Эрнест Хемингуэй - Стары чалавек і мора

«Давай, падсілкоўвайся, — падумаў ён, гледзячы ў цёмную ваду на закінуты шнур. — З'еш гэта зараз, і ўмацуеш сваю руку. Не рука тут вінаватая, і ты шмат гадзін быў з рыбінай. І, магчыма, будзеш з ёю вечна. А зараз еш баніта».

Ён падняў кавалак, паклаў у рот і стаў павольна жаваць. Смак быў даволі прыемны.

«Жуй, як след, — падумаў ён, — каб выціснуць усенькі сок. Вядома, было б няблага мець зараз крыху лайма [27] Лайм — цытрон. або лімон, або соль».

— Як чуешся, рука? — спытаўся ён у рукі, здранцвелай гэтак, што льга было згадаць rigor morlie [28] Трупнае скарчаненне (лац.). . Я з'ем трохі болей дзеля цябе.

Старанна жвакаючы, ён спажыў другую частку таго кавалка, што разрэзаў папалам, а пасля выплюнуў скуру.

— Ці не робіцца табе лепей, рука? Пэўна, занадта рана пытаюся?

Ён узяў ды стаў жаваць другі цэлы кавалак.

«Дужая паўнакроўная рыба, — падумаў ён. — Мне пашэнціла, што я злавіў яе, а не дэльфіна. Дэльфін — той задужа салодкі. А гэтая — ледзь-ледзь, і ўся ейная моц захавалася.

Не выпадае быць непрактычным, — падумаў ён. — Шкада, што ў мяне няма крыху солі. Бо невядома, высушыць сонца тое, што засталося, ці зробіць гніллём. Таму мне лепей з'есці і астатняе, хоць я не галодны. Рыба з кручком плыве сабе. З'ем усё і тады буду гатовы».

— Набярыся цярпення, рука, — сказаў ён. — Я раблю гэта для цябе.

«З большай ахвотай я карміў бы рыбіну, — падумаў ён. — Марлін — мой брат. Але я мушу забіць яго, таму павінен быць дужы». Паволі, засяроджана стары чалавек спажыў усе клінападобныя скрылікі.

Ён выпрастаўся і выцер рукі аб порткі.

— А зараз, — сказаў ён, — можаш выпусціць шнур, рука, і я спраўлюся з ім адной правай рукой, пакуль у цябе не пройдзе гэтая трасца. — Ён паставіў нагу на цяжкі шнур, які раней трымала левая рука, і зноў напружана ўгнуў спіну.

— Божа, дапамажы мне пазбыцца гэтай здранцвеласці, — сказаў ён. — Бо хто ведае, ці не выкіне рыба якога коніка.

«Але пакуль што марлін спакойны, — падумаў ён, — і трымаецца свайго плана. Толькі што ў яго за план? І ці ёсць ён у мяне? Мой план я мушу дастасаваць да ягонага, зважаючы на вялізны марлінаў памер. Калі ён вынырне, пакажацца, я змагу яго ўхайдоліць. Але ён, відаць, надумаў заставацца там заўжды. Дык і я застануся з ім назаўжды».

Ён пацёр скурчаную руку аб нагавіцы і памкнуўся размяць непаслухмяныя пальцы. Але рука не расціскалася. «Мажліва, сонца ёй дапаможа, — падумаў ён. — Мажліва, яна расціснецца, калі ператравіцца дужы сыры тунец. Калі мне трэба расціснуць руку, я зраблю гэта, чаго б яно ні каштавала. Але не цяпер, не ўжываючы сілу. Хай здранцвенне пройдзе само, хай рука акрыяе самохаць. Ці ж не я знявечыў яе ўночы, калі было неабходна выслабаніць ды злучыць тыя шнуры?»

Ён глянуў удаль на мора, і да яго прыйшла думка: які ён цяпер адзінокі. Але тут ён угледзеў у глыбокай цёмнай вадзе прамяністыя прызмы і ўбачыў шнур, што цягнуўся за кармою, і кранутую дзіўнай хвалістасцю роўнядзь. Воблакі збіраліся ў кучы, як бывае перад пасатам, ён зірнуў угару і ўбачыў чараду дзікіх качак, што вырысоўвалася, як на гравюры, на небе над вадою, пасля яна зацягнулася смугою, потым выразна паўстала зноў, і ён спасцігнуў, што чалавек ніколі не бывае самотны ў моры.

Ён падумаў, як баяцца некаторыя людзі заплываць у малых лодках у адкрытае мора, адкуль не відаць сушы. Яны маюць рацыю ў тыя месяцы, калі надвор'е раптоўна пагаршаецца. Але зараз была пара цыклонаў, а калі іх, цыклонаў, у такі час няма, гэта найлепшая пара ва ўсім годзе.

Калі цыклон набліжаецца, а ты ў моры, заўжды ёсць ягоныя прыкметы на небе за колькі дзён наперад. На беразе не кожны іх бачыць, бо і не ведае, што яны ёсць: у форме воблакаў, напрыклад. Але зараз цыклона не чакаецца.

Ён падняў галаву і ўбачыў: белыя кучавыя воблакі, што грудкі марозіва, дружна збіраліся да купы, а яшчэ вышэй як бы тонкае пер'е прыліпла да высокага вераснёўскага неба.

— Лёгкі brisa [29] Брыз (гішп.). , — сказаў ён. — Надвор'е лепшае для мяне, як для цябе, рыба.

Ягоная левая рука была па-ранейшаму скурчана, але паволі ён адгінаў пальцы.

«Ненавіджу здранцвенне, — падумаў ён. — Тваё ўласнае цела табе здраджвае. Сорам, калі ў цябе на людзях панос ад сапсаванай рыбы ці мяса або ты ванітуеш ад іх. Але здранцвенне (ён думаў пра яго як пра calambre [30] Здранцвенне (гішп.). ) асабліва прыніжае чалавека тады, калі ён адзін. Калі б хлопчык быў тут, ён бы расцёр мне руку ад перадплечча і зняў анямеласць. Але яна паздаравее».