Кірыл Дубоўскі - Беларуская мова

Іван забаўляў мяне анекдотамі, у асноўным пра Васілія Іванавіча і Пецьку, аднак адмачыў і пару непрыстойных штучак, па-змоўніцку мне падміргваючы.

— Ну, а цяпер і музыку можна, — сказаў ён, калі ў бутэльцы амаль нічога не засталося. Пасля чаго выйшаў з кухні, дзе мы сядзелі. Калі ён вярнуўся, на ягоных грудзях вісеў акардэон.

— Табе якая музыка падабаецца? Я што хочаш магу.

— А можа проста вып’ем? — спытаўся я асцярожна, каб не абразіць пачуццяў душэўнага сабутыльніка.

— Цяжка мне ўжо кожны дзень піць, — раптам паскардзіўся ён. — Сэрца ўжо нешта барахліць пачало. Я наогул на заводзе працую, а тут толькі падпрацоўваю…

Я чарговы раз падумаў пра якасць сервісу ў нашай краіне.

— Добра, я тады сабе налью, а ты зайграй.

Пакуль я дабіваў гарэлку, Іван меланхалічна разводзіў мяхі і перабіраў клавішы. Развіталіся мы цёпла, недаедзеную закуску ён сабраў у мяшочак і сунуў мне ў рукі.

— Чаго дабру прападаць, за ўсё ж уплочана.

Але калі да мяне зноў падкраўся смутак, я на гэты раз абыйшоўся без фірмы, а проста пазваў да сябе дадому ўсіх, каго называў сябрамі, прыяцелямі, і ўсіх, з кім проста часам выпіваў. Мы на славу напіліся і пачалі званіць у кампанію НЗ. Мы прасілі аператара перадаць Паўлу, што Марына абавязкова вернецца, а таксама патрабавалі, каб да нас прыехаў Іван з акардэонам, але той аказаўся на выездзе. Я прызнаваўся ўсім гасцям у тым, што люблю іх, казаў, якія яны блізкія і родныя, што я лічыў, нібыта яны мне не сябры, а на самой справе —яшчэ якія сябры. Мы разам ванітавалі з балкона, трымаючы адзін аднаго за плечы, спатыкаліся і падалі ў кватэры, шумелі, уключалі музыку, і ўсё гэтае шчасце было для ўсіх абсалютна бясплатным.

(Пераклад з расейскай Алены Казловай)

Васямнаццаць гадоў для юнака — гэта не толькі ўзрост паўналецця, калі адкрываюцца неабмежаваныя магчымасці дарослага чалавека, але таксама і той узрост, ад якога юнака хочуць забраць у войска.

Калі Алесю споўнілася васямнаццаць, ён не пераймаўся з гэтай нагоды: на той момант ён ужо год як вучыўся ва ўніверсітэце, і служба ў войску яму пагражала толькі ў аддаленай перспектыве. Але ўсе мы ведаем, што час неўмольна бяжыць наперад, і аднойчы, калі Алесь перайшоў на апошні курс, ён адчуў сапраўдны страх ад таго, што неўзабаве можа згубіць звыклую свабоду. Бо ён ведаў, што позва з ваенкамату прыйдзе ў красавіку, ну самае лепшае — у траўні. А потым, калі камісія пацьвердзіць , што ён здаровы, прыйдзецца паслужыць. Ягоны бацька пераконваў, што жыццё на гэтым не сканчаецца, і расказваў, што Алесеў дзядуля служыў больш за тры гады, і нічога з ім не здарылася. Алесь разумеў, што ў словах бацькі ёсць пэўная доля праўды, але адно толькі ад думкі пра цэлы год у казарме яго ахопліваў жывёльны панічны страх. Ён не мог знайсці сабе месца.

Штодзень па дарозе ва ўніверсітэт ён бачыў, як сноўдалі па горадзе грузавікі, набітыя пад завязку маладымі салдатамі. Салдаты рамантавалі рэльсы перад ягоным домам, салдат паказвалі па тэлебачанні. Пры тым сюжэты заўжды былі самымі страхотнымі: самазабойствы, дзедаўшчына, нягоды жыцця, пазбаўленага ўсяго людзскага.

У гэтым непарыўным страху Алесь здаў апошнюю сесію, прайшоў практыку на маргарынавым заводзе і засеў за дыплом. І калі надыйшоў красавік, што зацурчаў ручаямі, ягоныя жахлівыя мроі пачалі спраўджвацца. Ён атрымаў позву.

Алесь вельмі разлічваў на тое, што яго прызнаюць непрыдатным паводле сэрца. Яшчэ на медаглядзе, калі ён быў першакурснікам, урач паставіў яму незразумелы дыягназ “ПМК” і дазволіў прапускаць фізкультуру. Але ваенкаматаўскі тэрапеўт, толькі кінуўшы вокам на рэзультаты алесевага ўльтрагукавога даследавання, гнюсна разрагатаўся і напісаў у асабістай справе “прыдатны”, зацьвердзіўшы непрыемнае слова круглай пячаткай.

Алесевы вочы, жывот, пячонка, селязёнка, зубы, лёгкія, ногі, рукі і шчытападобная залоза — усё гэта даследавалі ў самыя кароткія тэрміны, але ягонае цела было зрадніцкі здаровым. І вось, калі ён усур’ёз вырашыўся назаўжды развітацца з гэтым жыццём, толькі б не дацца ў рукі салдафонам, ён выпадкова падслухаў у трамваі размову двух дзяўчат.

— Алена, павер, ён табе спадабаецца. Зьнешне ён падобны да Грэга Кінэра, які граў у фільме “Лепей не бывае”.

— Кінэр-Кінэр-Кінэр… — некалькі разоў паўтарыла сяброўка дзяўчыны. — Не, не магу згадаць, як ён выглядае…

— Ныркі-ныркі-ныркі, - пачуў Алесь, які слухаў размову напаўвуха.