Зинаида Дудюк - Аднарог

— Гэта ж Інка, — усклікнуў Карней. — Ці жывая хоць?

Платонавіч прысеў каля маладзіцы, узяў яе руку, стаў слухаць пульс, потым прыклаў пальцы да соннай артэрыі.

— Пульс не праслухоўваецца, — усхвалявана прамовіў ён.

— Трэба несці дамоў, — прапанаваў Карней.

— А раптам у яе пазваночнік пашкоджаны, тады нельга з месца кранаць...

— Які пазваночнік, вунь на галаве рана...

Пакуль мужчыны разважалі над Інкай, Кося наблізіўся да жанчыны, апусціў галаву ёй на грудзі — жанчына расплюшчыла вочы і няўцямна зірнула на мужчын.

— Ажыла! — узрадавана сказаў Платонавіч. — Я ж табе казаў, што гэта сапраўдны аднарог!

Карней не звярнуў увагі на словы суседа, схіліўся над Інкай, спытаў:

— Як ты? Што ў цябе баліць?

— Галава...

— Устаць і ісці зможаш?

Інка варухнулася, села і заплюшчыла вочы:

— Галава кружыцца, свет пераварочваецца дагары нагамі...

— Нічога, гэта пройдзе, — запэўніў Карней, памагаючы жанчыне падняцца. Платонавіч падхапіў Інку з другога боку, і мужчыны памалу павялі яе ў вёску.

— Што з табою здарылася? — спытаў Карней.

— Не памятаю...

— Нехта цябе змалаціў на горкі яблык...

— Ты яшчэ пытаеш? — з сарказмам адказаў Платонавіч. — Іванава работа. Хто каго любіць, той таго чубіць.

— Дзе Іван? Гэта ён цябе пабіў? — спытаў Карней у маладзіцы.

— Не ведаю, не помню, — адказала яна. — Завядзіце мяне да яго. Трэба з ім пагутарыць.

— Няўжо яшчэ не нагаманіліся? — насмешліва спытаў Платонавіч.

Інка нічога не адказала, плялася, звесіўшы галаву, валасы затулялі азызлы ссінелы твар, на якім замест вачэй засталіся толькі дзве вузкія шчылінкі.

9

Ля Іванавай хаты валяліся нейкія паперы, абрыўкі цэлафану, жалезнае ламачча.

— Развёў антысанітарыю, ператварыў двор у сметнік, — абурыўся Платонавіч, спыняючыся каля весніц.

У гэты час з суседняга двара, дзе ніхто даўно не жыў, выйшаў Іван з мехам на плячы (нёс нешта цяжкае), насцярожана зірнуў на вяскоўцаў, але не спыніўся, наблізіўся, зірнуў на Інку, злосна выдыхнуў:

— З’явілася, не запылілася! З двума хахалямі!

— Ваня, я хачу табе сказаць...

— Ідзі дамоў і больш ніколі не прыходзь, — гаркнуў Іван і пашыбаваў у свой двор не азіраючыся...

— Ванечка, Ванечка... — бездапаможна прашаптала Інка, хацела пайсці за ім следам, але Платонавіч спыніў яе.

— Не губляй галаву, маладзіца, табе ў доктара трэба зняць пабоі. Цябе сын дома чакае, а ты...

Інка раптам страціла прытомнасць і асунулася на зямлю.

— Ну, вось дагуляліся... Пайду патэлефаную ад Вольгі і выклікаю хуткую дапамогу, заадно скажу, што Іван аб’явіўся, мо гэта зацікавіць участковага, — прагаварыў Платонавіч і хуценька пайшоў уздоўж вуліцы.

Карней бездапаможна азірнуўся, не ведаючы, як дапамагчы распластанай Інцы, але убачыў Косю, папрасіў яго:

— Ратуй Інку.

Кося наблізіўся да жанчыны, лізнуў лоб, яна расплюшчыла вочы і спытала:

— Дзядзька Карней, што са мною?

— Захварэла ты. Хутка доктар прыедзе і палечыць, а пакуль паляжы.

Вароны звягліва і няспынна каркалі, быццам нешта важнае вырашалі. Жанчына зірнула праз вузкія шчылінкі заплылых вачэй і спытала:

— Чаго яны тут сабраліся? Ці не на маю смерць?

— Табе трэба жыць, Інка, у цябе двое дзетак малых. Хто ж іх на ногі паставіць?

Інка ціха ўсхліпнула, з вачэй яе выкаціліся дзве слязіны і скаціліся ажно да падбародка.

— Ангелінку шкода, зусім малая... І Уладзік бездапаможны, — прашаптала яна.

— Годзе, не плач... Усё будзе добра... Табе нельга хвалявацца, — супакоіў яе Карней.

Хутка вярнуліся Вольга з Платонавічам, прынеслі вады, адпаілі Інку. Яна села, абапіраючыся на плот. Вольга разглядвала Інку, божкала ды войкала:

— Як жа можна гэтак змалаціць прыгожы тварык? Нелюдзем трэба быць, зверам, каб вось так здзекавацца з чалавека! — казала яна голасна, падпершы бакі рукамі, каб пачуў Іван у хаце. — Як такіх вылюдкаў зямля носіць! Жылі мы сабе і гора не ведалі, дык на табе, маеш! Навалач нейкая прыпаўзла і свет каламуціць! Каб ты сваёй крыві напіўся! Усё ліха на цябе! Каб табе рукі паадсыхалі! — сыпала Вольга праклёны.

З хаты выйшаў Іван, моцна грукнуў дзвярамі, крыкнуў:

— Чаго тут сабраліся, прэч пайшлі! Зараз як вазьму дручка, дык мала не будзе!

Ён брудна вылаяўся, падышоў да плота і пачаў адломваць штыкеціну! Вольга адышла ад Іванавага двара колькі крокаў і крыкнула:

— Я вось зараз участковаму патэлефаную. Гэта наша вуліца, нашы хаты! А ты, набрыдзь, выбірайся адсюль!