Сергей Пясецкий - Ніхто дабром не дасць збаўлення...

Алік не прамовіў ні слова, а Паўлінка, нібы ляснутая перуном, глядзела яму ў вочы. У ейнай галаве раілася ад думак. Што ён ведае? Чаго ад яе хоча? Як яго прывітаць? Чаму ён маўчыць?

А Баран усё глядзеў, як тады, калі пабачыў яе ўпершыню праз акно ў швачкі Балі. У ягоных вачах гарэла захапленне і таіўся боль. Ззяла каханне, напоўненае журбою. Ён не заўважаў больш прывабнай жанчыны, сваёй каханкі і сваёй мары. Прыкмячаў толькі чар гэтай вясны. Незнішчальны, вечны, магутны.

— Алічак!.. Каханы!

Паўлінка падбегла да Барана. Абвіла ягоную шыю голымі халоднымі гладкімі рукамі і пацалавала… Яна хітравала, баранілася на ўсялякі выпадак. «А можа, ён усё ведае?» Прыпала да ягоных вуснаў. Адчула цяпло мужчынскіх слёз.

Адступіла. Слёзы ляцелі ўжо і па ейных шчоках. Іх выціснуў страх, пачуццё віны і няпэўнасць сітуацыі.

— Алічак! Я такая няшчасная!.. Так мне адной блага было!.. Чаму ты нічога не гаворыш?..

— Што ж я табе скажу?

— Ну як так? Столькі часу не бачыліся, а ты маўчыш!

— Я думаў, што ты ўжо даўно пра мяне забылася. Можа, не хочаш ужо са мной быць. Ні на адзін мой ліст не адказала.

— Як можна так казаць, Алічак?! Я толькі пра цябе і думала. А пісаць не было калі. І хто ведае, як тое высылаць. А я ўся ў працы ад рання да ночы. Я ж неяк мусіла выжываць, даваць рады. Ніхто ж мне не дапамог. Сама зарабляла.

Паўлінка расчулілася сама над сабою і пачала плакаць. Баран наблізіўся да яе і пяшчотна дакрануўся далонню да яе голага, пляча.

— Добра, Паўця. Я не крыўдую на цябе. Я хацеў толькі запытаць, ці я табе не перашкаджаю?

Баран чытаў з Паўлінчынага твару і ейных вачэй, што зрабіўся для яе нібы іншым чалавекам, не тым, кім быў раней.

— …Калі я табе перашкаджаю, то навязвацца не буду. Не думай сабе такога… Пайду ды ўсё… знайду сабе месца… як Мілы. Я заўсёды цябе шанаваў і зычыў табе толькі дабра… і цяпер таксама… Зраблю так, як скажаш… Паслухаюся…

— Як ты можаш так казаць?! Не сорам табе! Фу! Які ты подлы!

Паўлінка заламала белыя рукі. Алік змякчыўся. Ён хацеў верыць у сваё шчасце, хацеў выкінуць з душы недавер. Падышоў да Паўці і з лёгкасцю падняў яе, як дзіця, уверх.

— Добра, Паўця… Што было, тое быллём парасло! Я цябе заўсёды кахаў і цяпер кахаю. Я зусім не хацеў цябе пакрыўдзіць, бо і сябе б праз тое пакрыўдзіў. Але я баяўся, што, можа, табе назаляю… Думаў, што ты, можа, больш не хочаш быць са мною… Дык я б пайшоў сабе…

— І я цябе кахаю, Алічак! — клялася Паўлінка.

А адначасова ў ейнай галаве віхлілася думка: «Косцік, пэўна, цяпер чакае ў скверы… От, не ў пару ўсторкнуўся гэты… гэты… шавец».

Але яна таіла свае думкі, тулілася да Барана і пляла глупствы. Раптам прыпомнілася ёй, якую навуку даў ейны бацька, калі Баран пакінуў яе на некаторы час: «Ты сама ведаеш, чым сучка сабаку пры сабе трымае… А самае галоўнае: даглядай яго, каб не быў галодны, каб меў усё, што любіць. Пытайся пра здароўе, а сама думай: “Каб ты здох, халера!..” Гэтак ты з яго не толькі грошы злупіш, але і скуру…» Лаўка пачала адштурхоўваць Аліка ад сябе.

— Алічак, каханы, ты ж галодны! Цябе ж трэба накарміць. А я здурнела ад радасці. Выбачай, але так расхвалявалася.

Баран не адпусціў яе. Асцярожна паклаў яе, як скарб, на ложак і жарона, горача і моцна яе песціў. Паўку заўсёды дзівілі ягоная раптоўнасць і адначасовая чуллівасць, з якою ён яе браў як жанчыну. Баран лічыў, што гэтак здабывае ейнае сэрца, дорыць ёй задавальненне, бо не шкадаваў бы для яе і свайго жыцця. Таму, павольны і абыякавы з іншымі жанчынамі, з Паўцяй ён палаў і перагараў. А Паўка прымала ягоныя ласкі без асаблівай ахвоты. Ёй прыемна было ўсведамляць сябе жаданай, але целам яна не ўзбуджалася.

Паўця справіла Аліку шыкоўную вячэру. Прысмакаў і рознага алкаголю дома было шмат. Яна заўсёды мела запас напагатове, бо меркавала, што ёй зноўку можа ўдасца запрасіць агента да сябе на ноч. Пераканалася, што ён вялікую ўвагу ўдзяляе добрым харчам і напоям. А пасля багатага застолля заўсёды крыху больш чулы да яе. А цяпер гэта ўсё прыдалося, каб пачаставаць Барана. Накрываючы на стол, Паўка думала пра агента: «Трэба будзе заўтра пайсці і папрасіць у яго прабачэння. Скажу, што бацька захварэў. І не мог яшчэ троху пасядзець у турме? І навошта яго сёння ліха прыперла?» Апошняе ўжо датычыла Барана.

Алік быў уражаны гэтак шчодра застаўленым сталом. У турме для яго нават свежы хлеб быў ласункам, а кавалачак саланіны — раскошай. Выйшаўшы з турмы, ён жыў таксама сціпла. А тут пабачыў прыгожую сервіроўку, віно, каньяк, гарэлку, дыхтоўныя закускі. Крыху збянтэжаны, ён сеў за стол… Аднак не мог справіцца з ашаламленнем: