Kazimierz Wyka - Modernizm polski

podwójności natury ludzkiej (…) zwycięstwo nad samym sobą i klęska – M. Podraza-Kwiatkowska, Tragiczna wolność , w: Z problemów literatury polskiej XX wieku. Młoda Polska , s. 154–173. [przypis autorski]

W noc chmurami złowieszczymi ciemną (…) Chodź do mnie – Forpoczty , s. 159. [przypis autorski]

Jakkolwiek nie wyzbył on się (…) żąda badania, obserwacji, analizy – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. LXXXIV. Por. s. LXXXIX, XCI, XCII, XCV etc. [przypis autorski]

w ten sposób mistyk prawdziwy nigdy nie argumentuje – „Mistyka nie ma nic wspólnego z okultyzmem ani wszelakim ezoteryzmem, podobnie jak religia nie ma nic wspólnego ze spirytyzmem: są to sprawy absolutnie różnego pokroju, jedne mieszczą się na płaszczyźnie empirycznej, na której zamierza się odkryć dane dostępne zmysłom według kierunku naszych dotychczasowych doświadczeń, drugie na płaszczyźnie świata niedostępnego ciekawości i zmysłowemu eksperymentatorstwu, do której można dotrzeć jedynie wewnętrznym nawróceniem i przetworzeniem duchowym naszej istoty moralnej; tak, że nie oczekując tutaj tzw. obiektywnych, na podobieństwo wtajemniczenia, stwierdzeń, rzec trzeba, że mistyk przestałby wierzyć w mistykę, gdyby się ją pragnęło sprowadzić do dowodów czy danych rzeczywistych w pierwszym rodzaju”. (M. Blondel, Le probleme de la mystique , w książce zbiorowej Qu'est-ce que la mystique? , Paris 1929, „Cahiers de la Nouvelle Journée”, nr 2, s. 8–9). [przypis autorski]

Chmielowski, tak niechętny Przybyszewskiemu, w wywodach Miriama nie widział nic przesadnego ani gorszącego – P. Chmielowski, Historia literatury polskiej , Warszawa 1900, VI, s. 278. [przypis autorski]

Całe szeregi (…) faktów, które nauka dziś dopiero stwierdzać poczyna – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. LXXX–LXXXI. [przypis autorski]

Aneks VII – patrz: dalej w tej publikacji autorskie uzupełnienie opatrzone tytułem Aneks VII . [przypis edytorski]

Świat przedstawia się jako byt jeden (…) pierwiastek Nieskończoności – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. XLVIII. [przypis autorski]

wszystko w naturze oddziaływa na wszystko, wszystko na nas i my na wszystko – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. LXXXIV. Wobec tego np. gadki ludowe, że zrywa się wichura, gdy ktoś się powiesił, nie są bzdurą, w podobnych „za bezmyślne urojenia uważanych faktach [nauka poczyna] doszukiwać się istotnych, niekiedy zdumiewającej głębokości znaczeń”. [przypis autorski]

stany skupione (…) pierwiastkiem każdej rzeczy – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. LXXXIV. [przypis autorski]

z Darwinowską teorią rozwoju (…) „mistyczne objawy” natury ludzkiej – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. LXXX–LXXXI. [przypis autorski]

porządkiem zjawisk i wypadków (…) gdy w nas wiosna wre i kwitnie – Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka , Warszawa 1894, s. CXV–CXVI. [przypis autorski]

Każde zjawisko jest skutkiem (…) bezpiecznie przejeżdża się uśmiechnięty zbrodniarz – A. Świętochowski, Dumania pesymisty , „Przegląd Tygodniowy” 1876, s. 321. [przypis autorski]

dokonywa – dziś raczej popr. forma: dokonuje. [przypis edytorski]

„wzrok bezwzględnego sędziego w najtajniejsze ohydy i potworności” zagłębiony – Z. Bytkowski, Stanisław Przybyszewski. Charakterystyki literackie , Lwów 1902, s. 53–54. [przypis autorski]

Walcząc z naturalizmem i gardząc nim (…) dzikich stron duszy – M. Oksza, Modernizm w Niemczech i Stanisław Przybyszewski , „Biblioteka Warszawska” 1899, III, s. 283. [przypis autorski]

Niepodobna twórczości tego pisarza (…) odziedziczył Przybyszewski po naturalistach – S. Kołaczkowski, Twórcze fermenty , „Wiadomości Literackie” 1928, nr 18. [przypis autorski]

uznanie z protekcji, wielkopański kaprys – K. Irzykowski, Czyn i słowo , Lwów 1913, s. 124. [przypis autorski]

tam gdzie Zola piętrzy potworne masy kamieni(…) białe lilie kołyszące się wokół lśniących ołtarzy – S. Przybyszewski, Aufden Wegen der Seele , Berlin 1896, s. 58–59. [przypis autorski]

złośliwą charakterystykę dekadentyzmu w „Moich współczesnych” – S. Przybyszewski, Moi współcześni , II, s. 98 ( Wśród swoich ). [przypis autorski]

zdecydowanie niechętne sądy o Maeterlincku – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 132; Listy , I, s. 106. [przypis autorski]

Przybyszewskiego bardzo cenili typowi naturaliści, Dygasiński i Gruszecki – S. Przybyszewski, Moi współcześni , II, s. 64 ( Wśród swoich ). [przypis autorski]

pierwszy recenzent Przybyszewskiego w Polsce, Witold Rubczyński, wiedział, że w całej swej programowej walce z materializmem pisarz szermował argumentami zupełnie materialistycznymi – W. Rubczyński, Satans Kinder Stanisław Przybyszewski , „Przegląd Polski” 1897, II. [przypis autorski]

Mózg to materializm w zakresie wiedzy (…) uszczęśliwić człowieka przez kolektywizm pracy – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 28. [przypis autorski]

Zasadniczą podstawą (…) i tak bez końca – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 19. [przypis autorski]

dziwnie splątane i powikłane krużganki (…) nigdy jeszcze nie wnikło światło – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 20. [przypis autorski]

Dla nas istnieje człowiek jako istota (…) przez ocean na brzeg wyrzucaną – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 22. [przypis autorski]

Przedstawiciel nowej sztuki (…) nie da się mamić świadomości, a wszystkich przyczyn szuka poza jej obrębem – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 22. [przypis autorski]

usiłuje zjawiska duchowe bezpośrednio wyrazić kolorem (…) jest Munch naturalistą psychicznych fenomenów – S. Przybyszewski, Na drogach duszy , s. 59. [przypis autorski]

w broszurach Zur Psychologie des Individuums (…) te prace są „kluczem niezbędnym do zrozumienia wszystkich dzieł późniejszych Przybyszewskiego” – S. Brzozowski, O Stanisławie Przybyszewskim , „Droga” 1928, nr 4. [przypis autorski]