглядзеў на хлапца Ягор Барханаў, і ўзяў з ягоных рук цяжкаваты цэлафонавы пакет.

– Вам жа ўсё роўна – адзін дыпламат. Думаю, не абцяжарыў...

– І я так думаю.

Але так не думаў супрацоўнік мытні. Калі толькі спыніўся аўтобус, у яго заглянуў вусаты дзядзька ў форме, і адразу яго твар зрабіўся строгім, а голас быў жорсткім і непадступным:

– А, гэта вы! Усе знаёмыя твары. Так, так, зразумела. Узяць рэчы – і праз залу!

Людзі доўга сноўдаліся ў пакоі, які, адчуў Ягор Барханаў, тым добра знаёмы, а потым паступіла каманда па адным з рэчамі заходзіць у іншы пакой – да вусатана мытніка. Аднак неўзабаве чарга парушылася, бо мытнік – той самы, што вымеў усіх з аўтобуса – прыдзіраўся, да чаго толькі можна было, некалькі чалавек зусім павярнуў назад, а людзі напіралі, напіралі, бо хто з нас любіць стаяць ў чарзе! Хоць у краме, хоць у аўтакасе... хоць дзе! Нават, здавалася, і там, дзе нічога добрага не абяцалася ім, усё роўна б лезлі, напіралі, абы толькі быць першымі...