Раіса Баравікова - Галенчыны «Я», альбо Планета Цікаўных Хлопчыкаў

Вадзіцель аўтобуса аб'явіў прыпынак, і калі яны выйшлі, здаля на сцяжынцы, што вяла да дома, у якім жыў Валодзька, заўважылі постаць Кандрата, а потым і голас яго пачулі:

— Гэй, Валодзька, цябе маці шукала... Ну і ўсыпле яна табе!

У адказ Валодзька чамусьці вельмі задаволена засмяяўся.

* * *

Галенка і сама задаволена засмяялася. У гэтым яе апавяданні дзяўчынцы больш за ўсё падабаліся словы Кандрата: «Гэй, Валодзька, цябе маці шукала... Ну і ўсыпле яна табе!» У іх відавочна чулася непрыкрытая зайздрасць: Кандрату, напэўна, таксама хацелася бліжэй пазнаёміцца з дзяўчынкай Зосяй. Так думалася Галенцы, а ўслых яна спыталася ў цікаўных хлопчыкаў:

— Вам спадабалася маё апавяданне?

І цікаўныя хлопчыкі адказалі ёй не адразу. Таму што кожны з іх думаў, што было б вельмі добра, каб дзяўчынка Галенка раптам апынулася на іх планеце. Яны паказалі б ёй сваю сінюю-сінюю траву, і яна, напэўна, была б вельмі здзіўлена ад таго, што вада ў рэчках на планеце Цікаўных Хлопчыкаў аранжавая-аранжавая, як Галенчын бант. Але, на жаль, дзяўчынка Галенка была вельмі далёка ад іх, і ім заставалася толькі адно — хорам адказаць:

— Нам спадабалася апавяданне!.. Вельмі спадабалася!..

А самы маленькі з хлопчыкаў, які быў і самым цікаўным, сказаў, звяртаючыся да Галенкі:

— Нам не даводзілася сябраваць з дзяўчынкамі, таму што на нашай планеце жывуць адны хлопчыкі. Але калі б, да прыкладу, тваёй планеце, якую мы завём Блакітнай Зоркай, пагражала небяспека, мы б усе ўсталі на яе абарону.

Галенцы незвычайна спадабаліся словы самага маленькага і самага цікаўнага з хлопчыкаў. Яна была вельмі расчулена, таму радасна адказала:

— Ах, я дзякую вам... Я з самага пачатку нашага знаёмства здагадвалася, што вы адважныя хлопчыкі і што ў вас высакародныя сэрцы.

Галенка зноў задумалася, але на адну толькі хвілінку, таму што вельмі хутка прапанавала цікаўным хлопчыкам:

— А хочаце, я раскажу вам адну казку, якую пачула ад сваёй бабулі, калі я была зусім яшчэ маленькай? О-о, колькі казак ведае мая бабуля! Незлічонае мноства. Шкада, што вы не можаце пазнаёміцца з ёй. Але слухайце казку! А потым вы мне раскажаце, пра што яна?! Так заўсёды пыталася ў мяне бабуля.

І цікаўныя хлопчыкі, вядома, пагадзіліся і настроіліся ўважліва слухаць Галенку, бо яны ж былі вельмі цікаўныя.

Калісьці жыў на свеце мастак. Быў ён малады, прыгожы і вясёлы. Прачнуўся аднаго ранку мастак, выйшаў на ганак роднае хаты і ажно засмяяўся ад задавальнення: пад самым акном хаціны шумеў клён, ды такі прыгожы, як ніводнае дрэва ў свеце; трошкі далей цвіў вішнёвы садок, ля нізенькага плота сядзеў каток-мурлыка, і зусім блізенька ад катка маці мыла посуд...

Радасна стала мастаку: столькі цяпла было ў гэтым мілым куточку. Раптам ён бачыць — народ валам валіць, музыкі ў бубны б'юць, смех, гоман, песні...

— Што такое? — пытаецца мастак у маці.

А маці яму адказвае:

— Гэта, дзетачка, наш кароль жэніцца! Маладую жонку ў свой палац вязе!

Выбег мастак на вуліцу, пачаў пытацца ў людзей:

— Пакажыце!.. Дзе кароль?!. Дзе кароль з маладою жонкай?!

І неўзабаве пабачыў карэту, а ў ёй караля і яго маладую жонку. І такою яна прыгажуняй здалася, што пачаў мастак яе маляваць, проста на дарозе, звычайным кіёчкам...

Раззлаваўся кароль, загадаў сваім стражнікам, каб кінулі мастака ў цямніцу, што знаходзілася ў Блакітнай Вежы аднаго з каралеўскіх палацаў, які стаяў далёка-далёка, на адзінокай скале, з усіх бакоў абкружаны сінім морам.

Аддаў кароль свой загад, дый забыўся пра мастака. Год прайшоў. Тры гады прайшло, вось ужо і дзесяты год мінаецца, а мастак усе сядзіць у Блакітнай Вежы. Нікога і нічога не бачыць ён, акрамя каралеўскай варты ды маленечкага каменнага дворыка ўнізе.

— Гэй, варта! — крыкнуў аднойчы мастак.— Колькі год я знаходжуся ў гэтай вежы, і ніводнага разу за гэты час мая нага не ступала на зямлю. Выпусціце мяне хоць на хвілінку!

І столькі ў яго голасе было адчаю, што стражнікі выпусцілі мастака ў маленечкі каменны дворык — унізе ля Блакітнай Вежы.

«Які ён шэры і халодны, гэты дворык! — падумаў мастак.— Хоць бы адзін зялёны лісточак мільгануў на ім ці прабілася хоць бы адна кволая зялёная травінка...»

Але не было ні зялёнай травінкі на дворыку, ні зялёнага лісточка! Цяжка ўздыхнуў мастак, гледзячы на халодны камень, і ўявілася яму далёкае, што назаўсёды засталося ў памяці.