Aleksandro Grin - La vojo nenien

— Ĉu mi povas eniri? — demandis Davenant maljunan teatran serviston, kiu staris ĉe la pordo. — Mi venis el malproksime. Mi petas, enlasu min.

— Kiel do?! — respondis la servisto. — Kion vi balbutas? Kie estas via bileto?

— La kaso estas fermita, sed mi tutegale donos la monon.

— Tamen vi estas ŝerculo, — diris la servisto, pririgardinte la vizitanton kaj flankenigante lin, por enlasi grupon da spektantoj. — Foriru, aŭ cin oni elirigos.

— Kio estas? — aliris dua servisto.

— Ebriulo aŭ frenezulo, — diris la unua, — deziras iri en la halon sen bileto.

— Pro Dio! — diris Davenant. — Min oni atendas. Mi devas eniri.

— Wilton, elirigu lin.

— Iru! — ordonis Wilton, prenante Tirrey-on ĉe la kubuto.

— Mi ne povas foriri.

— Nu, ni helpos. Ek, rampu for!

Wilton elirigis Tirrey-on ekster la pordon, facile puŝinte lian dorson, kaj diris al la pordisto:

— Snook, ne enlasu.

Davenant eliris sur la trotuaron, deiris de ĝi, ĉirkaŭrigardis, kuntiris la brovojn kaj komencis fiksrigardi la rondiradon de veturiloj antaŭ la teatro. En malespero li estis preskaŭ certa, ke Futroz kaj liaj infanoj jam okupis siajn lokojn. Subite en kruciĝo de vesperaj radioj post malhela kolhararo glitis la viglaj vizaĝoj de Rohena kaj Elly. Futroz sidis dorse al Davenant.

— Saluton! Saluton! — kriis Tirrey, ĵetante sin kun krevanta koro tra la homamaso, inter radoj kaj homoj, al la preterinta lin veturilo, poste ne sukcesis reteni sin kaj falis.

Tuj kiam liaj okuloj fermiĝis, antaŭ ili ekstaris telegrafaj dratoj kun sidantaj sur ili birdoj kaj ektrenis sin montetoj.

— Iu ekkriis! — diris Elly, retrorigardante al la krio. — Tampiko, ridu, se ci deziras, sed al mi ŝajnis la voĉo de Davenant. Li vokas nin, en Poket. Vere, ja estas hontinde, ke ni ne kunprenis lin, ĉu?

Futroz ne trovis, kion respondi. Ĉiuj tri forlasis la veturilon kaj kaŝiĝis en la lumo de la enirejo. Rohena mokis la fantaziemon de la fratino, kaj ankaŭ Elly agnoskis, ke ŝi «verŝajne, diris stultaĵon». Poste venis la plezuro pririgardi fremdajn tualetojn kaj kompari ilin kun siaj delikataj roboj.

Davenant restadis en la fermita mondo de deliro, el kiu li eliris ne baldaŭ. Li estadis en la domo de Futroz, kaj lin senĉese vokadis jen la pli aĝa, jen la pli juna fratino: ripari akvokondukan kranon, pendigi pentraĵon, laŭtlegi libron, fermi fenestron aŭ doni fotelon. Li faradis ĉion ĉi volonte, entuziasme, kuŝante sur lito de la hospitalo de Ruĝa Kruco kun cerba inflamo.

La vojo el Taĥenbako al Gerton, malleviĝante el la montoj je dek du kilometroj for de Gerton, turniĝas ĉe la maro per kruta sinuo kaj eliras sur ebenaĵon. La malkovro de arĝenta erco nemalproksime de Taĥenbako transformis tiun aĉan vojon en tre nemalbonan ŝoseon.

Super kurbiĝo de la sinuo, almetiĝinte al la dorso de borda roko, staris gastejo — unuetaĝa domo el sovaĝa ŝtono kun unudekliva ardeza tegmento kaj kvarangula korteto, kie ne povis lokiĝi samtempe pli ol tri veturiloj. El la fenestroj de la gastejo videblis la oceano. Por aliri ĝin, necesis nur du minutoj.

Tiu gastejo nomiĝis «Sekaĵo kaj maro», pri kio heroldis la ligna elpendaĵo kun surskribo per flava farbo sur lazura fono, kvankam ĉiuj nomadis ĝin «la gastejo de Stomador» — laŭ la nomo de la antaŭa mastro, kiu malaperis antaŭ naŭ jaroj, ne dirinte, kien kaj por kio, kaj garantiis al la nova mastro, James Gravelot, posedon de la forlasita mastrumaĵo per laŭleĝe farita dokumento. Tiam Gravelot aĝis nur dek sep jarojn, kaj la gastejo prezentis domon el traboj kun du ejoj. Post du jaroj Gravelot tute alikonstruis ĝin.

La historio de la transdono de la gastejo fare de Stomador ne estis sekreta; ĝuste pri tio ekkonversaciis Gravelot kun Barket, pentristo de elpendaĵoj, revenanta al Gerton. Barket kaj lia filino Marta haltigis matene sian ĉevalon ĉe la gastejo, enirinte por manĝi.

La mastro havis geservistojn — unu servistinon kaj unu laboriston. La servistino Petronia regis kuiradon, provianton, purigadon kaj lavadon. Ĉion ceteran faradis la laboristo Firso. Gravelot estis konata kiel amuza fraŭlo; oni suspektadis, ke li portas ne sian veran propran nomon, kaj cerbumadis pri lia maniero de komunikado kaj konversacio, ne konformantaj al la esenco de la taverna metio. La najbaroj ankoraŭ memoris ĉies miron, kiam oni eksciis, ke la gastejon ekposedis preskaŭ knabo, kiu komence laboris sola kaj ĉion faradis mem. Li havis ŝrankon kun libroj kaj violonĉelon, ludi sur kiu li ellernis mem. Li ne flirtis kun la servistino kaj neniun sciigis pri senco de siaj urbaj vojaĝoj. Krome, Gravelot eksterordinare bonege pafadis kaj ĉiutage ekzercadis sin pri pafado malantaŭ la gastejo, kie inter la domo kaj la roko estis kojnoforma malplenaĵo. Fojfoje, se pluvis, tiu pafado okazadis en ĉambro. Tia gastejisto vokadis scivolemon, kiu de tempo al tempo estis utila por lia monujo. Gravelot plaĉis al virinoj kaj volonte ŝercis kun ili, sed ilin incitadis tiu nuanco de medita indulgemo, kun kiu li rilatis al ilia preskaŭ ĉiam infana estado. Tial li plaĉis, sed ne havis tian sukceson, kiu esprimiĝas en rekta atako de koketeco.

La konversacio pri Stomador komenciĝis de la demando de Barket: ĉu Gravelot veturos al Gerton por observi aferojn kaj amuzojn de la nupta sezono.

La gastoj kaj Gravelot sidis ĉe unu tablo. Gravelot ordonis meti sian matenmanĝon sur la komunan tablon.

— Tie estos diversaj konkuroj. Interalie, konkuro de pafado, kaj vi, kiel oni diras, estas mirakla pafisto, — diris Barket, koninta Gravelot-on, ĉar kelkfoje loĝis ĉe li, revenante el Taĥenbako.

— Plej verŝajne mi ne veturos. Mi pafas bone, — sen falsa modesteco konsentis Gravelot. — Tamen en Gerton okazas nun alispeca pafado — al ĉasaĵo, kiu ne konsentas havi eĉ grataĵon sur sia delikata haŭto. Antaŭ naŭ jaroj mi trafis ĉi tien — same en la kulmino de la nupta sezono.

— Oni diras, ke vi aĉetis la gastejon de Tom Stomador. Ĉu efektive?

— Ho ne! Ĉio okazis tre strange. Mi iris el Liss kaj haltis ĉi tie por tranokti. Matene Stomador faris proponon fordoni la gastejon al mi, — li decidis forlasi ĝin kaj transloĝiĝi al Gel-Gju. La gastejo ne donadis al li enspezon: la loko estis senhoma, la vojo estis preskaŭ dezerta, kvankam li diris, ke «la afero estas ne en tio».

— Stranga homo! — rimarkis Barket. — Ĉu li prenis de vi monon?

— Mia mono ne sufiĉis eĉ por aĉeti Stomador-an porkidon. Li nenion prenis kaj nenion postulis. «Ci estas juna homo, — diris al mi Stomador, — ci vagas sen afero, kaj se ci renkontiĝis al mi, do prenu, se ci deziras, tiun ĉi kabanon kaj metiu». Mi konsentis. Por mi estis tutegale. En la ŝranko kaj la provizejo restis iaj rezervoj, krome estis la preta ejo, du porkoj, sep kokoj. Mi povis loĝi ĉi tie kaj labori ĉe farmuloj. Pri enspezoj mi ne esperis.

— Kiel do li foriris? — demandis Marta.

— Kun sako post la dorso. La ĉevalon kaj la ĉaron li jam vendis. Nu, ni faris ĉe notario en Taĥenbako dokumenton pri transdono de la gastejo al mi. Stomador eĉ mem pagis la elspezojn kaj, adiaŭante, diris: «Mi nenion sukcesis kun «Sekaĵo kaj maro». Eble, sukcesos ci».

— Laŭ mi, tiu Stomador estas ia nenormala ulo! — rimarkis la rondvizaĝa rozkolora Marta, ŝatanta aferojn klarajn kaj ekzaktajn.

— Dubinde, — respondis Gravelot. — Li havis, eble, specialan penson. Li estis sola. Kiel oni sciu, pri kio pensas homo? Renkontis li min sovaĝe, tio estas vero; mi petis manĝon. Stomador staris ĉe fenestro, metinte la manojn post la dorson. «Mi ne deziras zorgi pri ci», — diris li. «Sed vi ja estas la mastro, ĉu?» — «Jes, kaj kio sekvas el tio?» — «Tio, ke mi devis turni min al vi, do jen mi turnis kaj petis manĝon. Mi pagos». — «Sed kial mi devas cin manĝigi? — kriis Stomador. — Kia ligo estas inter tio, ke mi estas la mastro kaj tio, ke ci estas malsata?» Mi tiel miris, ke eksilentis. Stomador trankviliĝis kaj deklaris: «Serĉu, kie ci deziras, kion ci trovos, tion manĝu». Mi decidis rekte interpreti liajn vortojn kaj eltiris el la ŝranko trans la verŝotablo tri botelojn da vino, buteron, ŝinkon, malvarman rizon kun pipro, pirogon kun rapo, ĉion transportis sur la tablon kaj silente komencis manĝi, kaj Stomador sarkasme observadis. Finfine li ekridis kaj diris: «Jen kia stultulo! Kiu ci estas?» Subite li iĝis tre zorgema pri mi, nenion demandante pri tio, kiel mi vivis antaŭe. Tiu amuza, korpulenta homo kortuŝis min ĝis larmoj. Li sternis por mi liton, devigis min lavi min per varmega akvo, kaj matene montris sian mizeran mastrumaĵon — preskaŭ nudajn murojn — kaj transdonis la gastejon sufiĉe solene. Ni eĉ drinketis pro tiu okazo. Dirinte: «Estu feliĉa!» — li foriris, kaj mi nenion plu scias pri li...