Amélie Nothomb: Z pokorą i uniżeniem

– Reming Ltd., co to jest?

– Metale nieżelazne. Dział MM.

– Gunzer GmbH, co to takiego?

– Produkty chemiczne. Dział CP.

Bardzo szybko nauczyłam się na pamięć wszystkich firm i działów, z którymi były związane. Zadanie wydawało mi się coraz łatwiejsze. Było nudne jak flaki z olejem, co nawet mnie urządzało, bo mogłam zająć umysł czym innym. I tak, wpisując faktury do ksiąg, unosiłam często głowę, żeby sobie pomarzyć, podziwiając piękne oblicze mojej denuncjatorki.

Mijały tygodnie, a ja stawałam się coraz spokojniejsza. Nazywałam to rachunkową pogodą ducha. Nie było wielkiej różnicy między zajęciem średniowiecznego mnicha kopisty a moim: spędzałam całe dnie na przepisywaniu liter i cyfr. Mój mózg nigdy dotąd nie był tak mało pobudzany, toteż przejawiał niesłychany spokój. Był to zen ksiąg rachunkowych. Przyłapywałam się na myśli, że gdyby następne czterdzieści lat mojego życia miało upłynąć w tym rozkosznym otępieniu, przyjęłabym to z zadowoleniem.

I pomyśleć, że byłam na tyle głupia, żeby kończyć wyższe studia. Bo przecież trudno sobie wyobrazić coś mniej intelektualnego niż moja mózgownica rozkwitająca przy bezmyślnym powielaniu głupot. Byłam stworzona do życia w zakonie kontemplacyjnym, nareszcie to do mnie dotarło. Wpisywać liczby, wpatrując się w piękno, to dopiero szczęście.

Fubuki miała rację: pomysł pracy z panem Tenshi był nieporozumieniem. Niepotrzebnie napisałam ten raport o maśle. Mój umysł nie należał do gatunku zdobywczych, lecz do gatunku krowich: pasł się na łąkach pełnych faktur, czekając, aż spłynie na niego łaska. Jak dobrze żyć bez pychy i bez inteligencji. To była hibernacja.

Pod koniec miesiąca pan Unaji przyszedł wciągnąć moją pracę do komputera. Przez dwa dni przepisywał kolumny cyfr i liter. Cieszyłam się idiotycznie z tego, że stanowię skuteczne ogniwo w łańcuchu.

Przypadek – a może los? – sprawił, że pan Unaji zostawił sobie na koniec księgę faktur CP. Tak jak przy dziesięciu poprzednich, zaczął rutynowo bębnić po klawiaturze. Po kilku minutach usłyszałam, jak krzyczy:

– To nie do wiary! To nie do wiary!

Przewracał kartki z coraz większą wściekłością. Potem ogarnął go nerwowy chichot, który przerodził się w serię krótkich urywanych okrzyków. Czterdziestu członków ogromnego zespołu przyglądało mu się ze zdumieniem. Poczułam się źle.

Fubuki zerwała się z miejsca i podbiegła do niego. Wyjąc ze śmiechu, zaczął jej pokazywać liczne ustępy w księdze. Odwróciła się w moją stronę. Nie udzieliła się jej chorobliwa wesołość kolegi. Trupio blada, kazała mi podejść.

– Co to jest? – spytała sucho, wskazując na jedną z inkryminowanych linijek.

Przeczytałam:

– No, to jest rachunek firmy GmbH z dnia…

– Firmy GmbH? Firmy GmbH! – uniosła się. Czterdziestu pracowników działu gruchnęło śmiechem. Nie rozumiałam.

– Czy może mi pani wyjaśnić, co to za firma GmbH? – spytała moja przełożona, krzyżując ręce na piersiach.

– To niemiecka spółka chemiczna, z którą często zawieramy transakcje.

Salwy śmiechu przybrały na sile.

– Nie zauważyła pani, że przed GmbH występuje zawsze jedna lub kilka nazw? – ciągnęła Fubuki.

– Owszem. Są to, jak myślę, nazwy różnych filii. Uznałam, że lepiej będzie nie zaśmiecać księgi takimi szczegółami.

Nawet pan Saito, mimo swojej sztywności, dawał upust rosnącemu rozbawieniu. Fubuki natomiast nadal się nie śmiała. Na jej twarzy malowała się z trudem powstrzymywana wściekłość. Gdyby mogła mnie spoliczkować, na pewno by to zrobiła. Głosem ostrym jak szabla ucięła:

– Idiotka! Niech się pani raz na zawsze nauczy, że GmbH jest niemieckim odpowiednikiem angielskiego Ltd. i francuskiego S.R.L. Przedsiębiorstwa, które tak inteligentnie zgrupowała pani pod nazwą GmbH, nie mają ze sobą nic wspólnego! To dokładnie tak, jakby zadowoliła się pani pisaniem Ltd., żeby określić wszystkie amerykańskie, angielskie i australijskie firmy, z którymi współpracujemy! Ile czasu zajmie nam teraz naprawianie pani błędów?

Wybrałam najgłupszą z możliwych linię obrony:

– Że też Niemcy musieli sobie wymyślić taki długi skrót na zwykłe S.R.L.!

– No właśnie! Okazuje się, że to wina Niemców, że pani jest głupia?

– Proszę się uspokoić, Fubuki, nie mogłam o tym wiedzieć…

– Nie mogła pani? Pani kraj graniczy z Niemcami, a pani nie mogła wiedzieć tego, co my wiemy, chociaż żyjemy na drugim końcu planety?

Miałam ochotę powiedzieć coś strasznego, co, Bogu dzięki, zachowałam dla siebie: „Może i Belgia graniczy z Niemcami, za to Japonia, w czasie ostatniej wojny, miała z Niemcami znacznie więcej wspólnego niż tylko granicę!”.

Spuściłam głowę, pokonana.

– Niech pani tak nie stoi! Proszę iść odszukać faktury, które w swej wielkiej mądrości od miesiąca składała pani w dziale chemii!

Kiedy otworzyłam szufladę, omal nie parsknęłam śmiechem, stwierdziwszy, że w wyniku moich działań segregator produktów chemicznych osiągnął nieprawdopodobne rozmiary.

Pan Unaji, panna Mori i ja wzięliśmy się do pracy. Trzy dni zajęło nam przywrócenie porządku w jedenastu księgach. Miałam już mocno nadszarpniętą opinię, kiedy zdarzyło się coś jeszcze gorszego.

Pierwszą zapowiedzią kłopotów było lekkie drżenie szerokich barów dzielnego Unaji: oznaczało, że za chwilę zacznie się śmiać. Wibracja sięgnęła torsu, a potem gardła. Wreszcie rozległ się śmiech, a ja dostałam gęsiej skórki.

Fubuki, blada ze złości, spytała:

– Co ona znowu zrobiła?

Pan Unaji pokazał jej najpierw fakturę, potem księgę rachunkową.

Zakryła twarz dłońmi. Zrobiło mi się niedobrze na myśl o tym, co mnie czeka.

Następnie zaczęli przewracać kartki i stawiać znaczki na niektórych rachunkach. W końcu Fubuki złapała mnie za ramię: bez słowa wskazała mi sumy wypisane moim niezrównanym pismem.

– Kiedy znajdą się obok siebie więcej niż cztery zera, nie jest pani zdolna poprawnie przepisać liczby. Za każdym razem dodaje pani lub odejmuje przynajmniej jedno zero!

– No, rzeczywiście.

– Czy zdaje sobie pani sprawę, ile tygodni zajmie nam teraz wychwycenie i poprawienie pani błędów?

– To nie takie proste, te wszystkie następujące po sobie zera…

– Proszę zamilknąć!

Ciągnąc za ramię, wywlokła mnie z pokoju. Weszłyśmy do jakiegoś pustego gabinetu – zamknęła za sobą drzwi.

– Nie wstyd pani?

– Bardzo mi przykro – wyjąkałam żałośnie.

– Nieprawda, wcale pani nie jest przykro! Myśli pani, że dam się oszukać? Popełniła pani te skandaliczne błędy, żeby się na mnie zemścić!

– Przysięgam, że nie!

– Dobrze wiem. Nie może mi pani darować, że doniosłam na panią do wiceprezesa w sprawie produktów mlecznych i postanowiła pani publicznie mnie ośmieszyć.

– Ośmieszam siebie, nie panią.

– Jestem pani bezpośrednią przełożoną i wszyscy wiedzą, że ja powierzyłam pani to zajęcie. Więc to ja odpowiadam za pani czyny. Dobrze pani o tym wie. Postępuje pani równie nikczemnie jak inni przedstawiciele Zachodu: stawia pani miłość własną ponad interes firmy. Żeby zemścić się za to, co zrobiłam, nie zawahała się pani sabotować księgowości Yumimoto, doskonale wiedząc, że pani winy spadną na mnie!

– Nie miałam o tym pojęcia i nie zrobiłam tych błędów umyślnie!

– Akurat! Nie wątpię, że jest pani mało inteligentna. Jednak nie wyobrażam sobie, żeby ktoś mógł być aż tak głupi, by popełnić tak monstrualne błędy!