Fərman Kərimzadə - Xudafərin körpüsü

– Kimiydi onlar? Tanımadın?

– Yox. Başıma yapıncı atdılar əvvəl. Səsim çıxmasın. Ağzıma əskini tıxayandan sonra yapıncını götürdülər. Qaranlıqda sifətlərini görmədim.

– Bir söz demədilər?

– Biri məni öldürmək istədi. O birisi dedi ki, zamanın sahibi gələn yerdə günah işlətmə. Əgər öz günahları varsa, zamanın sahibi verəcək.

Həmid bəy əlini dizinə çırpdı.

– Mən köpək oğlunun zamanın sahibiynən, Diri babaynan nə işim vardı axı. Hələ başıma çox iş gələcək. Bu harasıdı. Yox, mənim kitabım bağlandı. Görmədiniz ey siz o ilanı. Bilirsiniz də Diri baba xoşu gəlməyən adamlara ilan şəklində görünür.

– Biz görmədik, vallah, bizim gözümüzə görünmədi.

– Yaxşı, yaltaq köpəy uşağı, demək məndən əməli salehsiniz, mənim gözümə görünür, sizin yox!

Az qüvvə ilə heç bir iş görmək olmazdı. Ona görə də Lələ bəyin təklifi ilə qızılbaşlar Zahid Gilaninin Ərcivandakı türbəsini özlərinə ocaqlıq eləmişdilər. Türbə dəniz kənarındakı Ərcivan kəndindən dağlara tərəf, keçilməz dəmirağac və palıd meşələrinin içindəydi. Yoldan bir neçə addım kənara çıxanda bataqlıqlar başlayırdı. İçərisində kötüklərini mamır basmış ağacların bitdiyi bataqlığın üzündə o qədər xəzəl vardı ki,sanki ora da quru yer idi. Amma hərdənbir bataqlıq xoruldayırdı.

Bələdçilər onları yolla keçirib pirin yanına gətirdilər. İsmayıl Qızılqanaddan düşdü. Qızılbaş ağsaqqalları da onun dalınca yeridilər. Pirin qapısında İsmayıl dua oxudu. Əvvəldən hazırladıqları qoçu qurban kəsdilər.

Onun qanından İsmayılın da alnına yaxdılar. Bunu Lələ bəy elədi. Sonra İsmayıl namaza dayandı və atlardan düşən müridlərin hamısı onun arxasında dayanıb namaz qıldılar.

İsmayıl bilirdi ki, babası Şeyx Səfiyyəddin vaxtilə Zahid Gilaniyə biyət eləmiş, ondan dərs almış, sonra da onun qızı ilə evlənmişdir. Şeyx Səfiyyəddin kimi Zahid Gilani də onun babası sayılırdı. Ömrünün sonlarında Şirazdan vətənə - Ərcivana dönən Zahid Gilani burada vəfat etmiş, qəbri üstündə bu gümbəzi ucaltmışdılar.

Qızılbaşların Ərcivanı özlərinə ocaqlıq seçməyinin bir səbəbi bu idisə, ikinci səbəbi də o idi ki, Talışda əhalinin hamısı şiə idi və Ərdəbil şeyxlərini özlərinin ruhani rəhbəri saydıqları kimi qohumu da sayırdı. Qızılbaşlar qışı burada qalıb yaza kimi özlərinə çoxlu mürid toplaya bilərdilər.

Onlar səssizcə namaz qılanda meşədə balta səsi eşitdilər və bir nəfər oxuyurdu.

Bura gəlsələr də, Lələ yaxşı bilirdi ki, Talış hökmdarı Mirzə Məhəmməd xanla görüşüb onun icazəsini də almaq lazımdır. Yoxsa bu hökmdarlara inanmaq çətin idi. Birdən fikirlərindən dönər, qoşun çəkib onları burada, hər tərəfi bataqlıq olan meşədə qıra bilərlər. Bu iş üçün o Biyəpiş hökmdarı Mirzə Əlini də gətirmişdi. Bu dindar, balacaboy kişi işlərini oğluna tapşırıb, özü axirət gününü qazanmaq naminə İsmayılla Ərcivana gəlmişdi. Buradan da Lələ, Qara Piri bəylə Lənkərana Mirzə Məhəmməd xanı görməyə getdilər.

Amma xan sarayında yox idi, Qızılağaca ova çıxmışdı. Onlar da gözləmədilər, xanın nökər-naibindən götürüb xanı axtarmağa getdilər.

Yollar kənarında yayda biçilən çəltik zəmiləri bozarırdı. Dəniz kənarında isə minlərlə quş vardı. Bu quşların çoxusunu onlar görməmişdi. Dalğalara qonub nazlı-nazlı yırğalanan qu quşları, dayaz yerdə gəzinən narıncı qızıl qazlar, alabəzək sultantoyuqları, yaşılbaşlar, qəhvəyi, boz qara və alabazək ördəklər atlılara heç fikir vermirdi. Hələ göydə bulud kimi uçan quşlar nə qədərdi. Lələ atını Mirzə Əli ilə yanaşı sürüb dedi:

– Elə bil bura da quşların ziyarətgahıdı. Bir belə quş hardan yığılır bura.

– Nə bilim, Allahın işinə əl uzatmaqmı olar? İnsanların bir ziyarətgahı var, quşların da ayrı.

Onların yolu dənizin kənarından düşmüşdü. Dəniz də quzu kimi sakit dayanmışdı. Yalnız dalğaların quma toxunduğu yerdə ağ bir xətt uzanırdı. Qumların üstündə ləpənin vurub kənara çıxardığı balıqlar iyimişdi və havadan balıq iyi gəlirdi.

Onlar yaxınlaşanda bir sürü quş uçdu və qumun üstündə uzunluğu dörd-beş addım olan balıq gördülər. Bu nə’rə balığı idi. Görünür keçən gecə fırtına sahilə atmışdı.

– Mirzə Əli, bu nə balığıdı?

– Buna nə’rə də deyirlər, uzunburun balıq da. Qur’an buyurub ki, qılçıqsız balıq haramdı. Onun da səbəbi budur ki, bu balıqlar zəhərli olurlar. Əvvəllər ondan çox adam ölüb. Gör, Peyğəmbər salavatullanın hər şeydən xəbəri olmağını ki, Ərəbistanda oturub, buradakı balıqları da tanıyıb. Bir də ki, axı vəh ona Allahdan gəlirdi.

– Ərəbistanda bu balıqlardan yoxdu?

– Ərəbistanda su var ki, balıq da olsun?!

Quş səslərindən onlar çox vaxt biri-birini eşitmirdi. Qara Piri bəy də bu gözəlliyə baxır, ürəyində Talış xanına bəxtəvərlik verirdi.

Onları aparan nökərlər aradabir talış dilində danışırdılar. Bu dili Mirzə Əli başa düşsə də, Lələ ilə, Qara Piri bəy bilmirdi.

Lələ soruşdu:

– Hələ çox gedəcəyik?

– Bəli, – daz alnına dəsmal bağlamış yaşlı nökər dedi:

– Xanın uv yerinə hələ çux qalıb.

– Adın nədi?

Ağəddin.

– Ay Ağəddin, – deyə Qara Piri bəy söhbətə başladı. –

Quşların hamısı buradadı, xan elə burada ov eləyə bilməzmi?

– Necə iləməz, iliyər. Unun xuşuna da ura gəlir.

Günortadan xeyli keçəndə onlar qamışların arasında xanın keşikdə dayanan candarlarına rast gəldilər. Məqsədlərini dedilər. Xəbərçi gedib-gələndən sonra onları xanın yanına buraxdılar.

Dəniz kənarında çadırlar qurulmuşdu. Burada quru elə bil dənizin kiçik bir parçasını qucağına almışdı. Bu yerdə quş daha çox idi. Qu quşları qatarla üzür, heç kimdən çəkinmirdilər. Onların sudan uçub qalxmağının özü ayrı bir tamaşa idi. Xanın adamları isə tor çəkirdilər. Qonaqlar yaxınlaşıb çadırdan beş-on addım kənarda dayanan xana kəmali ədəblə baş əydilər. Bundan sonra ortayaşlı, dolu– bədənli, irialınlı xanla görüşdülər. Mirzə Məhəmməd xan onların kefini-əhvalını xəbər alandan sonra tor çəkənlərin yanına də’vət elədi.

– Görək qismətimizə nə çıxır. Lələ dedi:

– Mirzə Məhəmməd xan, Süleyman peyğəmbər kimi deyəsən quşların dilini bilirsən. Hamısı uçub sənin başına yığışır.

Söz xanın xoşuna gəldi. Gözləri güldü. Başı ilə razılığını bildirdi.

– Dillərini bilmirəm, xasiyyətlərini bilirəm.

Onlar söhbət eləyə-eləyə ləpədöyənə yaxınlaşdılar. Ayaqlarını çirmələyən balıqçılar toru çəkib gətirdilər. Tor çox ağır idi. Görünür onların qismətində nəsə varmış. Bu əlaməti Lələ bəy işlərinin düzəlməyi kimi qiymətləndirdi. Tor sahilə çıxana qədər neçə balıq torun üstündən suya tullanıb üzüb getdi.

Balıqçılar toru lap qumun üstünə çıxartdılar. Burada çoxlu uzunburun, nə’rə, ağ balıq, şahmayı, xəşəm vardı. Amma elə bil onların heç birini görmürdülər. Partlaşdıqca günəşdən pulları parıldayan balıqları o tərəf – bu tərəfə ataraq, ən böyük balığı iki balıqçı zorla qaldırdı.

– Qızıl balıqdır, – deyə xan dilləndi.