Fərman Kərimzadə - Xudafərin körpüsü

– Allah kömək olmuş, bir başını qaldırıb tanrıdan iltimas eləyə bilməz ki, bu yağışı kəs. Axı onu zamanın sahibi eləyən qurban olduğumdu da. Yə’ni desə sözü yerə düşər?

Mürid yoldaşları heç kimə baxmaz, onun dilini kəsərdilər.

Bu günlər Lələnin də işi çox idi. Lap çox. Gecə qurtarırdı, o isə bir çimir eləməyə vaxt tapmırdı.

Talışdan, Muğandan, Gilandan, Ərdəbildən, Mazandarandan belə korlar, şillər, xəstələr sürünə-sürünə axışıb bura gəlir, öz dərdlərinə əlacı İsmayılda görürdülər. Amma Lələ İsmayılı heç kimlə görüşməyə qoymurdu. Çadırda, adamların arasında o laməkan olmuşdu. Görünsə, adamların arasına çıxsa, Lələyə elə gəlirdi ki, sehr itər. Bu xəstələri isə birtəhər geri qaytarırdı. Onu düşündürən bu xəstələrin taleyi deyil, silah götürə bilən müridlərin sayı idi.

Şam şəhəri yanında məskən salmış şamlı tayfasına, Ərzincan ətrafındakı rumlu tayfalarına, Vaysaq, Boyat, Ustaclı, Qacar və Əfşar tayfalarına o, carçılar göndərmişdi. Elə bil ki, dünyanın ən hündür yerində dayanan carçı əlini qulağının dibinə qoyub ucadan səsləyirdi.

– Zamanın sahibi peyda olub. Kimin günahı yoxdursa, yığılıb gəlsin. Onunla bərabər bütün günahları yer üzündən süpürüb atsın. Eşidirsinizmi, eheyy...

Bu carçının səsini isə hər yerdə eşidirdilər. Ona hay verirdilər.

Artıq ilk carçı qayıtmışdı. Lələyə danışırdı:

– Əbdi bəyin yanında oldum. Sevindiyindən çiçəyi çıtladı. Dedi mənim elim hamısı yazda at belində olacaq.

– Necədi Əbdi bəy?

– Sazdı. Əjdaha kimi. Saçı-saqqalı bir az çallaşıb. Lələ özü şamlı tayfasından idi. Neçə illər bundan əvvəl gəlmişdi və bir daha o tərəflərə ayağı düşməmişdi, Əmir Teymur şamlı qəbiləsini Səmərqənd tərəfə aparanda Lələnin babası Şeyx Səfi türbəsinin mücövürü, Şeyx Əlinin yanına gəlmiş, onu Əmir Teymura minnətçi salmışdı. Xacə Əlinin xahişini eşidən Əmir Teymur Şamlı tayfasının geriyə, öz torpaqlarına qayıtmağına icazə vermişdi. O vaxtdan da bu tayfa Ərdəbil şeyxlərinə, onların əqidə və təriqətinə bağlanmışdı. Lələnin atası isə oğlunu bu ocağa nəzir demişdi. Böyüyəndə onu Şeyx Heydərə tapşırmışdı.

– Bunu pirimizə nəzir demişəm. Nökərindi, qulundu.

Amma onlar dost olmuşdu. Şamlı qəbiləsi onlara indiyə qədər sədaqətliydi, ona görə də ilk çaparı elə ora göndərmişdilər.

Tək-tək gələn müridləri birləşdirmək, onları nizamlı qoşun halına salmaq da çətin iş idi. Böyük tayfalar öz silah götürən oğullarını bir yerdə gətirməsə, gələcək döyüşlərdə uğur qazanmağa da ümid az idi. Düzdür, özünə mürid adı götürən indidən bilir ki, ölüm-dirimə gedir və bu döyüşlərdə öz canından keçməlidir. Bununla belə mütəşəkkillik daha vacib, məsələlərdəndi. Həm də müridlərin arasında düşmənlər də gələ bilər. İşin başlanğıcında onlara elə bir xəta yetirə bilərdi ki, onu heç nə ilə düzəltmək olmazdı.

Artıq Talış xanı ona xəbər çatdırmışdı. Fərrux Yasarın və Hüsaməddinin müridlər arasına sui-qəsdçilər göndərəcəyindən xəbərdardılar. Amma o sui-qəsdçilər kim ola bilərdi? Yüzlərlə adam gəlir, hamısı da sahibi zamanın tərəfində ölümə hazır olduğunu deyir. Heç birinin də alnında düşmən olduğu yazılmayıb.

Lələ bircə iş görə bilmişdi. Təzə gələnlərə düşərgədən xeyli aralı çadırlar qurulur, onlar İsmayılın düşərgəsinə buraxılmırdı. Bəs necə? Onlar gizlincə yaxınlaşıb çadırda yatan İsmayılı öldürə bilməzdimi? Çadırın ətrafında ən inanılmış adamlardan keşikçi qoyulurdu. Bir də İsmayılın yeri tez-tez dəyişdirilirdi. İkinci gecə bir yerdə yatmırdı.

Lələ başqa bir tədbir də görmüşdü. Bu sirri isə ondan və ən yaxın iki-üç adamdan başqa heç kəs bilmirdi. Ərdəbil müridlərindən birinin İsmayıl yaşda, İsmayılla bir üz almaya oxşayan Xızır adlı oğlu vardı. Lələ Xızıra da eyniylə İsmayılın paltarından tikdirmişdi. Hər gün hər ikisinə eyni libas geydirilirdi. Amma bundan onların heç birinin xəbəri yoxdu. Bunu iki məqsəd üçün eləmişdilər. Birincisi ona görə ki, əgər düşmən düşərgəyə yol tapsa çaşıb qalsın. İkincisi də bir-iki dəfə eyni vaxtda onları düşərgənin ayrı-ayrı səmtlərində adamlara uzaqdan göstərmişdi. Hər ikisi də namaza dayanmışdı. Bu da ziyarətə gələnlərdə qəribə bir mö’cüzə tə’siri yaratmışdı. Sözü-sovu hər tərəfə yayılmışdı. İsmayılın eyni vaxtda iki yerdə görünməyi ən böyük mö’cüzə tə’siri bağışlamışdı.

Onlar insanları yalnız bu cür mö’cüzə pərdəsi altında öz arxalarınca apara bilərdilər.

Bir gün düşərgəyə qulaqları eşitməyən, gözləri çəp, qozbel bir adam oğlunun əlindən tutub gəlmişdi. Ona nə qədər demişdilərsə, başa sala bilməmişdilər ki, İsmayılın yanına heç kəsi buraxmırlar. O, öz dediyinin üstündə dayanıb durmuşdu. Nəhayət, İsmayılın həmişə namaz qıldığı yerə gətirmişdilər. O, zamanın sahibinin dayanıb namaz qıldığı Yeri öpmüş, yalamış, sonra ona inamsızlıqla baxan adamların yanında cibindən bıçağını çıxarıb itiləmiş, çəp gözlərindən yaş axa-axa, on-on iki yaşındakı oğlunu yerə yıxıb qibləyə döndərmiş, bıçağı onun boğazına çəkmək istəyəndə, qolundan tutub güclə saxlamışdılar.

Qorxudan nitqi qurumuş uşağı alıb buraxmış, onu isə Lələnin yanına gətirmişdilər. Əhvalatı da olduğu kimi ona danışmışdılar.

– Sən kimsən? Hardan gəlmisən?

Əlini qulağına aparıb kar olduğunu, eşitmədiyini bildirmişdi. Bir də sözləri bərkdən təkrar eləyəndən sonra demişdi.

– Biləsuvar tərəfdənəm, qadan alım.

– Bəs bu nə işdi, sən tutursan? O körpə uşağın nə günahı var?

– O uşaq mənim belimdən gəlib, qadan alım. Sahibi zamana qurban demişəm.

– Nəyə görə?

– Necə yə’ni nəyə görə? Zülm ərşə dayanıb. Onnan evdə onu da var. Hamısı da acından ölür. Ən gözə gələnini qurban deyib gətirdim. Qoy biri qurban getsin, o biri uşaqlar heç olmasa zamanın sahibinin kəramətindən çörək tapsınlar.

– Bir qoç gətirin, – deyə Lələ göstəriş vermişdi.

Qoçu gətirmiş, Lələ məcbur etmişdi ki, atası uşağını qurban kəsdiyi yerdə qoçu qurban kəssin. Bundan sonra ona pul da vermişdi.

İndi get uşaqlarını dolandır, zamanın sahibinin kəraməti onların ruzusunu yetirər.

– Yox, qadan alım. Heç yerə gedən deyiləm. Bu lap İsmayıl qurbanına oxşadı. Bundan sonra mən onun qurbanıyam. Özümü qurban verməsəm gözümə yuxu getməz.

Həmin kişini düşərgənin aşpazlarına qəssab vermişdilər. Qoyunları kəsir, soyur, doğrayırdı. Hamı bu fikirdəydi ki, onun kimi sadiq ürəklə Ərcivana gələn olmayıb. Öz işindən əlavə, odun yarır, qazanların altını yandırır, su daşıyır, xırım-xırda işləri də cani-dildən görürdü. Təmizliyinə, səliqə-səhmanına görə ona yeməkləri daşımağı da ümid eləmişdilər.

Bu yağışlı gündə aşpaz çardağın altında dəm almış plovu ocaqdan düşürüb, o birisi nimçələrdən fərqlənən çini qaba aş çəkdi. Başı nəyəsə qarışdı. Amma o qabın yanından kiminsə qaraltısının keçməyinə əhəmiyyət vermədi. Amma qayıdanda özündə nəsə bir narahatlıq duydu. Ürəyi nədənsə döyünməyə başladı. Başını qaldırıb odun doğrayan kişini gördü. Deyəsən o da nədənsə narahat idi və gözucu aşpaza baxırdı. Aşpaz onu əlinin hərəkəti ilə yanına çağırıb, çini qabı aparmağı ona tapşırdı. Kişi bir an tərəddüd elədi, sonra aş çəkilmiş qabı götürdü. Plovun istisi keçəndə əlləri əsdi. Bir an duruxdu və yeridi. Amma elə bil hər ayağına bir putluq daş bağlanmışdı. Gedə bilmirdi. Aşpaz da bunu hiss eləmişdi. Ocağın yanından ucu qırğı burnu kimi qabağa əyilmiş dəhrəni götürüb yavaş-yavaş onun dalınca getdi. Çadıra çatmamış birdən-birə dedi: