Уладзімір Някляеў - Лабух

— Я ж вам сказаў, што Лі-Лі — мая процілегласць.

— І што з таго? Яны ўсе — процілегласць!

Максім Аркадзьевіч ускочыў з крэсла — вялізны, пад столь. Тут яму сапраўды ніяк не павесіцца.

— Лі-Лі не ўсе! Усе — не процілеглыя, яны хочуць таго ж, чаго вы! А Лі-Лі хоча іншага! Не спасцігнуць, не спазнаць нешта, а стаць тым, што спазнае, без спасціжэння! Адразу — як вада вадой! Не ўсведамляючы сябе — гэта і ёсць дао! Але яна не разумее, што тады і бацька можа нарадзіць дачку, і дачка бацьку! Што яны адзін для аднаго і адзін у адным і нараджаюцца бясконца, бо няма такога, што ў адзін бок — пачатак, а ў другі — канец! Яна не здольная ўключыць мяне ў несвядомае, яна бачыць і бачыць мяне ў прымітыўным, фізічным пачатку — і хоча не так і не таго, як і чаго хачу я! Бо не ўяўляе, што са мной гэта, як і з вадой, можа адбыцца па-за мысленнем, проста адкрыцца — і ўсё! А вы думаеце, што я монстр!..

Я думаў, што ён не монстр, а вылюдак, але гэта адно і тое ж, так што ён зноў угадаў.

З усяго, што ён сказаў, я найперш пачуў гэта можа адбыцца — і выходзіла, што не адбылося... І толькі зараз я заўважыў, што сціскаю ў руцэ лімон і ўжо выціснуў з яго сок ці ні да апошняй кроплі — поўны сподачак.

— Максім Аркадзьевіч, скажыце мне так, каб я зразумеў: вы спалі з Лі-Лі? Былі вы з ёй, як з жанчынай, ці не?

— Не! — знясілена сеў ён, і відэлец перастаў варочацца ў корані майго раманчыка. — Вы ўсе нам замінаеце, праз вас я яе губляю... Не асабіста праз вас, а праз вас усіх, каго толькі тое і цікавіць, хто з кім спіць.

Яго, канечне, цікавіць толькі ісціна чань і абсалют дао, болей нічым ён не цікавіцца і нічога не хоча... Але хацець — не зрабіць. Калі б людзей судзілі за тое, чаго яны хочуць, свет быў бы суцэльнай турмой.

Струна напругі ўва мне паслабілася, я паклаў лімон у сподак — і сок пераліўся на стол. “Піце натуральныя сокі!..” Неяк трэба было вяртацца да натуральнага.

— У мяне таксама ёсць дачка, Максім Аркадзьевіч. Каміла, равесніца Лі-Лі...

— Ну і што?.. Вы чаму не п’еце?..

Мая дачка яго не цікавіла, а піць я не хацеў: каньяк, як і гарэлка, не можа прыдумаць мазгі.

— Яны сябруюць, Каміла мяне з Лі-Лі і пазнаёміла... Ведаеце, для чаго?

Максім Аркадзьевіч пырхнуў.

— Здагадваюся. Для жывёльных злучак.

Мне расхацелася распавядаць яму пра мае адносіны з дачкой...

— Няхай так. Але чаму са мной, чалавекам удвая старэйшым?.. Нават гэта не зусім натуральна, але ўсё ж...

— Не мой выпадак?

— Не ваш.

— І вы прыдумалі пазнаёміць мяне з вашай Камілай? Каб яна стала маёй Лі-Лі?

Пра такое я і блізка не думаў — ён што?..

— Не. Каміла хай сама знаёміцца, з кім захоча.

— Хай. Тады што вы прыдумалі?

Ён змушаў мяне да нечага, што я нібыта абавязаны быў прыдумаць, бо ён пазваніў мне, ратуючыся, хоць Максім Аркадзьевіч ад пачатку маніў: званіў ён не мне, а Лі-Лі, за мяне пасля ўжо зачапіўся...

— Не прыдумаў, думаю пакуль... Я кнігі ўсе не прачытаў, але чытаў Фрэйда, нешта яшчэ такое і...

Ён цераз столік нахіліўся да мяне, перабіваючы.

— Фрэйд — хворая пісаніна для хворых. А я прыдумаў, за вас прыдумаў! Ажаніцеся, ці проста вазьміце жыць да сябе Зою! Яны падобныя, і Зоя спелая, страсная, о, вы не ўяўляеце, якая Зоя страсная! — нашто вам Лі-Лі?

На твары ягоным блукала толькі што знойдзеная здагадка — Максім Аркадзьевіч не жартаваў. Калі я зразумеў яго правільна, калі наогул тут можна было нешта зразумець, ён прапаноўваў мне абмяняць Лі-Лі на Зою, сваю дачку на сваю жонку... Навесці парадак: узяць адну рэч і пакласці на месца другой.

— Вы прапануеце абмен?..

— Так! І ніхто не вешаецца!..

Сам я вешацца ніколі не збіраўся, але вешальнікаў бачаў... Трубач Чэсік Пілевіч, з якім гралі мы ў адной рок-групе, на канцэрце адышоў пад сола ўдарных за кулісы, сола скончылася, яму ўступаць, а яго няма... Сыгралі без трубы, кінуліся шукаць — вісіць у грымёрцы на рамяні... Чаму, з чаго?.. Пра суіцыд ніколі і не заікаўся... Я падумаў: можа, звыш што-небудзь, покліч які — музыкант ён ад Бога быў...

Аказалася, што не звыш, ніякі не покліч... Ажаніцца сабраўся, а нявеста, пакуль мы на гастролях былі, дагульвала сваё. І Чэсік, калі мы прыляцелі ўраніцы — на дзень усяго, толькі на той канцэрт — застаў яе з барабаншчыкам. Не з нашай групы, барабаншчыкаў хапае... Чэсік падумаў да вечара, як яму быць — і пад сола барабана...

Лабухі, помню, прыпухлі... Прыкол Чэсікаў ацанілі: прыкалоўся Чэсік крута — толькі што і каму даказаў?..

Максім Аркадзьевіч так, як я ўяўляў сабе вешальнікаў, не выглядаў. Я наогул засумняваўся ў тым, што ён вешальнік...