Стефан Гайм - Агасфэр (Вечны Жыд) (на белорусском языке)

Але ты ня кiнуўся ўнiз, рэбэ Ёшуа, кажу я. Чаму?

Тады ён пагладзiў сваю рэдзенькую бародку худымi, бруднымi пальцамi й пакiваў галавою i сказаў: Бо таксама напiсана: "Не спакушай Госпада Бога твайго".

А я прысеў каля яго на кукiшкi й абняў яго рукою сваёю i сказаў: Я ведаю таго, хто ўзяў цябе за руку й павёў у Сьвяты горад i паставiў на крыло храма, i калi б ты кiнуўся ўнiз, ляжаў бы ты разьбiты й патрушчаны на дварышчы сярод гандляроў. I вось ты жывеш, рэбэ Ёшуа, i ад цябе зыходзiць сьвятло й вялiкае спадзяваньне. Таму йдзi за мною, я пакажу табе твой сьвет.

I павёў я яго на высокую гару й паказаў яму ўсе царствы сьвету й як у кожным зь iх панавала беззаконьне, тут ва ўдоваў i сiрот адбiралi апошнi кавалак хлеба, там аддавалi людзей на парваньне iльвам i iншым зьвярам i сьмяялiся, гледзячы, а там зноў жа паэты мусiлi апяваць уладыкаў, тым часам як сяляне запрагалiся ў плугi, i паўсюль дужыя сядзелi на шыях у слабых i паганялi iх i мучылi iх. I вось сказаў я яму, кажучы: Калi ты Сын Божы, дык падзiвiся, як мудра ўсё ўладзiў Бацька твой, i вазьмi пад сваю руку, i перавярнi нiжнiх угору, бо прыйшоў час узьвесьцi сапраўднае царства Божае. Выйдзi й прамовi да народу й зьбяры яго вакол сябе й вядзi яго, як гэта колiсь зрабiў iншы Ёшуа, i скажы iм, што яны павiнны аперазацца дзеля таго дня, i тады загадай трубiць трубамi, i брамы царстваў сьвету адчыняцца перад табою, i муры абрынуцца ў пыл, а ты будзеш валадарыць над iмi ў бляску й праведнасьцi, i чалавек будзе свабодны, каб здабываць неба.

Але ён блукаў вачыма па-над далiнамi й вышынямi, над крутымi скаламi, на якiх ляжаў сьнег, i над халупамi й над палацамi, што пазнавалiся ў далечынi, i сказаў сваiм цiхiм голасам, кажучы: Маё царства ня ёсьць царства ад гэтага сьвету.

Але ж ты можаш пачаць з гэтага, сказаў я, можа, што атрымаецца.

Ён маўчаў.

О, рэбэ Ёшуа, падумаў я, я хачу змагацца з табою, як змагаўся анёл Госпада зь Якавам, i я сказаў, кажучы: Сказана ў прарокаў, што прыйдзе той, якi панiзiць князёў i судзьдзяў зямных сатрэ ў пыл, быццам i ня сеялi iх i не гадавалi й быццам ня было кораня ў iх камлёў.

Ён узяў мяне за руку, i я адчуў, якая яна ў яго халодная ў разрэджаным паветры над вяршынямi, i ён сказаў: Але прарок таксама кажа: "Ён ня будзе ганiць, i ляманту яго не пачуюць на вулiцах; разьмятую салому ён не зламае й тлеючы кнот не задзьме."

Рэбэ Ёшуа, адказаў я яму, але ж таксама напiсана: "Ён прыйдзе магутна, i яго рука заваладарыць, i яго ёсьць адплата."

Але ён пакiваў галавой i сказаў, кажучы: Але ж не, адкiдзень, што зноў пнешся ўгору, бо прарок кажа пра мэсiю: "Глядзi, дачка Сiёна, вось, Цар твой iдзе да цябе, праведны й ратавальны, лагодны, седзячы на аслiцы й на маладым асьле, сыне пад'ярэмнай."

I вось ахапiў мяне вялiкi гнеў, i я адказаў: Такi не павiнен дапускаць малако ў збанку да скiсаньня. Не, ты ня той, хто там павiнен прыйсьцi i ўзвысiць усе далiны й ўсе горы й пагоркi панiзiць i выраўняць няроўнае; мы павiнны будзем чакаць некагась iншага. Але цябе яны возьмуць, i зьняславяць як iлжэцара, яны будуць цябе бiчаваць, i ўскладуць на галаву тваю церне й прыб'юць цябе да крыжа, i вiсецьмеш, пакуль твая кроў павольна й уся ня сплыве з твайго пяшчотнага цярплiвага сэрцайка; ня агнец ёсьць той, хто зьмяняе сьвет, агнца рэжуць.

Агнец, кажа ён, вазьмi вiну на сябе.

I вось я пакiнуў яго стаяць на холадзе й пайшоў сваёй дарогай. Але ён пасьпяшаўся за мною ўнiз па схiле гары, спатыкаючыся, няроўнай хадою, i ўсклiкнуў: Не пакiдай мяне, бо ў мяне больш нiкога няма, i я ведаю, нiводная рука не падымецца за мяне, а ўсе адступяцца ад мяне.

Я стрымаўся ў сабе. А ён, дрыжучы, падышоў з буйнымi кроплямi поту на лобе, i я ўжо каяўся, што адштурхнуў яго ад сябе, i сказаў: Няма нiякай роўнасьцi памiж табою i мною, бо я дух, а ты Сын чалавечы. Але я хачу быць з табою, калi яны ўсе пакiнуць цябе, i я хачу суцешыць цябе, перш чым прыйдзе твая гадзiна. Каля мяне ты зможаш адпачыць.

Але ён пакiнуў пустыню й выправiўся ў Капернаўм да рыбакоў i прапаведаваў народу, што лагодныя дабрашчасьцяцца, бо iх будзе Царства Нябеснае, i што дабрашчасныя таксама й тыя, якiя тут галадаюць i прагнуць справядлiвасьцi, бо яны спатоляцца.

РАЗЬДЗЕЛ ШОСТЫ

У якiм прафэсару Лёйхтэнтрагеру аўтарытэтна паведамляецца, што мы ў ГДР ня верым у цуды, як i ў рэальнае iснаваньне Вечнага Жыда

Геру

праф. д-ру Dr. h. c. Зiгфрыду Байфусу

Iнстытут навуковага атэiзму

Бэрэнштрасэ 39а

108 Берлiн

German Democratic Republic

31 студзеня 1980

Многапаважаны, дарагi гер калега!

Сваiм пiсьмом ад 12 г. м. Вы зрабiлi мне надзвычай прыемную неспадзяванку. Я зусiм не чакаў, што некалькi маiх заўваг сустрэнуць з Вашага боку такую цiкавасць, i мяне перапаўняе зразумелае пачуццё задаволенасцi, калi я даведваюся ад Вас, што Вы падключылi да даследавання справы Агасфера ўвесь Ваш калектыў. На жаль, мы ў гэтай вобласцi, з пункту гледжання, так бы мовiць, нашай плацёжаздольнасцi, вымушаны абыходзiцца больш сцiплымi сiламi.