Міхась Зарэмба - З павагай да зямлі і да людзей...

Вера паклікала брата яшчэ раз, больш гучна і рашуча:

— Ся-ро-жа-а!

Ёй раптам падалося, што хтосьці адгукнуўся адтуль, з бярэзніку. Ці гэта рэха вярнулася? Вера ўсё ж паспяшалася напрасткі, пераскокваючы цераз купіны жоўтага пяску, якія даволі густа нарылі краты. Кратовых купін было шмат, па ўсяму лужку, траву на якім выскублі і вытапталі каровы ды коні.

Каля бярэзніку Вера спынілася, каб перавесці дыханне і прыслухацца. Адхінула ад вуха пасмачку рыжых валасоў, угледзелася ў глыб бярэзніку і счакала хвіліну-другую. Яна прайшла крыху наперад, па вузкай сцежцы, што пралегла паміж бярозак.

Камары, якія хаваліся ад сонечных промняў у засені густой лістоты, сустрэлі Веру дружным зумканнем і адразу ж кінуліся ў атаку. Дзяўчынка хуценька адламала бярозавую галінку і, размахваючы ёю вакол сябе, паклікала:

— Сярожа, дзе ты?

I тут яна жахнулася: з-за малінніку, што раскусціўся сярод бярозак, нечакана выскачыў Боўдзіла. Выгляд у яго, як заўсёды, быў звераваты.

— Па-ла-а, лы-жа-я, лу-кі ўве-лх! Ха-на та-а-бе-е... Здаецца, упершыню Вера вельмі спалохалася. Яна імгненна адскочыла ўбок і стрымгалоў пабегла з бярэзніку. Не, з Боўдзілам цяпер не да жартачак, яго лепш абмінуць. Вунь як вызверыўся, нібы сарваўся з ланцуга. I чаго ён туляецца тут? Вера адбеглася ад бярэзніку крокаў на трыццаць і спынілася. Боўдзіла спыніўся на ўскрайку і заспяваў сваю бязглуздую частушку, картавячы літару «р»:

— Лыжы-лыжы сеў на лыжы і паехаў ваяваць...

— Прыдурак лагерны, — нягучна сказала Вера і ўжо больш голасна: — Ты Сярожу бачыў?

— Не чую, падыдзі бліжэй, — выскаліўся Боўдзіла. — Не бойся, не ўкушу.

— Я Сярожу шукаю, ён рыбу лавіў. — Вера прайшла крыху наперад і зноў спынілася. — Ты Сярожу бачыў?

— Бачыў, бачыў і сабачыў, — зарагатаў Боўдзіла. — Лыбачок засланы... Гы-гы-гы...

— Ты што выскаляешся? — гарачыня шуганула ў Верыны шчокі, яна адчула ў голасе свайго ворага нейкі намёк і рашуча пайшла да Боўдзілы. — Кажы, гад печаны!

— Ой баюся, ой павалюся! — дурасліва прытанцоўваў Абабурка, хаця без ранейшай ваяўнічасці. Ён нават на крок-другі адступіў назад і пагрозліва ўзмахнуў кароткай палкай. — Бачыў твайго блата ў белых тапачках... I цябе залаз заныкаем, па-ла лы-жая.

— Ты, слюнявы, заныкаеш, ты?!

Цяпер адлегласць паміж імі была крокаў дзесяць, не больш. Вера ўзіралася ў мурзаты Сенькаў твар з кплівай непрыязнасцю, адчуваючы ўсю недарэчнасць гэтай выпадковай размовы. Ды хіба можна з ім дагаварыцца да чаго-небудзь талковага?

— Паглядзім, як ты заспяваеш перад участковым... Конюх пазваніў у міліцыю. Гнядога зусім скалечылі. Думаеш, ніхто не бачыў, як вы ноччу гойсалі на конях? Вам гэтае катанне бокам вылезе...

Вера раптам выказала ўголас сваю здагадку, якая ўстрывожыла яе яшчэ ў канюшні, калі яна ўбачыла знявечанага Гнядога. А хто ж іншы здатны на такое ў іхняй вёсцы?

— Ты што, ты што?! Які Гняды? Хто катаўся ноччу? Выдумшчыца лыжая, па-ла-а!

— Гэта ты ўчастковаму раскажаш. I пра сваіх дружкоў...

— Якія длужкі?! Заткніся! — закрычаў Боўдзіла і замахнуўся палкай. — Галаву знясу!

I тут Вера заўважыла, як у бярэзніку мільганулі дзве постаці, хаваючыся за тонкімі стваламі дрэў. Перабеглі бліжэй, прыселі за маліннікам.

«Хто там? Ці не Кекс з Пепсам? Няўжо гарадскія блатнякі зноў заявіліся? Тады і ноччу іх работа: ім жа забавы падавай, прывыклі кайфаваць-вымурацца, — з трывогай думала Вера і пільна сачыла за бярэзнікам. — Дзе ж Сярожка? I чаго з Боўдзілам весці перагаворы? Які толк? Толькі час марнаваць... Усё роўна ад яго нічога не даб'ешся. Выскаляка прыдуркаваты...»

— Можа, і салодзенькім частаваліся? — прыпомніла Вера мінулагоднюю гісторыю з калгасным пчальніком. — На конях за мядком...

Яна ледзьве паспела прысесці, бо палка, якую з усяе сілы шпурнуў Боўдзіла, са свістам праляцела над яе галавой. Ён схапіў яшчэ штосьці з зямлі і з дзікім віскатам кінуўся наперад:

— Залаз паспытаеш мядку!

— Лаві вядзьмачку! — пагрозлівы крык даляцеў з бярэзніку: — Ла-а-ві-і...

Вера паказала дулю Боўдзілу і тым, хто хаваўся ў бярэзніку, і пабегла да ракі. Бегла лёгка, нібы са спадарожным ветрам.

«Паспрабуй дагані, касалапы прыдурак!»

Яна нечакана спатыкнулася аб кратову купіну, не ўтрымалася і ўпала на калені. Аж юзам праехала па траве. Ударылася, выпацкала падол сваёй сіняй, у белы дробны гарошак сукенкі — хоць плач! I заплакала, ціха, жаласліва, калі азірнулася і ўбачыла, што ніхто за ёй не гоніцца, што Боўдзіла знік як прывід. Быў — не быў...