Alexandra Belinda - Biała Gardenia

– Chciałem urządzić go dla was pięknie, ale nie zdołałem – powiedział, nogą dotykając karmazynowego dywanika, który zatriumfował nad jego prostą matą tatami. – Może zbyt się różnimy.

Matka z trudem ukryła uśmiech. Pomyślałam, że generał ma zamiar wyjść, ale odwrócił się raz jeszcze, by na nią spojrzeć, wcale nie jak wysoki rangą wojskowy, lecz zawstydzony chłopiec skarcony przez swoją rodzicielkę.

– Może znalazłem coś, co oboje uznamy za piękne? – Sięgnął do kieszeni i wyciągnął szklaną szkatułkę.

Matka się zawahała., ale nie potrafiła opanować ciekawości i wyjęła szkatułkę z rąk generała. Wychyliłam się, żeby zobaczyć, co przyniósł. Gdy otworzyła wieczko, delikatny zapach wypełnił powietrze. Od razu wiedziałam, co to, choć nigdy dotąd go nie czułam. Coraz mocniejszy aromat rozchodził się po pokoju, oczarowując nas. Była to mieszanka magii i romansu, egzotyczny Wschód i dekadencki Zachód. Serce mnie bolało, a skóra mrowiła.

Poczułam na sobie wzrok matki. Jej oczy lśniły od łez. Podsunęła mi szkatułkę, a ja zapatrzyłam się na biały kwiat. Cudowna roślina otoczona lśniącymi zielonymi liśćmi przywodziła na myśl miejsca, w których słońce prześwieca przez liście, a ptaki śpiewają dniem i nocą. Chciałam zapłakać nad pięknem tego kwiatu. Natychmiast domyśliłam się jego nazwy, chociaż dotąd widziałam go jedynie w wyobraźni. Krzew pochodził z Chin, ale był tropikalny i nie rósł w Harbinie, gdzie zdarzały się tęgie mrozy.

Ojciec wiele razy opowiadał nam o legendarnej białej gardenii.

Pierwszy raz ujrzał ją, gdy towarzyszył swojej rodzinie na letnim balu cara w Wielkim Pałacu. Opisał nam kobiety w kwiecistych sukniach, z klejnotami lśniącymi we włosach, lokajów i powozy, kolację złożoną ze świeżego kawioru, wędzonej gęsi i zupy z czeczugi, podawaną przy okrągłych stołach ze szkła, a także pokaz fajerwerków do baletu Śpiąca królewna Czajkowskiego. Po powitaniu cara i jego rodziny ojciec wszedł do pomieszczenia, którego szklane drzwi wychodziły na ogród. Właśnie tam ujrzał po raz pierwszy porcelanowe donice z gardeniami, sprowadzonymi na tę okazję aż z Chin. W lecie ich delikatny zapach wprost upajał. Kwiaty zdawały się wdzięcznie kiwać na powitanie ojca, zupełnie jak przed chwilą caryca i jej córki.

Tamtego wieczoru ojciec zakochał się we wspomnieniu białych nocy i urzekającego kwiatu, którego aromat kojarzył się z rajskim ogrodem.

Nieraz ojciec usiłował kupić matce butlę tego zapachu, abyśmy także i my przeżyły to wspomnienie, ale nikt w Harbinie nie słyszał o cudownej roślinie i jego wysiłki spełzły na niczym.

– Skąd pan to ma? – zapytała matka generała, wodząc czubkiem palca po delikatnych płatkach.

– Od Chińczyka o imieniu Huang – odparł. – To właściciel cieplarni za miastem.

Matka jednak ledwie usłyszała odpowiedź, jej myśli krążyły miliony kilometrów dalej, po Sankt Petersburgu. Generał odwrócił się, by odejść. Podążyłam za nim aż do stóp schodów.

– Panie generale – wyszeptałam do niego. – Skąd pan wiedział? Uniósł brwi i zapatrzył się na mnie. Jego posiniaczony policzek przybrał barwę świeżej śliwki. – O kwiecie – wyjaśniłam.

Jednak generał tylko westchnął i dotknął mojego ramienia.

– Dobranoc – powiedział.

Kiedy nadeszła wiosna i śniegi stopniały, pojawiły się plotki, że Japończycy przegrywają wojnę. Nocą słyszałam samoloty i wymianę ognia. Borys wyjaśnił, że to Sowieci walczą z Japończykami na granicy.

– Boże, miej nas w swojej opiece, jeśli komuniści dotrą tu przed Amerykanami – powiedział.

Postanowiłam się dowiedzieć, czy Japończycy naprawdę przegrywają wojnę i obmyśliłam plan polegający na śledzeniu generała aż do jego kwatery. Moje pierwsze dwie próby wstania przed nim spełzły na niczym, gdyż spałam dłużej niż zazwyczaj, ale trzeciego dnia obudził mnie sen o ojcu. Tata stał przede mną i mówił z uśmiechem: „Nie przejmuj się. Pomyślisz, że jesteście same, ale tak nie będzie. Przyślę kogoś”. Jego obraz zbladł, a ja zmrużyłam oczy przed porannym światłem sączącym się między zasłonami. Błyskawicznie zerwałam się z łóżka, musiałam jedynie włożyć płaszcz i czapkę, gdyż spałam w ubraniu i butach. Wymknęłam się kuchennymi drzwiami i pobiegłam pod mur garażu, gdzie ukryłam rower. Przykucnęłam na grząskiej ziemi i czekałam. Kilka minut później czarne auto zahamowało przy naszej furtce. Drzwi wejściowe się otworzyły, stanął w nich generał.

Kiedy samochód odjechał, wskoczyłam na rower i pedałowałam ile sił w nogach, choć usiłowałam zachować dyskretny dystans. Niebo było zachmurzone, droga ciemna i błotnista. Auto dotarło do skrzyżowania i stanęło, ja zaś skryłam się za drzewem. Pojazd się cofnął i skręcił, już nie zmierzał drogą do sąsiedniej wioski, gdzie podobno codziennie jeździł generał, lecz ruszył wprost do miasta. Znowu wskoczyłam na rower, ale kiedy dotarłam do skrzyżowania, najechałam na kamień i spadłam, uderzając ramieniem o ziemię. Wykrzywiłam usta z bólu i popatrzyłam na swój pojazd. Przednie szprychy wygięły się w miejscu, gdzie kopnęłam je podczas upadku. Łzy trysnęły mi z oczu, pokuśtykałam po wzgórzu, prowadząc skrzypiący rower.

Tuż pod domem natknęłam się na Chińczyka zerkającego zza drzew przy ulicy. Wyglądał, jakby na mnie czekał. Przeszłam na drugą stronę i zaczęłam biec z rozklekotanym rowerem. Nieznajomy wkrótce mnie dogonił i powitał nienagannym rosyjskim. Jego szkliste spojrzenie było na tyle niepokojące, że nie odpowiedziałam.

– Dlaczego udzielacie gościny Japończykowi? – westchnął, jakby rozmawiał ze swoją niegrzeczną siostrą.

– Nie miałyśmy z tym nic wspólnego. – Nie odrywałam wzroku od jezdni. – Po prostu przyszedł i nie mogłyśmy odmówić.

Wziął ode mnie kierownicę, udając, że mi pomaga, i wtedy zauważyłam jego rękawiczki. Wyglądały tak, jakby w nich skrywał jabłka, a nie dłonie.

– Japończycy to bardzo źli ludzie – ciągnął. – Robili okropne rzeczy. Chińczycy nie zapomną, kto pomagał nam, a kto im.

Mówił sympatycznym, poufałym tonem, ale jego słowa sprawiły, że przeszył mnie dreszcz i zapomniałam o bolącym ramieniu.

Chińczyk zatrzymał się i położył rower na chodniku. Chciałam uciec, ale zamarłam ze strachu. Mężczyzna powoli i ostrożnie uniósł rękawiczkę, a następnie z gracją magika ściągnął ją z dłoni.

Trzymał przede mną zmiażdżony kłąb źle wygojonego ciała, zaciśniętego w pięść bez palców. Wrzasnęłam z przerażenia, ale zrozumiałam, że zrobił to nie tylko dla efektu; miało to być ostrzeżenie.

Zostawiłam rower przed furtką i pobiegłam do domu.

– Nazywam się Tang! – zawołał. – Zapamiętaj to sobie!

– Gdy odwróciłam się przy drzwiach, już go nie było. Z sercem walącym jak młotem udałam się po schodach do sypialni matki.

Uchyliłam drzwi i ujrzałam ją pogrążoną we śnie, z ciemnymi włosami rozsypanymi na poduszce. Zdjęłam płaszcz, ostrożnie – podniosłam kołdrę i wśliznęłam się do łóżka.

Matka westchnęła i delikatnie mnie pogłaskała, zanim znowu zapadła w głęboki jak śmierć sen.

W sierpniu kończyłam trzynaście lat i mimo wojny oraz śmierci ojca matka uparła się, żeby kontynuować rodzinną tradycję i zabrać mnie z tej okazji do starej dzielnicy. Borys i Olga nas tam zawieźli; Olga chciała kupić jakieś przyprawy, Borys znowu wybierał się do fryzjera. Urodziłam się w Harbinie i choć wielu Chińczyków powtarzało, że ani tu nie pasujemy, ani nie mamy prawa do tej ziemi, czułam, że to moje miasto. Kiedy do niego wjechaliśmy, ujrzałam znajome cerkwie w kształcie cebuli, pastelowe domy i wytworne kolumnady. Podobnie jak ja, matka także urodziła się w Harbinie. Była córką inżyniera, który po rewolucji stracił pracę na kolei. Dopiero mój arystokratyczny ojciec połączył nas z Rosją i dzięki niemu odnalazłyśmy swoje miejsce w carskiej architekturze.