Уладзімір Някляеў - Лабух

Дзверы ў кватэру Лідзіі Паўлаўны былі прыадчыненыя, дзверы ў яе пакой свежапасечаныя, я прайшоў цераз прыхожую і рушыў на галасы ў кухні. Ігар Львовіч сядзеў за сталом і спаў, паклаўшыся галавой на сякеру. Два мужыкі цяжкавызначальнага веку, няўтульна адсунуўшыся ад стала, дзе трэці спаў на сякеры, пахмурна курылі. Гарэлка ў іх канчалася.

— Наліць? — тым не менш адразу спытаў адзін, з асіметрычным, нібы склееным з двух, тварам. — Толькі пасля збегаеш.

— Не наліць...

Гаварыць сапраўды не было з кім, але я паспрабаваў.

— Сын на маці з сякерай... з дому выкідвае... а вы...

— Дык іх справы. Няхай разбіраюцца.

— Я ёй фікус знесці дапамог, а то б... Ён фікус хацеў пад корань... — кіўнуў на Ігара Львовіча другі мужык, трохі болей сіметрычны. — Фікус тут пры чым?..

Ігара Львовіча, які замахнуўся на фікус, яны не ўхвалялі, але недзе трэба было піць. Я спытаў:

— У вас ёсць дзе жыць?

Абодва глянулі на мяне крыўдліва.

— Мы не бамжы, — сказаў абаронца фікусаў. — У нас ёсць дзе жыць. Не дома, але ёсць.

— Дык жывіце там. Чаго вы тут?..

Пытанне падалося ім вартым таго, каб над ім падумаць.

— А праўда што... — перасмыкнуўшы тварам, сказаў асіметрычны. — Чаго мы тут?.. Дапіваем і пайшлі.

Яны дапілі гарэлку, і асіметрычны падняўся.

— Хай ён дасць нам што-небудзь за гэта, — раптам сказаў фікусалюб, і нават напарнік ягоны яго не зразумеў.

— Хто?

Фікусалюб торкнуў у мяне пальцам. У плячо, балюча.

— Ён! Прыпёрся! Яму трэба, каб мы пайшлі, дык хай што-небудзь дасць! — І ўдакладніў, што мае на ўвазе. — На пляшку!

Гэта было ўжо нахабствам, якога не спускаюць. Я падсеў да Ігара Львовіча і пацягнуў паціху з-пад яго сякеру...

Зазваніў тэлефон на халадзільніку, і фікусалюб, як дома, зняў трубку.

Я махануў сякерай:

— Вушы з галавой адсяку!

— Гудкі адны... — не адхіснуўшыся, не міргнуўшы нават, паклаў трубку фікусалюб.

— Не палохай, не забаімся, — сказаў асіметрычны. — Ты пісталет у нас купі, пісталета мы забаімся.

З такім жыццём ім не было чаго баяцца... Не было за што.

— Які пісталет?..

Фікусалюб зірнуў на напарніка і паціснуў плячыма: ну, як хочаш, так дык так... Ён нахіліўся пад стол, расшпіліў заляпаную, зялёную ў лепшыя яе часы брызентавую сумку, пагрымкаў у ёй пустымі бутэлькамі і дастаў з-пад іх пісталет.

— Адкуль ён у вас?

— Знайшлі. Каля могілкаў Кальварыйскіх страляніна ўчора была, пасля яе і знайшлі. Купіш?

Я паглядзеў на аднаго, на другога — мужыкам на дваіх гадоў сто, а то і болей. Дзеці недзе, унукі... Неяк жа яны пражылі гэтыя гады, нешта рабілі, пра нешта думалі, штосьці зразумелі, павінны былі зразумець... Што ж сталася, што скрэнцілася ў часе?.. Да злому, да ідыятызму...

— Пайшлі на хрэн. Здайце ў міліцыю, адмарозкі. З яго, можа, забілі некага. Знойдуць у вас — пасадзяць.

— Забілі, дык забілі, пасадзяць, дык пасадзяць, — без эмоцый сказаў фікусалюб, зноў грымкаючы бутэлькамі і запіхваючы пад іх пісталет. — Пасядзім, адпачнем.

Я пасунуў сякеру па стале.

— Вазьмі, набор будзе. Болей дадуць, даўжэй адпачнеш.

Фікусалюб узяў сякеру, паклаў у сумку. Пустыя бутэлькі, пісталет і сякера — гэта сапраўды набор. Калі іх раптам возьме міліцыя, дык доўга будзе думаць. Ці доўга будзе біць.

— Эй, прафесар!.. — гукнуў асіметрычны. — Мы ў акадэмію, чуеш?.. Падграбай, як праспішся, прафесаршу табе пакідаем.

Ігар Львовіч пакачаў галаву з боку ўбок і слаба прамычаў.

— Не чуе, — сказаў фікасалюб. — Адсек ты яму вушы з галавой... — Ён узяў дапітую бутэльку, высмактаў з яе апошнія кроплі — і яны падаліся ў прыхожую. Там патаўкліся, пабубнелі паміж сабой, асіметрычны раздражнёна кінуў: “Дык засунь куды-небудзь, калі баішся!..” — і, яшчэ пару хвілін патаптаўшыся і пазвінеўшы бутэлькамі, бамжы нарэшце пайшлі.

Ігара Львовіча, які мычаў і слінявіўся, я пацягнуў, ухапіўшы пад пахі, у ягоны пакой, штурхнуўся спінай і тым, чым спіна канчаецца, у дзверы, але яны не адчыніліся. Я штурхнуў яшчэ, ударыў нагой, раз і другі...

— Пайшоў ты!.. — п’янавата віскнуў з-за дзвярэй жаночы голас. — Сякерай размахаўся, трэба мне!

Як зацяганы блядун, я ўсё адразу зразумеў, ды й што тут было разумець: “прафесарша”. Размяклага Ігара Львовіча трымаць было цяжкавата, я апусціў яго на падлогу.

— Адчыніце, яго спаць трэба пакласці!

Пачуўшы незнаёмага, за дзвярыма трохі памаўчалі.

— Каго яго?

Тэмбр голасу на маё здзіўленне раптам скінуўся з візготкі да зусім нармальнага.

— Ігара Львовіча, каго яшчэ...