Астрыд Ліндгрэн - Браты Львiнае Сэрца

I ён затрубiў у рог.

Катла ўбачыла сваю строму на тым баку ракi. Адчувалася, што ёй хацелася трапiць туды — яна гэтак задаволена зашыпела проста пад ногi Грыму. Ох, навошта яна гэта зрабiла!

Бо тут здарылася вось што. Грым ад спуду адхiснуўся i ўдарыўся аб парэнчы моста. Я ажно ўскрыкнуў, спалохаўшыся, што Джанатан звалiцца ў вадаспад Карма. Але ён не звалiўся, затое рог выпаў у яго з рук i знiк у вiрлiвай вадзе.

Жорсткiя вочы Катлы бачылi ўсё гэта, i цяпер яна ўжо ведала, што ў яе няма гаспадара. Яна зараўла, i полымя пачало струменiць у яе з пашчы.

О, як жа хутка мы памчалiся, каб выратаваць нашы няшчасныя жыццi! Мы гналi i гналi коней, спачатку па мосце, потым угору па дарозе, да замка Тэнджыла, а ўслед нам неслася шыпенне Катлы.

Наш шлях пралягаў петлямi сярод Старажытных гор, i нават у сне цяжка было сабе ўявiць што-небудзь больш жахлiвае, чым нашу мiтусню ад скалы да скалы, ад выступу да выступу, калi за намi iмчала Катла, а яе полымя амаль лiзала ногi коней. Яе агонь даставаў жахлiва блiзка да Джанатава, мне падалося, што брат вось-вось загарыцца, i я закрычаў:

— Не спыняйся! Не спыняйся!

Бедныя Грым i Ф'ялар, Катла так iх напалохала, што яны спрабавалi ўзляцець, каб выратавацца ад яе, яны пакрылiся пенай i iмчалi ўсё хутчэй i хутчэй, спрабуючы зрабiць немагчымае, а Катла не адставала i гыркала ад злосцi. Яна была ўжо на сваёй зямлi, i нiхто не мог прагнаць яе адсюль. Яе скачкi ўсё павялiчвалiся, i я ведаў, што яна са сваёй тупой жорсткасцю ў рэшце рэшт пераможа.

Мы гналi i гналi коней, i я ўжо страцiў надзею на выратаванне.

Мы ўжо звярнулi далёка ў горы, але пакуль яшчэ былi ўперадзе Катлы. А яна гналася за намi. I вось мы пад вадаспадам Карма. На нейкае iмгненне Катла спынiлася, таму што гэта была менавiта яе строма, менавiта тут яна звычайна стаяла, углядаючыся ўнiз. Яна спынiлася i ўгледзелася на вадаспад, дым i агонь усё яшчэ вырывалiся з яе храпы. Але вось яна ўспомнiла пра нас, паглядзела на нас нерухомым паглядам.

"Ты, жорсткае стварэнне, — падумаў я, — чаму б табе не застацца тут, на сваёй скале?"

Але я ведаў, што яна пойдзе далей.

Мы дайшлi да той скалы, адкуль убачылi яе страшэнную галаву, калi першы раз трапiлi ў Карманьяку. Раптам нашы конi спынiлiся. Жахлiва, калi конь падае пад табой, але менавiта гэта i адбылося. Грым i Ф'ялар проста павалiлiся на дарогу, а мы ж так спадзявалiся на дзiва, што яны выратуюць нас. I вось не заставалася нiчога iншага, як адмовiцца ад гэтай надзеi.

Мы прапалi, i мы гэта ведалi. Катла ведала гэта таксама, i агонь д'ябальскай радасцi паявiўся ў яе вачах. Яна нерухома стала на сваёй строме i жэрла нас сваiмi вачыма. Я быў упэўнены, што яна смяялася з нас. Цяпер ёй не трэба было спяшацца. Здавалася, нiбыта яна думае: "Я прыйду ў патрэбны час, вы мяне дачакаецеся, не турбуйцеся!"

Джанатан паглядзеў на мяне так, як мог паглядзець толькi ён.

— Даруй мне, Сухарык, за тое, што я згубiў рог, але я невiнаваты.

Я хацеў сказаць Джанатану, што ў мяне нiколi-нiколi не было таго, за што б яму трэба было дараваць, я проста анямеў ад страху.

Катла стаяла ўнiзе, агонь i дым працягвалi струменiць з яе храпы, ногi рыхтавалiся да скачка. А мы стаялi, схаваўшыся за вялiзным каменем так, што яе полымя не магло дастаць нас. Я моцна ўчапiўся ў Джанатана, а ён глядзеў на мяне, i з вачэй яго лiлiся слёзы.

Але хутка гнеў ахапiў яго, i ён, нахiлiўшыся наперад, крыкнуў Катле:

— Не надумай чапаць Сухарыка, чуеш ты, страшыдла! Ты не можаш яго чапаць!

Ён ашчаперыў гэтую глыбу, як быццам быў волатам i як быццам хацеў напалохаць яе. Ён не быў волатам i не мог напалохаць Катлу, але глыба на краi стромы была рухомая. "Нi стрэлы, нi коп'i, нi мячы не могуць забiць Катлу, успомнiлiся мне словы Орвара. — Яе не зможа забiць нават самая вялiзная глыба".

Сапраўды, Катлу не забiла глыба, якую Джанатан штурхнуў на яе, але калi глыба пацэлiла ў Катлу, тая з рычаннем, якое магло б разбурыць горы, звалiлася ўнiз у вадаспад Карма.

Так, Джанатан не забiў Катлу. Яе забiў Карм. А Катла ў сваю чаргу забiла Карма. Прама перад нашымi вачыма. Мы ўсё гэта бачылi. Нiхто, акрамя нас, не бачыў, як два страшыдлы са старадаўнiх часоў нiшчылi адно аднаго. Мы бачылi, як яны змагалiся ў вадаспадзе.

Калi Катла зараўла i знiкла, мы спачатку не паверылi сваiм вачам, — цяжка было паверыць, што яе ўжо няма. Дзе яна ўтапiлася, мы не бачылi, бачылi толькi, як пена ў рацэ стала дыбам. Нiчога больш. Катлы не было.

Але затым мы ўбачылi змея. Ён высунуў сваю зялёную галаву з пены, яго хвост бiў па вадзе. О, ён быў жахлiвы, гэты гiганцкi змей, даўжынёй ва ўсю шырыню ракi — такi, якiм яго апiсвала Эльфрыда.