Майн Рыд - Коннік без галавы

– Пракляты ёлупень! – закрычаў Зеб Стумп, з’явіўшыся ў дзвярах з коўдрай на плячы. – Другі раз ты будзіш мяне, дурань!.. Прашу прабачэння, містэр Джэральд! Вядома, што дурняў хапае на ўсіх краінах – і ў Амерыцы, і ў Ірландыі, але такога ідыёта, як Фялім, я яшчэ не сустракаў. Гэта сапраўднае няшчасце! Наўрад ці нам сёння ўдасца заснуць, калі мы не ўтопім яго ў рэчцы.

– Ох, мілы Стумп, не гаварыце так! Клянуся, што тут зноў змяя! Я ўпэўнены, што яна яшчэ ў хаціне. Толькі хвіліну назад я адчуваў, як яна поўзала па мне.

– Гэта табе прыснілася, мабыць? – сказаў паляўнічы паўзапытальна і больш спакойна. – Кажу табе, што ні адна тэхаская змяя не перапаўзе цераз валасяную вяроўку. Тая напэўна ўжо была ў хаціне да таго, як ты палажыў ласо. Наўрад ці тут схаваліся дзве адразу. Зараз пашукаем…

– О Божа! – крычаў ірландзец, задзіраючы кашулю. – Вось ён, след змяі, якраз на рэбрах! Значыць, была тут другая! О Маці Божая, што са мной будзе? Пячэ, як агнём!

– Змяя? – усклікнуў Стумп, набліжаючыся да напалоханага ірландца і трымаючы над ім свечку. – Як жа, змяя! He, чорт вазьмі, клянуся, што гэта не змяя! Гэта горш!

– Горш за змяю? – усклікнуў Фялім у адчаі.– Горш, вы сказалі, містэр Стумп? Вы думаеце, гэта небяспечна?

– Як табе сказаць… Усё залежыць ад таго, ці знайду я сёе-тое паблізу і ці хутка. Калі не, то я не адказваю…

– О містэр Стумп, не пужайце мяне!

– У чым справа? – спытаў Морыс, убачыўшы на грудзях Фяліма ярка-чырвоную паласу, нібы праведзеную распаленым прутком. – Што ж гэта, у рэшце рэшт? – паўтарыў ён з нарастаючай трывогай, заўважыўшы, як заклапочана глядзіць паляўнічы на дзіўны след. – Я нічога падобнага не бачыў. Гэта небяспечна?

– Вельмі, містэр Джэральд, – адказаў Стумп, пазваўшы мустангера за дзверы хаціны і гаворачы шэптам, каб не пачуў Фялім.

– Але што ж гэта такое? – усхвалявана паўтарыў Морыс.

– След ядавітай мнаганожкі.

– Ядавітая мнаганожка! Яна яго ўкусіла?

– He, не думаю. Але гэтага і не патрабуецца. Хопіць таго, што мнаганожка прапаўзла – гэта можа быць смяротна.

– Божа міласэрны! Гэта так небяспечна?

– Так, містэр Джэральд. He раз я бачыў, як здаровы чалавек адпраўляўся на той свет з такой паласой. Трэба дапамагчы, і хутчэй, a то ў яго пачнецца гарачка, а потым памутнее розум, усё роўна як пасля ўкусу шалёнага сабакі. Але не трэба пужаць бедалагу, пакуль я не высветлю, ці нельга яму дапамагчы. У гэтых краях сустракаецца трава – адна гаючая расліна, і калі мне ўдасца хутка яе знайсці, тады вылечыць Фяліма будзе няцяжка. На жаль, месяц схаваўся, і прыйдзецца шукаць навобмацак. Я ведаю, што на абрыве шмат гэтага зелля. Ідзіце супакойце хлопца, а я пагляджу, што можна зрабіць. Праз хвілінку я вярнуся…

Гэты шэпт за дзвярамі ніколькі не заспакоіў Фяліма, а, наадварот, прывёў яго ў панічны стан. He паспеў стары паляўнічы адправіцца на пошукі лекавай расліны, як ірландзец выбег з хаціны з яшчэ больш жалобным енкам.

Прайшло нямала часу, перш чым Морысу ўдалося заспакоіць свайго малочнага брата, пераканаўшы яго, што небяспекі няма ніякай, хаця сам ён зусім не быў у гэтым упэўнены.

Неўзабаве ў дзвярах з’явіўся Зеб Стумп; па спакойнаму выразу яго твару няцяжка было здагадацца, што гаючая расліна знойдзена. У правай руцэ паляўнічы трымаў некалькі авальных лістоў цёмна-зялёнага колеру, якія густа і раўнамерна былі ўсаджаны вострымі калючкамі. Морыс пазнаў у іх лісце кактуса арэгана.

– He бойся, містэр Фялім, – сказаў стары паляўнічы, пераступаючы парог хаціны. – Цяпер баяцца няма чаго. Я дастаў кветачку, якая хутка выцягне гарачку з тваёй крыві, хутчэй, чым агонь спаліць пяро… Перастань выць, кажу табе! Ты разбудзіў усіх птушак, звяроў і гадаў на дваццаць міль уверх і ўніз па рацэ. Калі ты не змоўкнеш, сюды збягуцца ўсе каманчы, а гэта, бадай, будзе трохі горш, чым след станогага стварэння… Містэр Джэральд, пакуль я буду рыхтаваць прыпарку, пашукайце, чым яго перавязаць.

Перш за ўсё паляўнічы зрэзаў нажом калючкі. Затым, выдаліўшы скурку, ён нарэзаў кактус тонкімі скрылікамі, разлажыў іх на падрыхтаванай мустангерам чыстай анучцы і спрытна прылажыў гэту «прыпарку», як ён яе назваў, да барвовай паласы на целе Фяліма.

Кактус хутка падзейнічаў – яго сок быў добрым проціяддзем. I Фялім, заспакоены ўпэўненасцю, што небяспека мінула, а таксама ад стомленасці, забыўся моцным асвяжальным сном. Пасля няўдалай спробы зайсці мнаганожку – агіднага паўзуна, які, у адрозненне ад змяі, не баіцца перапаўзаць цераз валасяную вяроўку, доктар-самавучка вярнуўся на свой лужок, дзе спакойна праспаў да раніцы.