Сергей Балахонов - Зямля пад крыламі Фенікса (зборнік)

Нікіфар Віцебскі крытыкаваў яе за «блядьню скоморошью» у песнях пра «цветии розы» і «лето в веси» (лета ў вёсцы). З ім быў салідарны Сава Пінскі. Нехта з удзельных князёў быў гатовы яе «пугой пригостити» за навелу «О прузях в шеломах князевых» («Пра тараканаў у княскіх шаломах»). На полацкім вечы 1208 г. усур’ёз абмяркоўвалася пытанне аб росшуку і запраторанні ў вязніцу менскай пісьменніцы за «лихокрывство» (фальшаваньне) у адным з яе твораў жыцця князёўны Рагнеды. А вось свецкі кніжнік Няўзор Нелюбскі творчасць Веляславы Менскай любіў і называў «солнцем меж церковной тьмечи».

Нястача гістарычных крыніцаў не дазваляе напоўніцу прасачыць жыццёвы і творчы шлях выдатнай літаратаркі Старое Беларусі. Застаецца нявысветленым уплыў Веляславы Менскай на далейшае развіццё старабеларускае літаратуры. Паасобныя даследнікі лічаць, што яе ўплыў быў па-сапраўднаму агромністым. Літаратуразнавец Пятро Малубайка схільны лічыць, што менавіта Веляславае належыць знакавы выраз: «Усеагульная абыякавасць і млявасць да жыцця». Што праўда, невядома, як ён гучаў першапачаткова. Хачу спадзявацца, што маё сціплае нядзельнае даследаванне без абеду і падвячорку стане адпраўным пунктам для далейшых навуковых адкрыццяў.

Погибшие открытия: Хрестоматия утраченных литературных находок. Екатеринбург, 1999. С. 12–13.

Греческий «Физиолог» по черниговскому краткому списку XI века. Киев, 1848. С. 39.

Церковь и литература в Западной Руси во времена литовских князей (от Гедимина до Витовта). Ревель, 1898. С. 91.

Pergaminy Jadźwingów. Paryż, 1834. S. 15.

Цыт. паводле: Коленко Ф., Шанцев И. История Руси: Что от нас прятали? Ростов-на-Дону, 1995. С. 60.

Эпистолярное наследие русской православной церкви: Древний период. Сергиев Посад, 1912. С. 140.

Летяго В.В. Вокруг «Слова о законе и благодати»: источники, черновики, наследования. Орел, 1992. С. 56.

Quellen des Mittelalters. Darmstadt, 1962. Band XIa. S. 654.

Тайный летописец Великих князей Литовских: [Рукапіс з прыватнага збору гомельскага калекцыянера старасветчыны Стывенсана Я.П. Пагінацыя адсутнічае.]

Scriptores Rerum Livonicarum. Riga—Leipzig, 1854. Band 1. Teil 2. S. 272. Вершаваны пераклад – наш.

Штогоднік Беларускага Архіву Сноў. Менск, 2002. С. 18.

Послания Гедимина. Калининград, 2000. С. 42.

Церковь и литература в Западной Руси во времена литовских князей (от Гедимина до Витовта). Ревель, 1898. С. 92.

Decameron di Lithuania; албо Литуанский Десятиден, где кратко припадки вшелякие оповедаеть Иван Кособоцкий, котрый был за Витовта господаря часы: Рукапіс Новасібірскай абласной аб’яднанай універсальнай бібліятэкі. Інв. № 4591. С. 69.

Дневники караимов: [Рукапіс Публічнай бібліятэкі Буэнас-Айрэсу. Інв. № 1506–1410.] Сшытак 10. С. 140.

Гайдэнштайн Р. Над Полацкам ізноў дажджы: Фрагмэнты ўспамінаў. Рэгенсбург, 1946. С. 8.

Сношения с Польшей. Цэнтральны дзяржаўны архіў старажытных актаў (Масква). Ф. 79-біс. Воп. 1. Спр. 86. Арк. 31.

Цыт. паводле: Цьвін Л. Начырк з гісторыі беларуска-маскоўскіх дачыненьняў цягам XVI—ХVIII стст. Чыкага, 1975. Б. 75.

Литовская метрика. Книга публичных дел // Русская историческая библиотека. Юрьев, 1914. Т. XXX. Ч. 2. Столбец 681.

Там же. Столбец 690.

Быховская хроника XVII в. // Новое в палеографии восточных славян. Москва, 2003. С. 140.

Дыяриуш, албо Спис деев и дум о всем чисто Ионы Тривольского: [Рукапіс Галоўнага архіву старажытных актаў (Варшава). Інв. № 2000/ХР.] С. 80.

Казанье поляшуцке схызматычне. [Рукапіс Галоўнага архіву старажытных актаў (Варшава). Інв. № 5903-43.] С. 2.

Акты Литовской метрики, собранные И. Я. Погранзоновичем. Варшава, 1887. Т. 2. Вып. 1. С. 431.

Присовокупление к части первой Архива Юго-Западной России. Киев, 1860. С. 315–318.

Леопардов раптуляр Яна Ранка: [Рукапіс Тамбоўскай абласной бібліятэкі. Інв. № 6144-3 (пер). Пагінацыя адсутнічае.]

Рассказ неизвестного солдата российского, бывшего участником Северной войны. Санкт-Петербург, 1800. С. 5.

Krigares Dagböcker. Lund, 1902. V. 2. S. 57.

Головнев-Седовласов П. Ю. Вспоминанья о ратных трудах. Нижний Новгород, 1832. С. 220.