1 ...6 7 8 10 11 12 ...31 Plauti comoediae viginti, ex emendationibus atque commentariis Bernardi Saraceni, Ioannis Petri Vallae, Venetiis, per Lazarum Soardum, 1511.
M. Plauti sarssinatis (!) comedie viginti varroniane, ed. Simon Charpentarius, s. l., 1513.
Plauti comoediae viginti nuper recognitae et acri iudicio Nicolai Angelii diligentissime excussae, Florentiae, ex officina Philippi de Giunta, 1514.
Ex Plauti comoediis viginti, Venetiis, in aedibus Aldi et Andreae Asulani soceri, 1522.
M. Plauti comoediae viginti, Basileae, apud Andream Cratandrum, 1523.
M. Accii Plauti comoediae duae Menaechmei et Mostellaria, a mendis purgatae ac numeris suis, quoad eius fieri potuit restitutae [a Ioachimo Camerario], Norimbergae excudente Friderico Peypesio, 1530.
M. Accii Plauti Sarsinatis comici festivissimi comoediae viginti diligentiss. a mendis repurgatae, & in mensum suum genuinum, quod Menaechmei Mostellaria & Trinummus docent, restitutae, Basileae, ex officina Ioannis Hervagii, 1535.
M. Accii Plauti comoediae sex, Capteiuei Aulularia Miles Menaechmei Mostellaria Trinummus, Magdeburgi, per Michaelem Lotterum, 1536.
M. Accii Plauti comoediae quinque, a mendis purgatae, ac numeris suis, quo ad eius fieri potuit, restitutae, quibus addidimus Trinummum: Capteiuei Aulularia Miles Menaechmei Mostellaria Trinummus, Magdeburgi, excudebat Christianus Rodingerus, 1542.
M. Accii Plauti comoediae quinque [Amphitruo Asinaria Curculio Casina Cistellaria] magna cum cura emendatae a Ioachimo Camerario Pabepergensi, Lipsiae, in officina Valentini Papae, 1545.
M. Accii Plauti comoediae sex [Epidicus Bacchides Mercator Pseudolus Rudens Persa] magna cum cura emendatae a Ioachimo Camerario Pabepergensi, Lipsiae, in officina Valentini Papae, 1549.
M. Accii Plauti comoediae viginti, diligente cura et singulari studio Ioachimi Camerarii Pabepergensis emendatius nunc quam ante unquam ab ullo editae. Adiectis etiam eiusdem ad singulas Comoedias Argumenti et Annotationibus Basileae, per Ioannem Hervagium, [1552].
M. Accii Plauti comoediae viginti diligente cura Ioachimi Camerarii Pabepergensis editae. Accesserunt iam indicationes quoque multorum a Georgio Fabricio Chemnicensi collectae, Basileae, per Ioannem Hervagium et Bernhardum Brand, 1558.
T. Macci Plauti comoediae, ex rec. et cum appar. critico Fr. Ritschelii: II 3 Menaechmi, Bonnae 1851.
T. Macci Plauti comoediae, rec. instrum. critico et prolegom. auxit Fr. Ritschl sociis operae adsumptis Gustavo Loewe, Georgio Goetz, Friderico Schoell: III 5 Menaechmi, rec. Fr. Ritschl, ed. altera a Fr. Schoell recognita, Lipsiae 1889.
T. Maccius Plautus, Fabularum reliquiae Ambrosianae. Codicis rescripti Ambrosiani apographum, confecit et ed. G. Studemund, Berolini 1889.
Plauti Comoediae, rec. et emend. F. Leo, Berolini 1895.
T. Macci Plauti Comoediae, recogn. brevique adn. critica instruxit W. M. Lindsay, Oxonii 1910 2(1904).
Plaute, Comédies, texte établi et trad. par A. Ernout: IV 1 Menaechmi, Paris 1936.
Titi Macci Plauti cantica, edidit apparatu metrico instruxit Caesar Questa, Urbino 1995.
Plautus, Menaechmi, ed. by A. S. Gratwick, Cambridge 1993.
Plautus edited and translated by Wolfgang de Melo, II 5 The two Menaechmuses, Cambridge, Mass. / London 2011.
Titus Maccius Plautus Menaechmi, edidit Georgia Bandini, Sarsinae et Urbini 2020.
Prete, Sesto: Camerarius on Plautus, in: Frank Baron (cur.): Joachim Camerarius (1500–1574). Beiträge zur Geschichte des Humanismus im Zeitalter der Reformation, München 1978, 223–230.
Questa, Cesare: Parerga plautina. Struttura e tradizione manoscritta delle commedie, Urbino 1985.
Raffaelli, Renato: Critica del testo e analisi del racconto (Miles Gloriosus, 770), in: Esercizi Plautini, Urbino 2009, 315–326.
Ritschl, Friedrich: Über die Kritik des Plautus, in: Opuscula philologica, II, Lipsiae 1868, 95–114.
Ritschl, Friedrich: Zur Plautuslitteratur, Rheinisches Museum für Philologie 26, 1871, 483–488.
Ritschl, Friedrich: Bio-bibliographisches zu Camerarius’ Plautus-Studien, in: Opuscula philologica, III, Lipsiae 1877, 67–119.
Sandys, John Edwin: A history of classical scholarship, II, New York 1908.
Schäfer, Eckart: Plautus-Philologie im Zeichen des Camerarius, in: Rolf Hartkamp / Florian Hurka (cur.): Studien zu Plautus’ Cistellaria, Tübingen 2004, 437–476.
Seyffert, Otto, Zu Plautus, Philologus 25, 1867, 439–470.
Stärk, Ekkehard: Camerarius’ Plautus, in: R. Kössling / G. Wartenberg, Joachim Camerarius, Tübingen 2003, 235–248.
Tontini, Alba: Il codice Escorialense T. II. 8. Un Plauto del Panormita e di altri?, in: Studi latini in ricordo di Rita Cappelletto, Urbino 1996, 33–62.
Tontini, Alba: Censimento critico dei manoscritti plautini. I. Biblioteca Apostolica Vaticana, Memorie dell’Accademia Nazionale dei Lincei 15, 2002 a, 271–534, tavv. I–XXX.
Tontini, Alba: La tradizione manoscritta umanistica, in: Cesare Questa / Renato Raffaelli (cur.), Due Seminari Plautini, Urbino 2002 b, 57–88.
Tontini, Alba: Censimento critico dei manoscritti plautini, II, Le biblioteche Italiane, Memorie dell’Accademia Nazionale dei Lincei, 26, 2009, 1–499, tavv. I–XLVIII.
Zangemeister, Carolus: Plautus, Codex Heidelbergensis 1613 Palatinus C, Lugduni Batavorum 1900.
A New Salt Road to the Modern World
Michael Fontaine (Ithaca)
Camerarius d.Ä., JoachimEt mihi Erasmiaco liceat re ludere more;
seria materia est, Musa iocosa levet.
1. The title explained; a proposition; the argumentum
In 2017 I discovered two letters that shed new light on the transmission of Plautus’ comedies from antiquity to the Early Modern period. One concerns (probably) the “Decurtatus” manuscript and the other concerns the 1552 Basel edition that Joachim CamerariusCamerarius d.Ä., Joachim the Elder based on it.1 To keep the exposition moving, I’ve chosen a fun title inspired by ErasmusErasmus von Rotterdam’Erasmus von Rotterdam Praise of Folly Erasmus von RotterdamLaus stultitiae (1509), which he dedicated to Thomas More:
I decided to write a fun essay in praise of folly. “What stroke of genius put that in your head?” you’ll say. Mainly it was your last name, More, which comes as close to the word moria (folly) as you are far from the thing.2
Like ErasmusErasmus von Rotterdam, I hope a little fun will lighten up the serious points I have to make. Consider this proposition:
Quisquis habet Plauti libros cimelia3, peccat:
qui vehit usque sales, iure camelus erit.
It’s natural to think of manuscripts of Plautus’ comedies as cimelia, heirlooms or rare books. But as vectors of sales – salt or jokes – we could also think of them as camels. Analogously, we can think of the scholars who deliver their cargo to us like the traders who have, from time immemorial, traversed the Sahara Desert on camelback to bring slabs of salt from mines to markets. And of all such camelarii , camel drivers, none enjoys greater glory than Joachim CamerariusCamerarius d.Ä., Joachim (1500–1574). As the following argumentum summarizes, I intend to remap the “salt road” he traveled in bringing Plautus’ comedies from antiquity to his own times:
Carvanâ superat Libyae solitudines
Arabs camelorum, insulsis ut portet salem:
Modo qVo caballIs, asInIs DICVntVr ManV4
Exscripti in Latium allati super Alpes libri,
Leone5 duce: is Palatino tractas Lari
Asportat6 spolia, Plauti membranas duas
Relegatque Romam. Dignius CamerariusCamerarius d.Ä., Joachim?
Читать дальше