Amélie Nothomb - Ani z widzenia, ani ze słyszenia

Rzadko zdarza mi się napisać opowieść, w której nikt nikogo nie ma ochoty zamordować. To na tym chyba polega opowieść o koi.

Posiłki przygotowywał Rinri. Kucharzył kiepsko, lecz i tak, podobnie jak cała ludzkość, lepiej ode mnie. Szkoda byłoby, żeby wspaniały elektrosprzęt kuchenny Christine stał niewykorzystany. A tak został wykorzystany do robienia wątpliwej jakości makaronów, które Rinri nazywał carbonara – jego wersja tego klasycznego dania polegała na wrzuceniu do niego, i to w wielkich ilościach, wszelkich możliwych tłuszczów, występujących w 1989 roku na ziemi. Kuchnia japońska, jak powszechnie wiadomo, jest lekka. I w tym przypadku nie wykluczam hipotezy, że stałam się powodem kulturowego rozpasania.

Zamiast mu uświadomić, że jest to niejadalne, opowiadałam, jak uwielbiam sushi i sashimi. Krzywił się.

– Nie lubisz tego? – zapytałam.

– Nie, lubię – odpowiedział uprzejmie.

– Pewnie trudno to przygotować.

– Owszem.

– Mógłbyś kupić w sklepie.

– Naprawdę tak ci zależy?

– Czemu mówisz, że to lubisz, skoro nie lubisz?

– Lubię. Ale kiedy jem sushi i sashimi, czuję się jak na obiedzie u rodziców, i to w towarzystwie dziadków.

To był argument.

– W dodatku, kiedy to jemy, przez cały czas opowiadają, jakie jest zdrowe. Strasznie mnie to denerwuje – dodał.

– Rozumiem. A to budzi apetyt na rzeczy niezdrowe, typu spaghetti carbonara – powiedziałam.

– To spaghetti carbonara jest niezdrowe?

– W twoim wydaniu na pewno tak.

– I dlatego jest takie smaczne.

Tym trudniej będzie go poprosić o przyrządzenie czegoś innego.

– A może znów zrobię fondue? – zaproponował.

– Nie.

– Nie smakowało ci?

– Smakowało, ale fondue to szczególne wspomnienie. Powtórzenie go może nas tylko rozczarować.

Uff. Znalazłam grzeczną wymówkę.

– A okonomiyaki, które jedliśmy u twoich przyjaciół?

– Tak, to jest łatwe.

Uratowana. Okonomiyaki stało się naszym ulubionym daniem. Lodówka napełniła się na stałe krewetkami, jajkami, kapustą i imbirem. Na stole królował sos śliwkowy.

– Gdzie kupujesz taki pyszny sos? – zapytałam.

– Mam skład w domu. Rodzice przywieźli z Hiroszimy.

– A to znaczy, że kiedy się wyczerpie, trzeba będzie się tam znowu wybrać.

– Nigdy tam nie byłem.

– To dobrze. Nie widziałeś nic w Hiroszimie, nic a nic.

– Co ty mówisz?

Wyjaśniłam, że to parodia klasycznej odzywki francuskiego kina literackiego.

– Nie widziałem tego filmu – obruszył się.

– Możesz przeczytać książkę.

– O czym to jest?

– Nie powiem ci, wolę, żebyś sam odkrył.

Przez cały ten wspólnie spędzony czas nie wystawiliśmy nosa na zewnątrz. Powrót Christine zbliżał się wielkimi krokami; z przerażeniem myśleliśmy o opuszczeniu mieszkania, które odegrało taką rolę w naszym związku.

– Moglibyśmy się w nim zabarykadować – zasugerowałam.

– Naprawdę byś to zrobiła? – spytał Rinri z pełnym zgrozy podziwem.

Cieszyłam się, że uważa mnie za zdolną do tak strasznych czynów.

Mnóstwo czasu spędzaliśmy w łazience. Wanna miała rozmiary wydrążonego wieloryba o nozdrzach skierowanych do wewnątrz.

Posłuszny tradycji, Rinri przed wejściem do kąpieli szorował się od stóp do głów w umywalce; nie wolno kalać czcigodnej wanny. Nie mogłam nagiąć się do tego zwyczaju, który uważałam za niedorzeczny. To tak jakby wkładać czyste naczynia do zmywarki.

Przedstawiłam mu swój punkt widzenia.

– Być może masz rację – odrzekł na to – ale nie potrafię inaczej. Profanacja wody w kąpieli jest ponad moje siły.

– Ale wygłaszanie bluźnierstw o japońskim jedzeniu to dla ciebie nie problem.

– Tak już jest.

Miał rację. Żadnego z jego reakcyjnych bastionów nie sposób było racjonalnie uzasadnić.

Czasami miałam wrażenie, że wanna-wieloryb porusza się i wciąga swoich lokatorów w otchłanie morza.

– Znasz opowieść o Jonaszu? – zapytałam.

– Tylko nie mów nic o wielorybach. Zaraz się posprzeczamy.

– Nie powiesz mi chyba, że jesteś jednym z tych Japończyków, którzy je jedzą?

– Wiem, że się nie powinno. Nie moja wina, że to takie dobre.

– Próbowałam, jest wstrętne!

– Widzisz? Gdyby ci smakowało, nasz zwyczaj by cię nie szokował.

– Ale wieloryby są gatunkiem na wymarciu!

– Wiem. Postępujemy źle. Ale co na to poradzę? Kiedy pomyślę o smaku tego mięsa, od razu zaczynam się ślinić. Nie mogę się opanować.

Nie był typowym Japończykiem. Na przykład mnóstwo podróżował, ale w pojedynkę i bez aparatu fotograficznego.

– Ukrywam to przed innymi. Gdyby moi rodzice dowiedzieli się, że jeżdżę sam, byliby zaniepokojeni.

– Myśleliby, że grozi ci niebezpieczeństwo?

– Nie. Zaniepokoiliby się o moje zdrowie psychiczne. Tutaj ktoś, kto lubi podróżować bez towarzystwa, uważany jest za obłąkanego. Słowo „sam” w naszym języku zawiera w sobie pojęcie rozpaczy.

– Przecież są w twoim kraju różni sławni pustelnicy.

– No właśnie. Panuje opinia, że samotność może lubić tylko bonza.

– Czemu twoi rodacy nigdy nie zbierają się w takie tłumy, jak właśnie za granicą?

– Bo lubią widzieć wokół ludzi różnych od siebie, a jednocześnie czuć się pewnie, będąc wśród sobie podobnych.

– A ta potrzeba fotografowania?

– Nie wiem. Denerwuje mnie to, tym bardziej że wszyscy fotografują to samo. Może jako dowód, że nie był to tylko sen.

– Nigdy cię nie widziałam z aparatem fotograficznym.

– Nie mam aparatu.

– Ty, który posiadasz wszelkie możliwe gadżety, jakie tylko istnieją, włącznie z podgrzewaczem do jedzenia szwajcarskiego fondue na statku kosmicznym, nie masz aparatu fotograficznego?

– Nie. To mnie nie interesuje.

– Skubany Rinri.

Zapytał, co znaczy to wyrażenie. Wyjaśniłam mu. Wydało mu się to tak niesamowicie dziwne, że zafascynowany, odtąd powtarzał po dwadzieścia razy dziennie: „Skubana Amélie”.

Któregoś popołudnia nagle zaczął padać deszcz, a potem grad. Przyglądając się temu przez okno mieszkania, skomentowałam:

– No proszę, nawet w Japonii zdarza się gradobicie.

Z tyłu za plecami usłyszałam echo jego głosu, powtarzającego:

– Gradobicie.

Zorientowałam się, że dopiero co odkrył to słowo, że kontekst sprecyzował mu jego znaczenie i powtarzał je, żeby utrwalić w pamięci. Roześmiałam się. Musiał zrozumieć moje rozbawienie, bo powiedział:

– Skubany ja.

Na początku kwietnia wróciła z Belgii Christine. W dobroci swojej oddałam jej mieszkanie. Rinri robił wrażenie bardziej załamanego niż ja. Nasz związek zmuszony był przybrać postać bardziej tułaczą. Nie byłam z tego powodu tak znów nieszczęśliwa. Brakowało mi trochę monofily.

Wróciłam do betonowego zamku. Rodzice Rinriego nie nazywali mnie już Sensei, co świadczyło o ich przenikliwości. Dziadkowie jeszcze częściej nazywali mnie Sensei, co potwierdzało ich przewrotność.

Kiedy w towarzystwie ich małego światka piłam herbatę, ojciec pokazał mi biżuterię, którą właśnie zaprojektował; dziwny naszyjnik, skrzyżowanie mobilu Caldera ze strumieniem onyksów.

– Podoba się pani?

– Podoba mi się to zestawienie czerni ze srebrem. Jest eleganckie.

– Należy do pani.

Rinri zapiął mi go na szyi. Byłam zmieszana. Kiedy znaleźliśmy się sami, powiedziałam:

– Twój ojciec podarował mi wspaniały prezent. W jaki sposób mu się zrewanżuję?