Владимир Федосеенко - Пасля смерчу

У той суботні вечар ён прыйшоў у клуб у новай форме. Зняў шынель, паклаў яго на спінку крэсла, што стаяла ля выцертай, некалі белай сценкі. Да Рамана падышоў Хведар. Ён быў у старой амерыканскай світцы, якая нагадвала аб'едзеную рыбіну. Яму яе далі ў штабе партызанскага злучэння.

- О, дык і я распрануся, - сказаў Хведар.

- Даўно пачаліся танцы? - запытаў Раман.

- Не.

- Бачу - многа дзяўчат новых, - паглядзеў па баках Раман.

- Ну, ты такі арол сёння, усе твае будуць.

- Не смейся. З мяне хапіла б адной - вось гэтай, - паказаў Раман на дзяўчыну, якая толькі што ўвайшла ў суправаджэнні лейтэнанта міліцыі.

- Дык з ім жа дзве, - заўважыў Хведар.

- Пачакай, пачакай, здымае паліто. Вунь, у блакітнай сукенцы... А фігура, точаная... Ну, каля яе і хлопец. На Байрана падобны, што ў хрэстаматыі.

- Ты лепшы.

- Кінь жарты.

- Вышэйшы, а ён амаль роўны з ёй.

- Не звяртай увагі, бо яна таксама разглядвае прысутных. Зайграе аркестр, і я іду да яе: была не была. А раптам не адмовіцца.

- Давай, давай, - падбадзёрваў Хведар.

Раман то ўпотай паглядаў на дзяўчыну, то на музыкантаў, якія перагортвалі нотныя сшыткі і падносілі трубы да губ. Імгненна мільганула думка: кінуцца да яе, як некалі да варожай чыгункі - у няведанні - будзе ўдача ці не.

З першым уздыхам мелодыі вальса «Амурскія хвалі» Раман ужо стаяў перад лейтэнантам, просячы дазволу на танец з яго дзяўчынай. Той разгублена кіўнуў галавой, і дзяўчына ў блакітнай сукенцы закружылася з Раманам у ярка асветленай зале. З хвіліну яны танцавалі адны, потым пачало ўтварацца кола, у большасці з дзявочых пар. Партнёры іх недзе сядзелі яшчэ ў сцюдзёных акопах Прыдняпроўя. Другая дзяўчына, што прыйшла з лейтэнантам, таксама пайшла танцаваць, але не з ім. Лейтэнант стаяў і прыкметна перажываў у чаканні сваёй дзяўчыны. Раман жа, наадварот, хацеў, каб танец не канчаўся. Ён спяшаўся, спяшаўся выбраць што-небудзь з разрозненых сваіх думак і хоць перакінуцца з дзяўчынай некалькімі словамі. Але танец падыходзіў к канцу, а ён яшчэ і слова не прамовіў.

І раптам Раман сказаў:

- Можна вас яшчэ хоць на адзін танец?

- Калі ласка, можна.

Музыка сціхла, Раман правёў дзяўчыну да лейтэнанта, падзякаваў, крута павярнуўся і пайшоў на другі бок залы, дзе стаяў Хведар.

- Так, я знарок пастаяў і прыгледзеўся да дзяўчыны, вы нечым падобны. І многія звярнулі на вас увагу.

- Гэта не на мяне, а на яе, Галубку.

Раман ва ўпор глядзеў на дзяўчыну, і іх позіркі сустрэліся. Яна першая апусціла вочы. Другая дзяўчына з вялікай цікаўнасцю глядзела на Рамана і, нахіляючыся да вуха сяброўкі, штосьці шаптала. Пераступаючы з нагі на нагу, неабыякава паглядаў на Рамана і лейтэнант.

- Ты сябе недаацэньваеш. За цябе цягнуць і... - Хведар вачыма паказаў на Раманавы ордэн і два медалі.

- Я не хачу, каб любілі ўзнагароды, а не мяне.

- Ну, усё роўна гэта мае значэнне, як ні кажы. Хто тут яшчэ ёсць такі? Вунь без нагі сядзіць з медалямі і той у акружэнні дзяўчат.

- Вайна закончыцца, і многа будзе хлапцоў з ордэнамі.

- Дык гэта, калі закончыцца.

- Я дамовіўся з Галубкай яшчэ на адзін танец, дык ты лепш скажы, цяпер ісці ці прапусціць адзін. Можа, няёмка, хлопец прыйшоў на танцы і будзе стаяць.

- Няхай з сяброўкай ідзе і танцуе.

Зноў ускалыхнулася лямпачка над аркестрам. Раман рашыў не танцаваць факстрот. Але што такое? І лейтэнант не запрашае Галубку. Яна пастаяла крыху, крадком глянула на Рамана і, напэўна, зразумеўшы, што ён не намераны запрашаць яе, узяла сяброўку, і лейтэнант застаўся адзін.

«У чым справа? - думаў Раман. - Можа, ён не танцуе, тады гэта лепш».

Воддаль ад Рамана Галубка смяялася, размаўляла з напарніцай, а пры набліжэнні да яго змаўкала і рабілася сур'ёзнай. Нейкія хвалі Раманавых пачуццяў пачалі нібы перадавацца дзяўчыне. А лейтэнант здаваўся цяпер не такой ужо сур'ёзнай перашкодай на яго шляху. А якая яна мілая.

Ужо дзве пары вачэй па-захопніцку ўлоўлівалі яе і вылучалі з гурту дзяўчат. Раман ужо адкрыта сачыў за Галубкай, а лейтэнант пабляднеў і з пагардай глядзеў на нечаканага саперніка. Зайгралі танга, Раман зноў кіўнуў галавой у бок лейтэнанта, просячы ўжо не дазволу, а прабачэння. Але той нібы адсек.

- Я не дазваляю, - сказаў ён тады, калі рука дзяўчыны ўжо была на плячы ў Рамана.

Дзяўчына крыва ўсміхнулася, пачырванела. Але невядома чаму. Ці што была пераканана ў згодзе свайго паклонніка і паспяшалася пакласці руку на плячо, ці ад сораму перад Раманам, які мог падумаць, што той мае над ёй вялікую ўладу.