Андрэй Федарэнка - Ланцуг

Тым не менш ад усіх гэтых разваг даляры неяк згубілі для Васіля нядаўнюю прыцягальнасць. Ад іх раптоўна павеяла нейкім неспакоем, няўтульнасцю… Нячыстыя яны, і думаць няма чаго!

«Зробім так, — падумаў Васіль і сам у сябе спытаў: — Як?»

Васіль сядзеў на кухні, курыў, піў гарбату і глядзеў у акно. На двары ўсчынаўся вецер, ляпаў адчыненай форткай, матаў яе туды-сюды, шумеў у лісці дзвюх таполяў, што раслі каля пад’езда, ганяў па двары і кружыў каля бака для смецця абрыўкі папер. Неба зноў зацягвалася хмарамі, цямнела. Як звычайна перад дажджом, хацелася спаць…

Раптам Васіль уздрыгнуў, схапіў, засунуў пад крысо пінжака пакунак з грашыма і стрымгалоў кінуўся з кватэры.

Калі ён выскачыў на двор, дзве дзяўчыны якраз перайшлі дарогу і параўняліся з яго пад’ездам.

— Жана! — паклікаў ён, і адна, чарнявая, з прыгожым вялікім ротам, павярнулася, заўсміхалася яму. — Пачакай… Можна на хвілінку?

Жана ахвотна падышла; сяброўка, зусім маладая, падобная на школьніцу, у лёгкай сукеначцы, з якой забаўляюся вецер, то задзіраючы яе, то абляпляючы вакол ног, спынілася пачакаць.

— Прывітанне. Што ты такі строгі?

Ён узяў яе за руку, адвёў да пад’езда, каб сяброўка не толькі не пачула, але каб і вуснаў іхніх не магла бачыць, ціха сказаў:

— Жана… Я даўно хачу… з табою.

— Ну, мала хто хоча са мною.

— Пачакай! — ён прытрымаў яе сілаю. — Глядзі, — хуценька дастаў грошы. — Усё забярэш.

— Што гэта? — прыжмурыла яна зеленаватыя вочы.

— Даляры.

— А колькі?

— Не ведаю.

Яна азірнулася на сяброўку, сказала:

— Заходзь, калі я буду адна. Толькі дачакайся, чуеш? Кватэру ведаеш? — і яна назвала кватэру.

Ён кіўнуў.

— Ну, пакуль, — яна пабегла да сяброўкі, што пакорліва чакала, прытрымліваючы на каленях сукенку, надзьмутую ззаду ветрам, як шар. Васіль яшчэ раз зірнуў ёй услед, каб запомніць гэтыя моцныя, доўгія ногі. Падумаў, здрыгануўшыся: «Усё правільна — вось тое, што варта любых багаццяў у свеце!»

— Хто гэта? — спытала сяброўка, калі яны адышліся.

— Так, журналіст адзін знаёмы.

— Журналіст? А што ён хацеў?

— Даляры прадае.

— Па колькі? — зацікавілася сяброўка.

— Я сама разбяруся… Слухай, я ўспомніла. Я не магу цяпер паехаць, пазней пад’еду.

Сяброўка з яшчэ большай цікавасцю зірнула на яе, але прамаўчала.

— Я толькі куртку забяру, — сказала яна.

Падняліся ў кватэру. Жана жыла ў маленькай аднапакаёўцы з маці, якая была цяпер на працы (яна працавала санітаркаю, толькі не ў той клініцы, дзе давялося адмучыцца Васілю). Жана вынесла скураную куртачку, сяброўка адразу ж апранула, сцепанула плячыма, саграваючыся. Папрасіла:

— Можна, я хуценька вып’ю кавы?

— Ну, ідзі на кухню.

Праз хвіліну забулькала кававарка, і хутка сяброўка, грэючы аб кубак далоні, з асалодаю цягнула духмяны напітак. Жана закурыла.

— А што ў цябе з Жэнькам Вінярскім?

— Так… Я яго не бачыла ўвесь апошні тыдзень.

— I не званіла?

— Не.

Жана хлусіла спакойна, як толькі жанчына можа хлусіць жанчыне. Калі ж напраўду, яна званіла Вінярскаму кожны дзень, раз нават уночы, але нехта падымаў трубку і адразу ж клаў назад. Жана думала, што гэта была Яўгенава маці, настаўніца, якая яшчэ са школы не любіла сваю гультаяватую, вострую на язык, распусную вучаніцу. З-за гэтага Жана не магла да Вінярскага заходзіць.

Сяброўка дапіла каву і пайшла, і Жанна ўздыхнула з палёгкаю, памыла кубачак, села і пачала чакаць. «Найперш глянуць, ці не фальшывыя, — думала яна, — калі не: няўжо такія аслы яшчэ жывуць на свеце?! Хоць што — журналіст, а журналісты ўсе прытыраныя». На міг яна пашкадавала, што згадзілася, — нейкае нядобрае прадчуванне не пакідала яе. Што яна ведае пра яго, акрамя таго, што журналіст і жыве блізка?.. Пазнаёміліся неяк у гастраноме, у яго не хапала грошай на выпіўку, ён прасіў прадаўшчыцу даць напавер. Жана ўжо выходзіла з магазіна, як раптам пашкадавала яго, вярнулася і даплаціла, колькі трэба. На другі дзень бялявы падпільнаваў яе і аддаў. Прайшліся побач, перакінуліся парай слоў. Ён сказаў, што працуе ў рэдакцыі. Імя не запомніла, затое добра запомнілася, якой пажадаю гарэлі ў яго вочы, калі ён пазіраў на яе ногі. Жане гэта спадабалася.

Прыгадала яна той позірк і цяпер, адмахнулася — чорт з ім! Галоўнае, каб даляры былі не фальшывыя; але калі і атрымаецца з усім гэтым пралёт, падкладзецца свіння — Бог з ім, мала з кім яна спала, спіць і будзе спаць… А гэты — не самы горшы.

Між тым сяброўка далёка ад Жанінага дома не адышла. Яна, азіраючыся, мінула пад’езд, каля якога перастрэў Жану гэты падазроны журналіст, завярнула за вугал, тады прахадным дваром вярнулася назад і зайшла ў гастраном, стала каля шырокага вітрыннага акна. Адсюль Жанін пад’езд быў відаць як на далоні. Чакаць давялося нядоўга. Хутка паказаўся журналіст, зайшоў у пад’езд… Сяброўка пахваліла сябе за кемлівасць. Неўзабаве яна здымала трубку таго самага таксафона, з якога Васіль званіў у бар і да сябе ў рэдакцыю; трохі павагалася — усё ж Жана была ёй сяброўкаю. Але ўздыхнула і пачала набіраць нумар.